Loài cây Thismia malayana, mới được phát hiện trong rừng mưa nhiệt đới Malaysia, sống bằng cách ký sinh trên nấm để tồn tại trong môi trường râm mát.
Các nhà khoa học đã phát hiện một loài thực vật kỳ lạ có khả năng sinh tồn bằng cách lấy chất dinh dưỡng từ nấm dưới đất. Được gọi là Thismia malayana, loài thực vật đặc biệt này gần đây đã được công nhận là một loài mới trên Tạp chí PhytoKeys nhờ sự hợp tác của các nhà thực vật học từ Viện nghiên cứu rừng Malaysia (FRIM) cùng với các nhà tự nhiên học và cộng đồng địa phương.
Loài cây này không thực hiện quá trình quang hợp như các loài cây khác. Thay vào đó, nó phụ thuộc vào nấm để lấy chất dinh dưỡng cần thiết.
Chiến lược sinh tồn độc đáo của Thismia malayana
Thismia malayana (T. malayana), được tìm thấy trong các khu rừng mưa nhiệt đới của bán đảo Malaysia, thuộc nhóm thực vật được gọi là mycoheterotrophs. Khác với hầu hết các loài thực vật, mycoheterotrophs không thực hiện quang hợp. Thay vào đó, chúng hoạt động như ký sinh trùng, lấy cắp tài nguyên carbon từ nấm bám vào rễ của chúng. Sự thích nghi này khai thác mối quan hệ cộng sinh với nấm rễ, một mối quan hệ thường mang lại lợi ích cho cả hai bên giữa nấm và hệ thống rễ của cây.
Hoa của T. malayana có hình dạng ống màu nâu đậm với các lá đài bằng nhau. Vòng hoa có màu vàng sáng và các nhị hoa có màu xanh tím sáng.
Môi trường sống và sự thụ phấn
Loài mới được phát hiện này phát triển mạnh nhờ hấp thụ chất dinh dưỡng từ nấm trong điều kiện ánh sáng yếu của lớp cây bụi rậm trong rừng, nơi ruồi nấm và các côn trùng nhỏ khác thực hiện việc thụ phấn cho các bông hoa đặc biệt của nó.
Loài cây đáng chú ý này có chiều dài khoảng 2 cm và thường ẩn mình trong lớp lá mục, mọc gần rễ cây hoặc khúc gỗ mục. Nhóm nghiên cứu đã phát hiện Thismia malayana ở hai địa điểm: vùng đất thấp của Khu bảo tồn rừng Gunung Angsi ở Negeri Sembilan và rừng cây họ dầu ở đồi núi Gunung Benom trong Khu bảo tồn động vật hoang dã Tengku Hassanal, Pahang.
Rễ của T. malayana giống như những con giun và phát triển dưới lòng đất. Điều này giúp nó kết nối với hệ thống nấm và trao đổi chất dinh dưỡng.
Những thách thức trong việc bảo tồn
Dù có kích thước nhỏ, Thismia malayana rất nhạy cảm với những biến động môi trường và được phân loại là loài dễ bị tổn thương theo tiêu chuẩn của Sách đỏ IUCN. Phân bố hạn chế và nguy cơ tiềm ẩn từ việc giẫm đạp do gần các con đường mòn đi bộ nhấn mạnh tầm quan trọng của các nỗ lực bảo tồn liên tục.
Trong hệ thống phân loại và tiêu chí của IUCN Red List, T. malayana hiện đang được xếp loại là Vulnerable (có nguy cơ).