Buzz
Mặc dù các gã khổng lồ công nghệ đang rót hàng tỷ USD vào AI tạo sinh, các chuyên gia lo ngại rằng lợi nhuận có thể không đạt như kỳ vọng vì chi phí phát triển và vận hành AI rất cao. Tuy nhiên, thị trường phần mềm AI tạo sinh hứa hẹn có khả năng tăng trưởng mạnh mẽ và mang lại lợi nhuận cao hơn trong tương lai.
Các tập đoàn công nghệ lớn như Amazon, Microsoft và Google đã chi hơn 48 tỷ USD trong quý 2 năm nay cho các trung tâm dữ liệu, theo báo cáo của Synergy Research Group. Dự báo, các công ty này sẽ đầu tư tới 1 nghìn tỷ USD vào lĩnh vực này, với kỳ vọng AI tạo sinh sẽ trở thành làn sóng công nghệ tiếp theo sau điện toán đám mây.
Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu những khoản đầu tư khổng lồ vào AI sẽ mang lại lợi nhuận như thế nào. Các chuyên gia từ RBC Capital Markets đã đưa ra đánh giá sơ bộ và kết quả không mấy lạc quan.
'Lợi nhuận gộp từ phần mềm trong dài hạn sẽ giảm cấu trúc do ảnh hưởng của AI tạo sinh', họ ghi trong một ghi chú nghiên cứu.
Theo RBC, khi phần mềm chuyển từ mô hình 'on-premise' (cài đặt trên máy chủ của công ty) sang điện toán đám mây (máy chủ từ xa), lợi nhuận gộp đã giảm từ 90% xuống 75%.
Sự chuyển đổi từ điện toán đám mây sang AI tạo sinh dự kiến sẽ tiếp tục kéo lợi nhuận phần mềm xuống thấp hơn nữa, khoảng 60%, theo ước tính của các chuyên gia.
Lợi nhuận gộp là một chỉ số đơn giản để đo lường khả năng sinh lời, được tính bằng doanh thu trừ chi phí hàng bán.
Trong lĩnh vực phần mềm, lợi nhuận gộp thường đạt khoảng 90%. Mặc dù con số này có vẻ cao, nhưng chính điều này thu hút các nhà đầu tư và giải thích vì sao các công ty phần mềm có giá trị cao như vậy.
Chi phí phát triển phần mềm mới là rất lớn. Tuy nhiên, sau khi phần mềm được phát triển, chi phí sản xuất và phân phối các phiên bản mới gần như không có. Vì vậy, mỗi khi bạn bán thêm phần mềm, lợi nhuận sẽ gia tăng.
Khi các nhà đầu tư công nghệ nói về 'quy mô', đây chính là điểm họ nhắm đến. Ngành phần mềm truyền thống có quy mô lớn: Doanh thu tăng = Lợi nhuận tăng.
Vậy tại sao ngành phần mềm có thể trở nên kém sinh lời hơn trong thời đại AI sắp tới?
'Có thể khó để đạt được hiệu quả P&L cao với AI tạo sinh', các chuyên gia của RBC nhận xét, chỉ ra rằng điều này ảnh hưởng đến bảng cân đối kế toán của các công ty.
AI tạo sinh không chỉ đắt đỏ trong phát triển mà cũng tốn kém trong vận hành.
Quá trình huấn luyện mô hình AI yêu cầu đầu tư lớn vào phần cứng, bao gồm việc mua GPU đắt đỏ từ Nvidia. Những con chip này cần được lắp đặt trong các máy chủ với hệ thống làm mát và mạng chuyên dụng tại các trung tâm dữ liệu khổng lồ. Những cơ sở này tiêu tốn lượng điện năng lớn và đòi hỏi chi phí nâng cấp cao.
Ngoài ra, còn có chi phí liên quan đến dữ liệu cần thiết để huấn luyện mô hình AI. Các công ty công nghệ lớn và startup đều nỗ lực tránh phải chi trả cho phần lớn khoản này, tuy nhiên việc thu thập và làm sạch dữ liệu vẫn rất tốn kém.
Sau khi huấn luyện xong, các mô hình AI cần được vận hành. Đây là giai đoạn suy luận, nơi các mô hình nhận dữ liệu mới và đưa ra các kết luận hữu ích. Quá trình này cũng yêu cầu các con chip đắt tiền và là một khoản chi phí định kỳ.
Khác với ngành phần mềm truyền thống, nơi mỗi lần bán hàng mới gần như hoàn toàn là lợi nhuận, dịch vụ AI tạo sinh đòi hỏi nhà cung cấp phải gánh chịu nhiều chi phí mỗi khi khách hàng sử dụng dịch vụ.
Ví dụ, tốn của OpenAI 700.000 USD mỗi ngày để vận hành, theo ước tính của nhà phân tích Dylan Patel vào năm ngoái.
Tuy nhiên, các chuyên gia của RBC không hoàn toàn bi quan về tương lai.
Họ tin rằng AI tạo sinh sẽ tạo ra cách mạng lớn đến mức khách hàng sẵn sàng chi nhiều hơn cho phần mềm mới hỗ trợ AI. Họ dự đoán doanh thu phần mềm có thể tăng gấp đôi hoặc thậm chí gấp ba lần mức hiện tại.
Với một thị trường phần mềm rộng lớn hơn, có thể đạt được nhiều 'lợi nhuận bằng đô la' hơn, ngay cả khi lợi nhuận gộp thấp hơn, theo giải thích của các chuyên gia.
'Lợi nhuận bằng đô la' là chỉ số mà các giám đốc điều hành và chuyên gia sử dụng khi lợi nhuận gộp giảm. Đây là thước đo lợi nhuận tuyệt đối mà công ty tạo ra.
Ví dụ, nếu một công ty có doanh thu 100 triệu USD và lợi nhuận gộp là 10%, thì lợi nhuận tuyệt đối bằng đô la là 10 triệu USD.
Nếu doanh thu của công ty này tăng lên 300 triệu USD nhưng lợi nhuận gộp giảm xuống còn 8%, thì lợi nhuận tuyệt đối vẫn là 24 triệu USD – nhiều hơn so với trước.
'Mặc dù chúng tôi dự đoán rằng AI tạo sinh sẽ gây áp lực lên lợi nhuận gộp, nhưng chúng tôi tin rằng lợi nhuận gộp bằng đô la trong dài hạn… sẽ cao hơn trong kỷ nguyên hậu AI tạo sinh', các chuyên gia RBC kết luận.
Giả định quan trọng ở đây là AI tạo sinh sẽ thúc đẩy doanh thu tăng trưởng mạnh mẽ. Hy vọng rằng RBC Capital Markets dự đoán đúng, nếu không, những khoản đầu tư khổng lồ vào AI có thể dẫn đến 'kết quả kinh tế khá tệ hại'.
