Bài toán
Khoa học không lòng từ bi dẫn đến sự hủy hoại tâm hồn
Giải đáp chi tiết
Cấu trúc
I. Giới thiệu
- Con người, theo thời gian, không ngừng mở rộng kiến thức, đặc biệt là trong lĩnh vực khoa học và đời sống. Kiến thức khoa học đã nâng cao trình độ văn minh của nhân loại đến ngày nay. Điều này đã được khẳng định.
- Từ thế kỷ XVI, một nhà văn, nhà tư tưởng nhân văn đã cảnh báo: 'Khoa học nếu thiếu lòng từ bi sẽ đẩy tâm hồn vào sự tàn phá' (Rabelais)
- Hãy bình luận về câu nói này.
II. Nội dung
1. Diễn giải
a) Khoa học ở thế kỷ XVI là sự hiểu biết đa dạng, đặc biệt trong lĩnh vực văn học, triết học. Nhưng nếu không có lòng từ bi, kiến thức chỉ làm tổn hại tâm hồn.
b) Khoa học thực nghiệm ngày nay tập trung vào việc khám phá định luật, giải thích hiện tượng, là cơ sở của các phát minh kỹ thuật.
c) Đạo đức là nền tảng của khoa học vì nó định hướng phát minh học vào mục đích tích cực, phục vụ cuộc sống con người. Nếu không có đạo đức, khoa học sẽ trở thành công cụ phục vụ những ước muốn ích kỷ, tối tân của một số người và cuối cùng sẽ đẩy nhân loại vào sự suy tàn, diệt vong.
2. Phê bình
a) Hiểu theo góc độ đầu tiên, ý nghĩa của câu nói của Rabelais được xác nhận
Những người có kiến thức mà thiếu ý thức đạo đức sẽ trở nên tự cao tự đại, tham lam, và hành động sai lệch, dẫn đến suy đồi tinh thần. Họ có thể sử dụng kiến thức của mình để đáp ứng những ham muốn thấp kém.
Trần Ích Tắc trong triều đại nhà Trần, có kiến thức rộng lớn nhưng lại phản bội quốc gia và dòng họ chỉ vì tham vọng chiếm ngôi vị vương quốc An Nam mà hứa sẽ được ban cho.
b) Nếu hiểu theo góc độ thứ hai, câu nói trở nên càng ý nghĩa hơn.
Khoa học kỹ thuật ngày nay tiến bộ, giúp giải phóng lao động của con người. Nhưng một số người sở hữu tư bản lợi dụng kỹ thuật để lợi dụng lao động của công nhân một cách tinh vi. Trong một số nhà máy, công nhân trở thành máy móc khô cằn trong dây chuyền sản xuất.
Ngồi giữa máy móc, họ chỉ suy nghĩ về lợi nhuận, con người dần trở nên ích kỷ, thậm chí mất đi lòng nhân ái là một nhân tố quan trọng của đạo đức con người.
Từ giữa thế kỷ XX, những phát minh về nguyên tử, hạt nhân, thay vì nâng cao đời sống vật chất cho con người, lại dẫn đến việc sản xuất ra những loại vũ khí giết người hàng loạt. Đúng như cảnh báo của Rabelais: 'Khoa học không có lòng từ bi sẽ đưa tâm hồn vào sự tàn phá'.
3. Kết luận
a) Nhân loại đã nhận thức được những rủi ro của khoa học thiếu lòng từ bi. Do đó, trước sự phát triển nhanh chóng của khoa học kỹ thuật, đặc biệt là trong việc áp dụng khoa học vào lĩnh vực quân sự, các nhà tư tưởng, các tổ chức yêu chuộng hòa bình và các tổ chức quốc tế đấu tranh để bảo vệ con người trên hành tinh đã kêu gọi lòng từ bi con người, đặc biệt là các tổ chức quyền lực, phải cố gắng ngăn chặn sự tiến triển của khoa học theo hướng tiêu cực. Gandhi, một nhà tư tưởng vĩ đại, đã kêu gọi nhân loại phải đấu tranh cho hòa bình giữa chính con người.
b) Con người đang chiến thắng tự nhiên. Ngày nay, phi thuyền không gian đã đến mặt trăng, sao Hỏa và các hành tinh khác để khám phá và kiểm soát vũ trụ, tất cả nhờ vào khoa học. Nhưng quan trọng nhất là con người phải luôn giữ lửa lòng từ bi, không sử dụng khoa học như một công cụ để giải quyết nghèo đói, bệnh tật và chiến tranh. Khoa học với lòng từ bi liên tục phát triển sẽ giúp con người đạt được cuộc sống vật chất và tinh thần tốt đẹp.
III. Kết luận
Lịch sử tiến triển của nhân loại ghi nhận sự phát triển không ngừng của tri thức con người, đặc biệt là sự tiến bộ rõ rệt của khoa học từ hàng thế kỷ trước. Tuy nhiên, trong lĩnh vực đạo đức, con người dường như vẫn đứng tại chỗ, tiến lên về tri nhưng không tiến về tâm.
Để cân nhắc và khắc phục tình trạng thiếu cân đối này, việc khoa học luôn giữ lương tâm là điều cần thiết cho sự phát triển toàn diện của văn minh nhân loại, cả về mặt vật chất lẫn tinh thần.