Buzz
Liệu có thực sự “không ai có thể ngăn cản Tesla” như Musk nói?
Thứ 4 tuần trước, Elon Musk đã tỏ thái độ thách thức khi đứng trước các nhân viên tại nhà máy Tesla ở ngoại ô Berlin và tuyên bố: “Không ai có thể ngăn cản chúng ta”. Trước đó, nhà máy này đã bị những kẻ đốt quá, đốt cột điện cao thế, khiến hoạt động sản xuất rơi vào bế tắc. Tuyên bố của Musk đưa ra trước các công nhân đang ngồi trong những chiếc lều khổng lồ được đặt bên cạnh nhà máy.
Tuy nhiên, tờ NYTimes cảm thấy nghi ngờ về phát ngôn của Elon Musk. Liệu có thực sự “không ai có thể ngăn cản Tesla” như Musk nói?
Doanh số bán ô tô của công ty không còn tăng trưởng với tốc độ chóng mặt nữa. Xe của các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc và các thương hiệu lâu đời như BMW và Volkswagen đang tràn ngập thị trường ô tô điện. Trong khi đó, Tesla lại chậm chạp trong việc tung ra các mẫu xe mới.
Nhiều dự án mạo hiểm khác của Musk, cùng xu hướng công khai đưa ra những tuyên bố chính trị phân cực và tấn công những người mà ông không đồng tình, đã đặt ra câu hỏi về việc Musk đang tập trung vào việc quản lý Tesla như thế nào?
Phố Wall thì ngày càng bày tỏ lo ngại về công ty: Giá cổ phiếu của Tesla đã mất 1/3 giá trị trong năm nay ngay cả khi các chỉ số chứng khoán lớn đều đạt mức cao kỷ lục. Đáng nói, riêng trong 2 tuần đầu tiên của năm 2024, vốn hóa của Tesla đã bị thổi bay tới 94 tỷ USD.
Eric Talley, giáo sư tại Trường Luật Columbia, chuyên về luật doanh nghiệp, quản trị và tài chính, cho biết: “Đặt niềm tin vào Tesla luôn là đặt niềm tin vào Elon Musk”.
Trong một cuộc phỏng vấn với Don Lemon, một người dẫn chương trình truyền hình trước đây, được phát sóng trực tuyến vào thứ hai, Musk thậm chí phủ nhận việc giá cổ phiếu của công ty giảm như một phần của chu kỳ.
Musk nói: “Giá cổ phiếu có thăng trầm, nhưng điều quan trọng nhất là chúng tôi tạo ra và cung cấp những sản phẩm xuất sắc”.
Việc tạm ngưng sản xuất kéo dài một tuần tại nhà máy của Tesla ở Grünheide, lần thứ hai trong năm nay, chỉ là một bước lùi tạm thời. Nhưng việc giảm giá cổ phiếu cho thấy các nhà đầu tư đang đánh giá lại triển vọng dài hạn của Tesla và không chắc chắn rằng công ty này sẽ thống trị ngành trong tương lai dù hiện tại Tesla vẫn có giá trị cao hơn bất kỳ nhà sản xuất ô tô nào khác.
Cũng phải thừa nhận rằng, Musk đã có nhiều đóng góp khi thúc đẩy các nhà sản xuất ô tô khác tập trung vào ô tô điện, chứng tỏ rằng chúng là thực tế, mang lại lợi nhuận và hấp dẫn. Một minh chứng là, mẫu xe thể thao đa dụng Model Y của Tesla là loại xe bán chạy nhất trên thế giới vào năm ngoái.
Tuy nhiên, Tesla vẫn chưa ra mắt mẫu xe mới cho thị trường đại chúng nào kể từ khi Model Y được tung ra vào năm 2020. Trái lại, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc như BYD, SAIC và Geely Auto đang tung ra hàng loạt mẫu xe mới.
Theo các nhà phân tích, mẫu xe bán tải Cybertruck của Tesla, mặc dù chỉ được bán với số lượng hạn chế vào năm ngoái, có thể thu hút một nhóm người mua nhất định nhờ mức giá cao và thiết kế độc đáo. Mặc dù Tesla đang nghiên cứu một mẫu xe điện có giá khoảng 25.000 USD, dự kiến mẫu xe này sẽ không được bán với số lượng lớn cho đến năm 2026.
Michael Lenox, giáo sư quản trị kinh doanh tại Đại học Virginia, người nghiên cứu về các ngành đang trải qua biến động công nghệ, cho biết: “Tôi hơi bất ngờ vào thời điểm này”.
Tesla đã nhiều lần điều chỉnh giá để đáp ứng nhu cầu, giảm giá để tăng doanh số bán hàng và sau đó đôi khi lại tăng giá. Mặc dù việc giảm giá đã giúp ô tô điện có giá cả phải chăng hơn, các nhà phân tích cho rằng chiến lược này đã làm suy giảm lợi nhuận của công ty mà không đóng góp nhiều vào doanh thu. Giảm giá cũng khiến giá trị bán lại của xe Tesla giảm mạnh, vì không ai muốn trả nhiều tiền hơn cho một chiếc xe cũ hơn.
Chiến lược này khiến những người mua tiềm năng luôn đặt hy vọng vào việc “đợi đến lúc có món ưu đãi tốt hơn”, Gary Black, đối tác quản lý của Future Fund, cho biết trên X. Ông Black, người có hơn 400.000 người theo dõi trên X – công ty mà Musk sở hữu từ lâu, luôn tin tưởng vào Tesla. Tuy nhiên, quỹ gần đây đã bán một số cổ phần của mình trong công ty.
Tesla đang phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt ở Trung Quốc, thị trường ô tô lớn nhất thế giới, nơi hơn 1/3 doanh số bán ô tô mới là xe điện. BYD đã vượt mặt Tesla về doanh số bán xe điện toàn cầu trong ba tháng cuối năm 2023 với nhiều dòng xe sedan, SUV và xe cỡ nhỏ giá rẻ. Mẫu Seagull của hãng được bán với giá dưới 12.000 USD ở Trung Quốc.
Ngay cả sau khi giảm giá, các mẫu sedan Model 3 và SUV Model Y của Tesla, sản xuất tại nhà máy ở Thượng Hải, vẫn đắt hơn rất nhiều so với các mẫu xe Trung Quốc. Các nhà sản xuất ô tô ở châu Âu và Trung Quốc đang ra mắt các mẫu xe điện mới với tốc độ chóng mặt. Theo HSBC, hơn 150 mẫu xe sẽ được bán vào cuối năm nay.
“Tuy nhiên, Tesla không đủ vị thế để cạnh tranh trên thị trường xe hạng sang vì xe của họ không cung cấp nhiều tiện ích như các mẫu xe của BMW hoặc Mercedes-Benz”, John Helfton, trợ lý giáo sư quản lý kỹ thuật tại trường Đại học George Washington và là người nghiên cứu thói quen mua xe của người Trung Quốc, nói.
Ông Helfton nhận định: “Ở Trung Quốc, có quá nhiều sự lựa chọn tuyệt vời đến mức Tesla chỉ được xem là phân khúc sản phẩm tầm trung. Đó là một chiếc xe có giá quá cao so với sự sang trọng mà nó có thể mang lại cho khách hàng”.
Tesla vẫn chưa tiết lộ kế hoạch của họ để tái chiếm thị trường ở Trung Quốc, nơi tạo ra phần lớn doanh thu. “Họ sẽ làm gì khác ngoài việc giảm giá để duy trì vào năm 2024 không?”, Tu Le, giám đốc điều hành của Sino Auto Insights, một công ty nghiên cứu đặt câu hỏi. “Hơn nữa, chiến lược giảm giá đã không còn hiệu quả”.
Theo ông Helfton, thái độ coi thường cách làm việc đã lâu của Musk, cũng như sự yêu thích thách thức kỹ thuật lớn, đã gây khó khăn cho Tesla trong việc đưa ra các sản phẩm mới một cách nhanh chóng. Mẫu xe Cybertruck là một ví dụ. Chiếc xe được làm từ thép không gỉ, khó gia công hơn thép thông thường. Xe tải này đến chậm hơn hai năm so với kế hoạch và chiếm nguồn lực mà có thể được sử dụng cho các sản phẩm hấp dẫn hơn.
Ông Helfton nói: “Tesla có thể hoàn thiện hơn nhiều so với hiện tại nếu họ cố gắng nhiều hơn trong việc tạo ra điều mới mẻ”.
Nhưng việc làm điều mới luôn khiến Musk phấn khích. Trong một cuộc phỏng vấn hôm thứ Hai, Musk đã chia sẻ về phiên bản cải tiến của chiếc xe thể thao Roadster của công ty, dự kiến sẽ ra mắt vào cuối năm nay. Ông nói, phương tiện này sẽ kết hợp công nghệ của Tesla và công ty tên lửa SpaceX “để tạo ra thứ gì đó không chỉ là một chiếc ô tô”.
Tại châu Âu, Model Y là mẫu xe điện bán chạy nhất năm ngoái. Tuy nhiên, theo Schmidt Automotive Research, Volkswagen và các thương hiệu Audi, Skoda và SEAT cùng nhau bán được nhiều xe điện hơn Tesla trên lục địa này. Doanh số bán Model Y giảm vào cuối năm sau khi Đức và các nước khác cắt giảm trợ cấp.
Tesla có thể phải đối mặt với các hạn chế mà Liên minh châu Âu đang xem xét áp đặt đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Tất cả các mẫu sedan Model 3 bán ở châu Âu và Model Y tay lái bên phải cho Anh đều được nhập khẩu từ Thượng Hải. Theo Schmidt, Tesla chiếm 1 trong 4 chiếc ô tô do Trung Quốc sản xuất được nhập khẩu vào châu Âu.
Matthias Schmidt, người sáng lập công ty nghiên cứu cho biết: “Điều này sẽ giảm tỷ suất lợi nhuận ấn tượng nhưng vẫn tạo ra một sân chơi bình đẳng hơn cho các nhà sản xuất ô tô châu Âu đang sản xuất tại địa phương”. Ông lưu ý rằng Pháp đã tiến thêm một bước nữa về chính sách bảo hộ bằng cách hạn chế trợ cấp của chính phủ cho việc mua xe điện đối với những xe được sản xuất tại Liên minh Châu Âu. Ý đã ra dấu hiệu cho thấy họ có thể thực hiện điều tương tự.
Chính Musk cũng tạo ra sự không chắc chắn. Vào tháng 1, một thẩm phán ở Delaware đã bác bỏ gói trả lương trị giá hơn 50 tỷ USD của ông, nói rằng ban giám đốc Tesla đã sử dụng một quy trình thiếu sót trong việc thương lượng khoản thưởng cho ông. Đáp lại, ông Musk đe dọa sẽ chuyển đăng ký công ty của Tesla từ Delaware sang Texas.
Hội đồng quản trị của Tesla vẫn chưa tiết lộ gói trả lương mới cho Musk và ông đe dọa sẽ theo đuổi các dự án kinh doanh mới chưa xác định bên ngoài Tesla trừ khi ông được trao quyền kiểm soát 25% công ty. Ông hiện sở hữu khoảng 13%.
Chuyến thăm bất ngờ của Musk tới Grünheide được cho là đúng thời điểm và nó giúp cho các nhân viên ở Đức bớt lo lắng, để thấy rằng ông vẫn cam kết với công ty và nhà máy. Nhà máy này đang sản xuất khoảng 300.000 ô tô mỗi năm nhưng đặt mục tiêu mở rộng con số đó lên tới một triệu chiếc.
Khi được các phóng viên hỏi liệu ông có ý định bám sát kế hoạch đó hay không, Musk trả lời: “Có, hoàn toàn có”.
Theo: NYTimes
