Không biết chọn nghề nào – Hướng dẫn cho những ai chưa có định hướng

Bạn có phải là người luôn tìm kiếm câu trả lời cho việc mình muốn làm nghề gì? Có phải bạn đang lo lắng về sự nghiệp tương lai vì bạn cũng không biết mình thích nghề gì? Việc xác định sở thích và mong muốn của bản thân không hề đơn giản, hy vọng bài viết dưới đây sẽ giúp bạn một phần trong hành trình tìm kiếm câu trả lời đó!

Đam mê là chìa khóa – không có thì phải làm sao?

Nhiều người từ sớm đã xác định rõ ràng mục tiêu của mình và chỉ cần tập trung vào con đường đã chọn. Tuy nhiên, cũng không ít người lại lạc lối trong việc chọn nghề, không biết nên đi theo hướng nào và không rõ mình thích gì. Điều này khiến cho lo âu ngày càng tăng lên, vì thời gian trôi qua cũng đồng nghĩa với việc bạn cần một câu trả lời rõ ràng cho tương lai của mình.

Và không phải ai cũng có đam mê mãnh liệt với một lĩnh vực nào đó, vậy chúng ta nên làm gì khi không có đam mê?

Giống như một mầm cây, đam mê có thể được hình thành từ sở thích hay thế mạnh của bạn. Bạn cần xác định điều mình yêu thích, lĩnh vực bạn quan tâm và chủ đề nào thu hút bạn. Ai cũng có một chủ đề nào đó khiến mình hứng thú, bạn có thể tự quan sát mình qua những cuộc trò chuyện và những thông tin bạn tìm kiếm hàng ngày.

Vì vậy, bạn không cần phải lo lắng hay tự ti vì không có đam mê mãnh liệt như người khác. Đừng so sánh ước mơ và đam mê của mình với người khác. Đừng để những câu hỏi như “không biết mình thích nghề gì?”, “mất phương hướng nghề nghiệp thì làm nghề gì?” làm bạn cảm thấy băn khoăn và lo lắng. Vì sự lo lắng sẽ không giải quyết được bất kỳ vấn đề nào cả.

Thực trạng chọn nghề của giới trẻ hiện nay

Giới trẻ hiện nay thường gặp không ít khó khăn trong việc lựa chọn nghề nghiệp cho tương lai. Theo khảo sát của Trung tâm Hướng nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh, có tới 75% sinh viên vào đại học, cao đẳng mới nhận ra mình đã chọn sai nghề.

Ngoài ra, còn một số lượng lớn sinh viên không thể xác định được ngành học mình yêu thích mà chỉ học vì “xã hội bảo vậy”, chứ bản thân không thật sự mong muốn. Bên cạnh đó, còn nhiều yếu tố khác cũng ảnh hưởng đến định hướng nghề nghiệp của giới trẻ.

Ảnh hưởng từ gia đình

Gia đình có tác động lớn đến định hướng nghề nghiệp của con cái. Những bạn trẻ không thể xác định rõ ràng mục tiêu nghề nghiệp, luôn băn khoăn không biết mình thích nghề gì và không có phương hướng rõ ràng thường dễ dàng nghe theo sự sắp đặt của ông bà, cha mẹ, họ hàng và đi theo những định hướng đó.

Có những trường hợp mà các bạn chọn theo sự sắp đặt từ gia đình và cảm thấy hài lòng với quyết định đó, nhưng phần lớn lại cảm thấy ngược lại. Đi theo định hướng của người khác thực chất không phải là lựa chọn xuất phát từ mong muốn của chính mình.

Chọn nghề theo xu hướng

Do mất định hướng nghề nghiệp, nhiều bạn chọn chạy theo xu hướng, theo sự lựa chọn của đám đông để giảm bớt sự lo lắng, vì nghĩ rằng nếu chọn nghề theo xu hướng thì dù không thích cũng sẽ không bị “lạc hậu”.

Tuy nhiên, đây không phải là một quyết định khôn ngoan, vì bất kỳ xu hướng nào cũng có thời điểm riêng. Nếu bạn không suy nghĩ kỹ càng mà vội vã chọn nghề theo xu hướng, có thể sau này bạn sẽ hối hận vì quyết định đó trong quá khứ!

Thiếu thực tế

Nhiều bạn trẻ chưa có cái nhìn thực tế khi định hướng nghề nghiệp, dẫn đến những lựa chọn sai lầm. Các bạn cần nhận thức rằng mỗi nghề đều có mặt trái và không có nghề nào hoàn toàn lý tưởng. Vì vậy, trước khi quyết định về tương lai, hãy tìm hiểu kỹ xem liệu mình có thể đảm nhận được công việc đó hay không và liệu nó có thực sự phù hợp với mình hay không, sau đó mới đưa ra quyết định nhé.

Thiếu mục tiêu để hướng tới

Thực tế, không phải ai cũng xác định được mục tiêu của mình, và họ phải sống trong sự không rõ ràng vì không biết nên đi đâu, chọn con đường nào. Đây là tình trạng khá phổ biến trong xã hội hiện nay, không chỉ với giới trẻ mà ngay cả những người đã đi làm cũng thường xuyên lo lắng về tương lai của bản thân.

Thiếu sự hiểu biết về bản thân

Nguyên nhân gây ra sự mất phương hướng chính là việc bạn không hiểu rõ bản thân. Chỉ khi bạn thực sự cảm thông và thấu hiểu chính mình, bạn mới có thể tìm ra câu trả lời rõ ràng. Bạn cần khám phá những ước muốn sâu thẳm bên trong để từ đó vạch ra con đường tương lai riêng cho mình.

Những câu hỏi giúp bạn khám phá bản thân

Dưới đây là những câu hỏi giúp bạn hiểu rõ hơn về bản thân, hãy suy nghĩ và cố gắng đưa ra câu trả lời càng chi tiết càng tốt nhé!

Sở thích của bạn là gì?

Đầu tiên, bạn cần xác định sở thích của mình. Bạn thích thực hiện những công việc như thế nào? Bạn có thích làm việc trong môi trường giao tiếp nhiều hay muốn một nơi làm việc ít năng động hơn? Bạn thích viết, vẽ, thiết kế hay tính toán? Bạn có thích ngôn ngữ, kinh doanh, giảng dạy hay tổ chức? Hãy suy nghĩ kỹ và trả lời câu hỏi này một cách thật chi tiết nhé.

Mình có năng lực gì?

Chỉ có sở thích thôi là chưa đủ, bạn cũng cần xác định năng lực của mình. Bạn giỏi trong lĩnh vực nào? Ai cũng có ít nhất một điểm mạnh, nếu bạn chưa nhận ra thì hãy tìm đến sự hỗ trợ từ những người xung quanh, họ có thể giúp bạn tìm ra câu trả lời hữu ích.

Nếu bạn giỏi về tính toán và phân tích số liệu, hãy tìm hiểu về các ngành như kế toán, kiểm toán, hoặc phân tích dữ liệu. Nếu bạn có gu thẩm mỹ tốt, hãy xem xét các lĩnh vực thiết kế nội thất, thiết kế đồ họa, thời trang,… Nếu bạn có khả năng lãnh đạo tốt, những ngành liên quan đến quản trị sẽ là nơi lý tưởng để bạn phát huy tiềm năng của mình.

Các điểm yếu của mình là gì?

Không ai là hoàn hảo, bên cạnh việc nhận diện những điểm mạnh của bản thân, bạn cũng cần hiểu rõ những nhược điểm và khiếm khuyết của mình. Việc nhận biết điểm yếu là cần thiết để tránh chọn ngành nghề không phù hợp với khả năng của bạn, vì “không thể đánh giá khả năng của một con cá qua việc nó leo cây”, đúng không? Hơn nữa, bạn cũng cần khắc phục những điểm yếu để bản thân ngày càng hoàn thiện và phát triển hơn.

9 bước chọn nghề khi chưa xác định được sở thích

Khám phá bản thân qua các trắc nghiệm tính cách

Bạn có thể khám phá sâu hơn về bản thân thông qua các bài trắc nghiệm tính cách như MBTI. Những bài trắc nghiệm này sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ hơn về chính mình!

Trao đổi với nhiều người để hiểu rõ về nghề nghiệp của họ

Bạn nên tiếp cận những người xung quanh, như bạn bè và người thân, để tìm hiểu rõ hơn về công việc họ đang làm. Họ sẽ có những đánh giá chân thực nhất và có thể cung cấp cho bạn những lời khuyên quý giá.

Soạn thảo danh sách những công việc muốn thử nghiệm

Nếu việc chọn lựa một công việc duy nhất làm bạn bối rối, hãy thử lập danh sách những công việc bạn muốn trải nghiệm. Bạn có thể mô tả chi tiết từng công việc, nêu rõ ưu điểm và nhược điểm để so sánh và đưa ra quyết định cuối cùng.

Đánh giá và thu hẹp danh sách công việc mong muốn

Việc tìm hiểu kỹ lưỡng về các công việc bạn quan tâm chưa bao giờ là thừa thãi, vì vậy hãy nghiên cứu càng chi tiết càng tốt về từng công việc, thông tin bạn thu thập sẽ giúp bạn dễ dàng thu hẹp lựa chọn hơn.

Đầu tư thời gian vào các lĩnh vực yêu thích

Nghề nghiệp sẽ đồng hành cùng bạn trong suốt cuộc đời, vậy tại sao không dành thời gian cho những công việc bạn yêu thích? Biết đâu bạn sẽ tìm thấy đam mê và muốn gắn bó với công việc đó, hãy đầu tư thời gian cho những sở thích của bạn ít nhất một lần nhé.

Khám phá cơ hội hợp tác để trải nghiệm

Hãy chủ động tìm kiếm những cơ hội xung quanh để có thêm trải nghiệm, việc thử sức với các công việc khác nhau không chỉ giúp bạn tích lũy kinh nghiệm mà còn có thể giúp bạn phát hiện ra đam mê thật sự của mình.

Phát triển bản thân với các kỹ năng mềm

Kỹ năng mềm là yếu tố quan trọng trong thị trường lao động hiện tại. Hãy dành thời gian để nâng cấp bản thân bằng cách học hỏi thêm nhiều kỹ năng mềm, khi bạn có nhiều kỹ năng, bạn sẽ trở thành một ứng viên giá trị hơn và công việc mơ ước của bạn có thể xuất hiện từ đó.

Đừng ngần ngại trải nghiệm

Cuộc đời còn dài, bạn còn trẻ, tại sao lại ngại ngần khi có thể trải nghiệm thật nhiều, có thể vấp ngã? Khi bạn còn đang phân vân giữa nhiều lựa chọn, việc thử sức với nhiều công việc khác nhau sẽ giúp bạn không chỉ tích lũy kinh nghiệm và kỹ năng mà còn tìm ra con đường phù hợp với mình. Nếu cứ mãi thụ động, bạn sẽ không bao giờ tìm được câu trả lời cho chính mình.

Bước ra khỏi vùng an toàn

Hãy dũng cảm rời bỏ vùng an toàn mà bạn đã quen thuộc để khám phá những điều mới mẻ, vì ở lại quá lâu trong vùng an toàn có thể khiến tầm nhìn của bạn trở nên hạn chế. Khi ra ngoài, bạn sẽ mở rộng được tầm hiểu biết, có thêm nhiều lựa chọn phong phú hơn và nhận ra điều bạn thực sự cần là gì.

Những điều cần chú ý khi chọn nghề

Cân nhắc giữa sở thích và nhu cầu xã hội

Bạn nên suy nghĩ thật kỹ và lựa chọn một nghề nghiệp vừa đáp ứng được nhu cầu xã hội, vừa thỏa mãn đam mê của bản thân. Chỉ khi đó, bạn mới có thể làm việc lâu dài, vì nó không chỉ giúp bạn có thu nhập mà còn tạo động lực để bạn tiếp tục theo đuổi công việc đó.

Một công việc chỉ đáp ứng sở thích cá nhân thường khó có nguồn thu nhập ổn định, trong khi một công việc chỉ đáp ứng nhu cầu xã hội có thể làm bạn thiếu động lực, dẫn đến không thể gắn bó lâu dài.

Sự phù hợp là yếu tố giữ bạn bền lâu với nghề

Trong tất cả các yếu tố giúp bạn duy trì công việc lâu dài, sự phù hợp vẫn là yếu tố quan trọng nhất. Trước khi đưa ra quyết định, hãy nghiên cứu thật kỹ về bản thân và nghề nghiệp mà bạn muốn chọn, sự bất cẩn trong việc chọn nghề chắc chắn sẽ dẫn đến sự hối tiếc trong tương lai.

Kỹ năng mềm luôn là yếu tố cần thiết cho mọi lĩnh vực

Dù bạn chọn ngành nghề nào, những kỹ năng mềm như giao tiếp, làm việc nhóm, và giải quyết vấn đề luôn cần thiết. Do đó, hãy không ngừng phát triển bản thân, học hỏi và nâng cao kỹ năng mềm mỗi ngày để có thể gắn bó lâu dài với nghề nghiệp mình chọn.

Tìm kiếm thông tin nghề nghiệp ở đâu?

Bài viết này sẽ giúp bạn định hướng bản thân, để bạn không còn băn khoăn khi không biết mình thích nghề gì. Mỗi người đều sẽ phải đối mặt với những quyết định quan trọng trong cuộc đời, vì vậy hãy tìm hiểu thật kỹ trước khi lựa chọn nghề nghiệp phù hợp. Bạn có thể truy cập trang tìm việc làm của Mytour để tham khảo mức lương và tìm công việc thích hợp cho bản thân.