Buzz
(Tổ Quốc) - Đa số mọi người thường nghĩ rằng vàng là một trong những kim loại quý hiếm nhất và đắt nhất, nhưng vẫn có một loại kim loại khác đã vượt qua vàng cả về giá cả và độ quý hiếm.
Giá trị của các loại kim loại trên Trái Đất thường được xếp hạng dựa trên nhu cầu của con người và khả năng tiếp cận, hay độ quý hiếm. Với vàng, tính linh hoạt, khả năng dẫn điện, độ bền và vẻ đẹp đã giúp vàng chắc chắn nằm trong top 5 kim loại đắt nhất. Mặc dù được xếp hạng cao trong bảng xếp hạng các kim loại quý, vàng vẫn thua một loại kim loại khác về giá cả và độ hiếm - rhodium.
Rhodium hiện được coi là kim loại quý đắt nhất và là một trong những kim loại quý hiếm nhất. Giá bán mỗi ounce rhodium hiện đạt 10.300 USD, tức gấp khoảng 5 lần giá của vàng. Vậy điều gì khiến rhodium có giá bán cao như vậy?
Đầu tiên, rhodium không phản ứng với oxy dễ dàng, khiến nó trở thành kim loại quý. Nó cũng là chất xúc tác hoàn hảo, chống lại sự ăn mòn và oxy hóa. Độ cứng tổng thể và điểm nóng chảy cao 1.964 độ C của nó khiến nó nằm trong số các kim loại nhóm bạch kim bên cạnh bạch kim, palađi, osmium, iridi và rutheni.
Khả năng chịu được nhiệt độ nước và không khí lên tới 600 độ C và không tan trong hầu hết các axit, làm cho rhodium rất linh hoạt để sử dụng trong ô tô, máy bay, tiếp điểm điện, cặp nhiệt điện và dây điện trở ở nhiệt độ cao.
Là kim loại hiếm nhất trong nhóm bạch kim, rhodium chỉ xuất hiện ở tỷ lệ 0,000037 phần triệu trong lớp vỏ Trái Đất, trong khi vàng được tìm thấy với lượng dồi dào khoảng 0,0013 phần triệu, theo Hiệp hội Hóa học Hoàng gia Anh. Rhodium được khai thác và sản xuất chủ yếu ở Nam Phi và Nga, và có thể là sản phẩm phụ của quá trình tinh chế quặng đồng và niken, chứa tới 0,1% kim loại quý. Mỗi năm, khoảng 16 tấn rhodium được sản xuất, với trữ lượng ước tính khoảng 3.000 tấn.
Rhodium được phát hiện lần đầu vào năm 1803 bởi William Hyde Wollaston, một nhà hóa học người Anh, người đã chiết xuất nguyên tố này từ một mẩu quặng bạch kim từ Nam Mỹ. Phát hiện này được thực hiện ngay sau khi Wollaston phát hiện ra một kim loại nhóm bạch kim khác, đó là palladi.
Thường được tìm thấy cùng với các mỏ bạch kim, rhodium được tách ra từ mẫu vật của Wollaston bằng cách loại bỏ bạch kim và palađi, để lại một loại bột màu đỏ sẫm được xử lý bằng khí hydro để lộ ra kim loại quý Rhodium.
Mặc dù có vẻ ngoài màu trắng bạc có thể phản chiếu ánh sáng, nhưng rhodium được đặt tên theo một từ trong tiếng Hy Lạp - 'rhodon' có nghĩa là hoa hồng. Tên này ám chỉ màu đỏ của muối kim loại.
Bất chấp sự quý hiếm và vẻ đẹp của nó, số liệu thống kê từ năm 2019 cho thấy gần 90% nhu cầu rhodium được sử dụng để sản xuất bộ chuyển đổi xúc tác - một thiết bị kiểm soát khí thải giúp chuyển đổi khí độc và chất gây ô nhiễm trong khí thải từ động cơ đốt trong thành các chất ô nhiễm ít độc hơn bằng cách xúc tác phản ứng oxi hóa khử. Điều này được coi là một cách sử dụng không bình thường đối với một trong những kim loại quý hiếm nhất trên Trái Đất.
Tham khảo IFL Science trên IFL Science
