Khóc dạ đề là gì? Cách nhận biết và giải quyết

Khóc dạ đề là trạng thái quấy khóc thường gặp ở trẻ nhỏ. Nhưng khóc dạ đề là gì? Hãy cùng Mytour khám phá về vấn đề này và những điều mẹ cần biết trong Góc chuyên gia để giảm bớt căng thẳng khi chăm sóc con nhé!

Hiểu về khóc dạ đề

Khóc dạ đề hoặc khóc dã tràng được mô tả là trạng thái quấy khóc kéo dài ở trẻ sơ sinh từ 2 đến 15 - 16 tuần tuổi, thường xuyên xảy ra vào buổi tối và đêm. Đây là biểu hiện bình thường ở trẻ mới sinh khỏe mạnh.

Nhận biết dấu hiệu trẻ khóc dạ đề bằng cách quan sát khóc kéo dài hơn ba giờ/ngày, khóc ba ngày hoặc nhiều hơn/tuần, khóc hơn ba tuần/tháng, và khóc mạnh mẽ vào một thời điểm cố định hàng ngày mà không thể dỗ nín.

Khóc dạ đề không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ mà còn đối lập tác động đến tâm lý, giấc ngủ và sức khỏe của các thành viên trong gia đình do phải thức đêm và thiếu ngủ liên tục trong thời gian dài.

Khóc dạ đề có tác động lớn tới sức khỏe và tinh thần của bố mẹ

Nguyên nhân gây ra hiện tượng trẻ khóc dạ đề

Tâm trạng của mẹ khi mang thai và ảnh hưởng của nó

Trung bình, một trong ba em bé được sinh ra sẽ phải đối mặt với chứng khóc dạ đề trong 3 tháng đầu. Đến nay, vẫn chưa có một nghiên cứu khoa học nào có thể tìm ra nguyên nhân và cách khắc phục triệt để cho hiện tượng này.

Có nhiều giả thuyết cho rằng trạng thái tinh thần của mẹ khi mang thai có thể góp phần vào việc trẻ bị khóc dạ đề. Điều này có nghĩa là, nếu mẹ mang thai luôn trong tâm trạng bất an, lo lắng hoặc căng thẳng, thì có thể ảnh hưởng đến tâm trạng, sức khỏe và cả sự phát triển của trẻ sau khi sinh.

Kích thích quá mức

Các kích thích quá mức từ môi trường bên ngoài như tiếng ồn, ánh sáng,... cũng được cho là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng khóc dạ đề ở trẻ sau sinh. Vì vậy, mẹ cần tạo ra một môi trường an toàn cho bé, giống như khi bé còn ở trong bụng mẹ.

Mỗi đứa trẻ đều có một cơ chế bảo vệ đặc biệt, khi chào đời các giác quan của bé vẫn đang trong quá trình hoàn thiện. Các kích thích quá mạnh có thể tạo ra áp lực quá tải lên cơ thể bé. Việc khóc là một cách bé giải tỏa căng thẳng cho đến khi các giác quan có thể thích nghi.

Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện

Khi mới sinh, cơ thể của trẻ còn non nớt với các cơ quan vừa mới phát triển và đang trong quá trình hoàn thiện như hệ tiêu hóa. Điều này khiến quá trình tiêu hóa sữa gặp khó khăn với trẻ.

Vì vậy, khi sữa mẹ chứa nhiều chất dinh dưỡng, protein và các loại chất kích thích, đường ruột của bé không thể đáp ứng được, dẫn đến tình trạng đầy bụng, chướng bụng, đau và quấy khóc.

Trong trường hợp bé hay ợ, bé biếng ăn, không chịu bú sữa mẹ, quấy khóc và khó chịu khi bú hoặc sau bú, có thể bé đang mắc phải tình trạng trào ngược dạ dày do sự co thắt của thực quản kém hiệu quả. Mẹ cần lưu ý để có biện pháp xử lý kịp thời.

Trẻ bị đau

Trẻ khóc dạ đề có thể do đau. Các nguyên nhân gây đau ở trẻ có thể là đau tai, đau bụng, loét miệng, dị ứng do tã lót,... Mẹ cần kiểm tra nhiệt độ da của bé, nếu da nóng hãy xem bé khóc có phải do đang bị bệnh như sốt, bệnh tiêu chảy ở trẻ em, nôn ói hay không nhé.

Trong một số trường hợp, trẻ khóc dạ đề do đau và mệt do người xung quanh vô tình có những tác động mạnh khi vui đùa. Hay cũng có thể do tã bị ướt, chật, trẻ bị dị ứng thức ăn qua sữa mẹ, mẹ hút thuốc lá hoặc bé bị đói, ngủ chưa đủ giấc.

Trẻ khóc dạ đề có thể do đau

Phương pháp điều trị trẻ khóc dạ đề

Động viên cha mẹ

Khóc dạ đề không chỉ tác động tới sức khỏe của bé mà còn ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của bố mẹ. Thường thì, các bố mẹ có con mắc chứng khóc dạ đề quá mức và liên tục thường dễ rơi vào tình trạng kiệt sức, chán nản, tức giận, cảm giác có lỗi, trầm cảm sau sinh.

Do vậy, những người xung quanh cần động viên bố mẹ, hãy để bố mẹ hiểu rằng đây là hiện tượng rất bình thường ở một đứa trẻ khỏe mạnh, không có nghĩa bố mẹ làm không tốt bổn phận của mình.

Hãy nghỉ ngơi

Trong thời gian bé dừng quấy khóc, bố mẹ có thể tranh thủ nghỉ ngơi, lấy lại sức. Bố mẹ có thể đặt bé nằm ngửa trong một chiếc nôi em bé có che chắn xung quanh để tránh làm rơi bé hoặc có thể nhờ sự giúp đỡ của người thân trong gia đình nếu họ có thể đến trông bé.

Không rung lắc bé

Khi bé quấy khóc nhiều, cha mẹ thường có thói quen rung lắc bé mà không biết rằng hành động này chỉ làm cho tình trạng khóc dạ đề trở nên nghiêm trọng hơn. Hơn nữa, việc rung lắc có thể làm đầu bé di chuyển ra trước, ra sau đột ngột, gây tổn thương não, thậm chí là gây tử vong.

Hãy thử thay đổi chế độ ăn

Dụng cụ ăn và cách ăn cũng ảnh hưởng lớn đến việc bé khóc dạ đề, ví dụ như việc sử dụng các loại bình sữa được thiết kế để giảm lượng khí nuốt vào hay cho bé bú trong tư thế thẳng và ợ hơi thường xuyên có thể giảm nguy cơ đau bụng và trào ngược ở bé.

Đối với những bé đang sử dụng bình sữa và có phản ứng quá nhạy cảm với protein sữa bò, cha mẹ cần tham khảo ý kiến của các bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng uy tín để chuyển bé sang sử dụng các loại sữa hạt hoặc sữa thuỷ phân protein.

Sau khi thay đổi sữa bầu, hãy quan sát biểu hiện của bé, nếu tình trạng khóc vẫn không cải thiện thì quay lại sữa cũ.

Với bé bú sữa mẹ, mẹ nên thay đổi chế độ ăn với thực phẩm ít gây dị ứng như sữa, trứng, hạt và lúa mì để kiểm tra xem hiện tượng quấy khóc có được cải thiện không. Tốt nhất là ngừng ăn nhóm thực phẩm này trong khoảng một tuần để đảm bảo kết quả.

Nếu tình trạng vẫn không cải thiện, mẹ có thể xem xét ngừng ăn nhóm thực phẩm khác, nhưng tuyệt đối không nên bỏ sữa mẹ để chuyển qua sữa công thức. Phương pháp này thường rất hiệu quả đối với những bé được di truyền từ mẹ mắc hen phế quản, chàm, viêm mũi dị ứng, v.v.

Đừng rung lắc bé

Trẻ sơ sinh thích được mẹ ôm và vỗ về. Mặc dù không phải là giải pháp cho mọi trường hợp, nhưng khi bé khóc dạ đề, mẹ có thể giữ bé trên tay hoặc ngực bằng địu em bé kèm theo xoa bóp nhẹ nhàng, hát ru hoặc phát nhạc nhẹ nhàng để xem hiệu quả.

Hãy ôm bé và vỗ nhẹ lưng cho bé

Thay đổi không gian xung quanh

Ngoài ra, mẹ có thể thay đổi môi trường cho bé bằng cách cho bé ngậm ti giả khi đi xe và lái vòng vòng, cho bé tắm nước ấm, đặt bé gần máy phát ra âm nhạc nhẹ nhàng,... Nhớ giữ bé không tiếp xúc với khói thuốc lá và tiếng ồn lớn nhé.

Sử dụng vi sinh vật có lợi

Men vi sinh có thể giúp giảm khóc dạ đề ở trẻ sơ sinh

Các phương thuốc từ thảo dược

Mẹ có thể dùng các loại thảo dược như hoa cúc, hạt thì là và tinh dầu để giảm co thắt ở trẻ khóc dạ đề. Tuy nhiên, trước khi sử dụng, nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế.

Massage cho bé

Mặc dù hiệu quả của massage trong việc giảm khóc dạ đề ở trẻ sơ sinh chưa được nghiên cứu chứng minh rõ ràng, nhưng việc massage từ mẹ giúp bé cảm thấy an toàn, thoải mái và có lợi cho sức khỏe tổng thể của bé.

Khóc dạ đề là một hiện tượng hoàn toàn bình thường ở trẻ khỏe mạnh, vì vậy mẹ không cần lo lắng quá nhiều. Đây là những thông tin về khóc dạ đề mà Mytour muốn chia sẻ đến các bậc phụ huynh. Tuy nhiên, để có thông tin chi tiết hơn, mẹ nên tìm kiếm từ các cơ sở y tế đáng tin cậy.

Ngọc Hà tổng hợp từ cuốn sách “Chào con! Ba mẹ đã sẵn sàng” của bác sĩ Trần Thị Huyên Thảo

[nguon]Infantile Colic: Nhận biết và Điều trị; Johnson J.D, Cocker K, Chang American Family Physician; 92(7):577-582; 2015[/nguon] [nguon]Trẻ sơ sinh hay khóc dạ đề (Colic); Hướng dẫn Thực hành Lâm sàng; Bệnh viện Trẻ em Hoàng gia; Melbourne; Australia[/nguon]