Buzz
Bài thơ Khóc Dương Khuê chia sẻ về tình bạn tri kỷ của Nguyễn Khuyến và Dương Khuê qua tâm trạng của nhà thơ trước khi bạn ra đi.
Mytour giới thiệu về tác giả Nguyễn Khuyến và nội dung bài thơ Khóc Dương Khuê, mời các bạn học sinh tham khảo.
Khóc Dương Khuê
Bác Dương đã rời bỏ ta rồi,
Nước mắt lăn dài trong tim nhẹ nhàng.
Nhớ từ khi còn trẻ thơ,
Đã cùng bác trải qua những buổi sớm mai;
Tình yêu thấm từ trước đến nay,
Duyên số đã định trước ở nơi trời cao?
Đôi khi lang thang xa cõi,
Tiếng suối vang rền dưới chân núi;
Hay khi leo dốc núi non,
Làm thú vui là hát vang lên bên chiều hoàng hôn;
Cũng có lúc nếm rượu ngon,
Chén rượu thơm thắm bầu xuân.
Có khi tâm hồn chìm đắm trong văn chương,
Khơi dậy biết bao suy tư, tâm tình trước sau.
Khi gặp khó khăn, chúng ta đã cùng nhau vượt qua,
Dù phận đời gian khổ, chúng ta không dám thèm ước ao;
Bác ơi, tôi cũng đã già,
Hiểu rồi, thôi thì thôi mới là!
Muốn sống lại tuổi xanh trẻ,
Trước khi năm ba lần được gặp lại bác;
Dẫn tay hỏi han mọi chuyện,
Vui vì bác vẫn tinh thần không bao giờ chìm;
Tính tuổi tôi còn hơn tuổi bác,
Nhưng lại đau khổ trước bác mấy ngày;
Sao bác vội vàng muốn về,
Đột nhiên, tôi cảm thấy chân tay run rẩy.
Ai cũng biết cuộc sống đầy chán ngắt,
Tại sao bác lại vội vàng lên chốn trời cao,
Rượu ngon không còn bạn hiền,
Không phải vì không có tiền mua mà không mua.
Những câu thơ nghĩ suy không dám viết,
Viết cho ai đọc, ai hiểu thì hiểu;
Giường kia trống rỗng không ai,
Đàn kia cất tiếng đàn ngân ngấn.
Bác dù có ở hay không,
Tôi vẫn thương, nhớ mãi;
Tuổi già mắt lệ như sương,
Hơi thở gian lao, nỗi niềm không dứt.
I. Giới Thiệu Tác Giả Nguyễn Khuyến
- Nguyễn Khuyến (1835 - 1909), tự Quế Sơn, tên thường gọi là Nguyễn Thắng, sinh ở xã Hoàng Xá (nay là phường Yên Thịnh), huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định.
- Ông sinh ra trong một gia đình nghèo, truyền thống tri thức nhà Nho.
- Trong năm 1864, ông đỗ đầu trong kỳ thi Hương. Tuy nhiên, sau đó một số kỳ thi ông lại trượt, cho đến năm 1871, ông mới đỗ đầu cả kỳ thi Hội và thi Đình.
- Ông được dân gian gọi là Tam Nguyên Yên Đổ (vì đỗ đầu trong ba kỳ thi).
- Dù đã giữ chức quan được hơn mười năm, thời gian còn lại trong cuộc đời ông đều dành cho việc giảng dạy tại quê nhà với tâm hồn thanh bạch.
- Nguyễn Khuyến được biết đến là một tài năng, người có lòng yêu nước và quan tâm đến dân.
- Tác phẩm của ông bao gồm cả văn bằng chữ Hán và chữ Nôm, với hơn 800 tác phẩm thuộc nhiều thể loại khác nhau như thơ, văn, câu đối, nhưng chủ yếu là thơ.
- Thơ của ông thường mang đề tài về tình yêu quê hương, gia đình và bạn bè, phản ánh cuộc sống của những người chân chất, thực thụ, đồng thời châm biếm, chỉ trích thực dân xâm lược...
- Một số tác phẩm tiêu biểu của ông bao gồm: Quế Sơn thi tập, Yên Đổ thi tập, Bách liêu thi văn tập, Cẩm Ngữ, cùng với nhiều bài ca, hát ả đào, văn tế, câu đối truyền miệng...
II. Giới thiệu về bài thơ Khóc Dương Khuê
1. Bối cảnh sáng tác
- Dương Khuê (1839 - 1902) là người xuất thân từ làng Vân Đình, tổng Phương Đình, tỉnh Hà Đông (nay thuộc Ứng Hòa, Hà Nội). Ông đỗ tiến sĩ vào năm 1868 và sau đó giữ chức vụ Tổng đốc Nam Định, Ninh Bình. Ông cũng là bạn thân của Nguyễn Khuyến.
- Ban đầu, bài thơ Khóc Dương Khuê được viết bằng chữ Hán (Văn đồng niên Vân Đình tiến sĩ Dương Thượng thư), sau đó được Nguyễn Khuyến dịch sang chữ Nôm và bản chữ Nôm trở nên phổ biến hơn bản chữ Hán.
2. Cấu trúc
Bao gồm 3 phần:
- Phần 1. Hai câu thơ đầu: Diễn đạt nỗi đau về sự mất mát của nhà thơ.
- Phần 2. Từ đoạn “Mừng rằng bác hãy tinh thần chưa can”: Tưởng nhớ về những kỷ niệm đẹp về tình bạn.
- Phần 3. Phần còn lại: Diễn đạt sự cô đơn của hiện tại.
3. Nội dung
Bài thơ Khóc Dương Khuê thể hiện sự thân thiết và tình bạn sâu nặng giữa Nguyễn Khuyến và Dương Khuê thông qua cảm xúc của nhà thơ trước khi bạn ra đi.
4. Nghệ thuật
Sử dụng các kỹ thuật tu từ, điển cố và điển tích…
