Buzz
Đánh giá các cuộc thi khởi nghiệp
Trong vài năm gần đây, phong trào khởi nghiệp đã phát triển mạnh mẽ trên khắp đất nước. Các cuộc thi khởi nghiệp được tổ chức tại nhiều trường đại học, thành phố, và khu vực khác nhau trong cả nước. Các cơ quan chính phủ, đài truyền hình cũng liên tục tổ chức các chương trình truyền hình về khởi nghiệp.
Tôi đã tham gia nhiều vào các hoạt động này trong hơn 10 năm qua, thúc đẩy việc xuất bản hàng chục cuốn sách về khởi nghiệp, trong đó có những cuốn rất thành công như 'Quốc gia khởi nghiệp' và 'Chiến lược Đại dương Xanh'. Tôi cũng tham gia các chương trình truyền hình khuyến khích khởi nghiệp như 'Làm giàu không khó' và trực tiếp đầu tư vào một số dự án khởi nghiệp cùng các bạn trẻ.
Ngoài sự lạc quan ban đầu, gần đây tôi cảm thấy lo lắng hơn cho các bạn trẻ tham gia vào phong trào này. Tôi cũng lo lắng cho các nhà đầu tư, cho các doanh nghiệp, thậm chí cả cho những doanh nghiệp không liên quan gì đến phong trào này. Và tôi muốn liệt kê những lý do khiến tôi có suy nghĩ đó.
Thiếu kinh nghiệm dẫn đến tỷ lệ thất bại cao ở các cuộc thi, phong trào này. Đa số các ý tưởng khởi nghiệp đều thất bại, và hậu quả không phải lúc nào cũng tích cực. Thất bại không chỉ là mất tiền bạc mà còn làm suy giảm động lực và tinh thần của các bạn trẻ.
Khi có nhiều bạn trẻ tham gia khởi nghiệp, các doanh nghiệp mất đi một nguồn lao động chất lượng. Những bạn trẻ khởi nghiệp cũng khó đạt được thành công đáng kể do thiếu kiến thức và kinh nghiệm.
Sự lãng phí các nguồn lực xã hội là vấn đề nghiêm trọng. Nhiều nhà lãnh đạo và cơ quan chức năng dành quá nhiều thời gian cho phong trào khởi nghiệp, trong khi nhiều mảng khác lại bị bỏ sót.
Mục đích của khởi nghiệp là thúc đẩy phát triển kinh tế mạnh mẽ và linh hoạt. Tuy nhiên, với nguồn lực hạn chế như ở Việt Nam, cần phải sử dụng chúng một cách hiệu quả. Việc đầu tư vào các dự án có nguy cơ thất bại cao không phải lúc nào cũng là quyết định sáng suốt.
Nhà nước và xã hội nên đầu tư vào các doanh nghiệp đã có khả năng phát triển, cũng như tạo điều kiện cho các bạn trẻ rèn luyện trước khi bước vào thế giới khởi nghiệp. Việc này sẽ tăng khả năng thành công gấp đôi so với việc đầu tư vào các dự án khởi nghiệp.
Điểm then chốt là cần phát triển đội ngũ điều hành chuyên nghiệp. Ví dụ, Ấn Độ đã sản sinh ra nhiều nhà điều hành lớn, đóng vai trò quan trọng trong các tập đoàn hàng đầu thế giới.
Thống kê cho thấy độ tuổi thành công của các doanh nhân thường từ 35-40 tuổi, thậm chí 45 tuổi. Đây là thời điểm họ có đủ kiến thức, kinh nghiệm và vốn để khởi nghiệp thành công. Mặc dù có người thành công từ khi còn trẻ hơn, nhưng số lượng này rất ít.
Nhà nước và các cơ quan chức năng cần nói rõ về tỷ lệ thất bại khi khởi nghiệp quá sớm và khuyến khích người trẻ học hỏi kinh nghiệm trước khi bước vào thế giới khởi nghiệp. Đồng thời, cần đầu tư nhiều hơn vào tri thức, kiến thức và hỗ trợ cho các startups.
Nền tảng quan trọng cho sự thành công của các doanh nghiệp khởi nghiệp là kiến thức và tư duy về quản trị kinh doanh, đặc biệt là tri thức về công nghệ.
Sự phát triển của doanh nghiệp khởi nghiệp và nền kinh tế phụ thuộc vào nền tảng kiến thức về quản trị kinh doanh và công nghệ. Tuy nhiên, ở Việt Nam, tri thức về công nghệ còn nhiều hạn chế.
Nền tảng tri thức về công nghệ ở Việt Nam không phản ánh đúng nhu cầu của phong trào khởi nghiệp và môi trường kinh doanh. Cần có nhiều sách về STEM và công nghệ để nuôi dưỡng tình yêu với khoa học và cung cấp nền tảng kiến thức hiện đại cho sinh viên và người lao động.
Cấu trúc giáo trình của nhiều trường đại học ngày nay cảm thấy lạc hậu. Trong khi mảng kinh tế có phần đổi mới, nhiều mảng khác vẫn sử dụng giáo trình cũ. Thiếu các cuốn sách hiện đại về Toán, Vật lý, Hóa học, Cơ học, AI, Big Data, Tự động hóa... với kiến thức không đồng bộ và chất lượng thấp, các startups sẽ gặp nhiều khó khăn.
Yêu cầu tổng thể về giáo dục, đào tạo và tự đào tạo để trang bị kiến thức và kỹ năng cho người khởi nghiệp. Tôi và Alpha Books đang cố gắng nâng cao tri thức thông qua xuất bản, cung cấp sách với nhiều chủ đề từ kinh doanh đến nghiên cứu và kinh nghiệm doanh nhân.
Cần tiếp cận tri thức về phát minh, sáng chế và đề tài khoa học để Việt Nam có thể tiến bộ nhanh chóng. Hy vọng các bạn trẻ sớm tạo ra ý tưởng và công nghệ mới, góp phần vào sự phát triển của thế giới.
Nguyễn Cảnh Bình
