'One More Thing' là câu nói vĩ đại của Steve Jobs, được ông dùng để nhấn mạnh các sự kiện, sản phẩm quan trọng của Apple. Năm nay là một năm đặc biệt của công ty Táo - nhưng không phải mọi sản phẩm đều xứng đáng được gọi là 'One More Thing' để ghi dấu trong lịch sử.
Kết thúc quý tài chính gần nhất - Q4 2020, doanh thu của máy Mac đạt 9 tỷ USD, trong khi doanh số của iPhone là 26,4 tỷ USD. Nói cách khác, doanh thu từ Mac chỉ bằng 1/3 của iPhone.
Sự chênh lệch lớn về doanh thu giữa Mac và iPhone trong quý vừa qua là minh chứng cho vị thế của PC tại Apple. Trong quý tài chính Q4 2020, doanh số iPhone giảm đáng kể do dịch bệnh Covid-19, khiến tổng doanh thu giảm tới 7 tỷ USD.
So với iPhone, Mac mang lại doanh thu thấp hơn nhiều.
Dù vậy, doanh số của Mac trong quý vừa qua cũng chỉ bằng 1/3 của iPhone, mặc dù có sự tăng trưởng đột biến của thị trường PC do ảnh hưởng của Covid-19.
Đúng vậy, dù vị trí của Mac trong gia đình Apple nhỏ bé, nhưng những chiếc Mac mới với chip M1 thật sự xứng đáng là 'One More Thing' của Apple trong năm nay, không phải iPhone 12.
1. Sự đột phá đầu tiên của kiến trúc PC trong nhiều năm
Không thể phủ nhận rằng Mac M1 có hiệu suất cao hơn đáng kể so với Mac Intel. Trong các thử nghiệm trên nhiều kênh YouTube, tốc độ xây dựng ứng dụng trên Xcode của MacBook Air hoặc Mac Mini mới chỉ bằng khoảng một nửa so với MacBook Pro hay Mac Pro đắt tiền.
Để đạt được bước tiến về hiệu suất này, Apple đã thực sự thay đổi toàn bộ kiến trúc xử lý của các mẫu Mac mới. Khác với các con chip của AMD hoặc Intel, M1 tích hợp CPU, GPU và bộ xử lý trí tuệ nhân tạo (neural engine) cùng bộ nhớ RAM vào một bản mạch Silicon (SoC). Các thành phần xử lý có thể chia sẻ cùng một vùng nhớ, giúp giảm thiểu độ trễ và tăng hiệu suất. Kiến trúc này hoàn toàn khác biệt so với PC truyền thống, nơi RAM thường được tách biệt và ngay cả iGPU cũng phải sử dụng vùng nhớ riêng biệt so với CPU.
Đây là lần đầu tiên một nhà sản xuất cố gắng thay đổi kiến trúc PC và thành công.
Tất nhiên, Apple không phải là người đầu tiên đưa ra kiến trúc SoC: tất cả các điện thoại thông minh đều sử dụng SoC và các hệ thống console gần đây (PS5, Xbox Series X) cũng vậy. Chỉ có thị trường PC - từ Mac đến PC Windows hay Linux - vẫn sử dụng kiến trúc truyền thống đã tồn tại suốt nhiều thập kỷ. Với sự cải thiện hiệu suất đáng kinh ngạc của Mac M1 so với Mac Intel, chắc chắn Microsoft, Intel/AMD và các nhà sản xuất PC Windows sẽ phải nghĩ về việc sử dụng SoC thay thế cho chip 'truyền thống' trong tương lai.
2. Vượt qua Microsoft một cách tuyệt đối
Apple cũng không phải là người đầu tiên đưa ra SoC ARM trên PC. Microsoft mới là người thực hiện điều này: từ Surface RT (2012) đến Surface Pro X (phiên bản mới nhất ra mắt vào tháng 10 vừa qua), Microsoft đã luôn có quyết tâm thay đổi kiến trúc xử lý của PC.
Tuy nhiên, mọi nỗ lực của Microsoft lại càng làm người ta phải kính trọng… Apple hơn. Trải nghiệm Windows trên ARM vẫn tiếp tục thất vọng: tốc độ chậm, nhiều lỗi, nhiều ứng dụng không tương thích và thậm chí cả x64 vẫn đang ở giai đoạn thử nghiệm. Nhìn vào kinh nghiệm của Microsoft, nhiều người nghi ngờ về Apple M1.
Trước khi Apple, Microsoft luôn muốn tận dụng lợi thế của ARM.
Ngược lại, sản phẩm của Apple đơn giản là thành công: tốc độ vượt trội so với Intel, các ứng dụng được tối ưu hoạt động tốt, thậm chí cả chế độ giả lập vẫn hoạt động tốt. Rõ ràng, việc kiểm soát toàn bộ trải nghiệm từ phần cứng đến phần mềm đã mang lại lợi ích không thể phủ nhận khi Apple thực hiện một bước tiến đã khiến Microsoft phải thất bại trước đó.
Tương lai của ngành công nghiệp PC sẽ thay đổi theo. Microsoft đã nhận ra tiềm năng của ARM, nhưng lại bị thúc đẩy phải bắt kịp với Apple. Tuy nhiên, để bắt kịp với Apple, Microsoft phải hoàn toàn thay đổi kiến trúc phần cứng và phần mềm của mình. Họ cần phải đưa Unified Memory vào Windows để cho CPU và GPU chia sẻ cùng một vùng nhớ. Họ cần phải cải thiện Windows để hệ điều hành này có thể tận dụng tối đa kiến trúc phần cứng mới. Cấu trúc của những chiếc PC cũng sẽ phải thay đổi: nhiều bộ phận trước đây nằm trên bo mạch chủ bây giờ phải được tích hợp vào con chip nếu Microsoft muốn bắt kịp với hiệu suất của Apple.
Để bắt kịp với Apple, toàn bộ ngành công nghiệp PC sẽ phải thực hiện những thay đổi to lớn.
Rõ ràng, Microsoft không thể một mình thực hiện những thay đổi này. Các nhà sản xuất chip như Intel, AMD và Qualcomm cùng các nhà sản xuất phần cứng như Lenovo, HP, ASUS, Acer... sẽ phải hợp tác chặt chẽ với Microsoft để tạo ra một trải nghiệm ngang tầm với Mac M1. Chưa bao giờ thị trường PC phải đối mặt với một cuộc thay đổi ở mức độ này.
3. Khởi đầu cho những cuộc cách mạng công nghệ mới
Mặc dù chiếm ít doanh số, nhưng các máy Mac mang trong mình một nhiệm vụ quan trọng: chúng là 'trái tim' công nghệ của Apple. Mac được sử dụng để phát triển ứng dụng cho iOS, watchOS và tvOS. Ngoài ra, máy Mac cũng là công cụ ưa thích của đa số kỹ sư phần mềm, bao gồm cả các kỹ sư Android tại Google.
Bên cạnh đó, Mac luôn là biểu tượng của các nhà thiết kế, nhà sản xuất video/âm nhạc. Mặc dù không mang lại doanh thu lớn nhưng máy Mac vẫn được coi là công cụ chuyên nghiệp quan trọng nhất, phổ biến nhất của Apple - ngay cả khi Apple luôn cố gắng đưa iPad Pro vào thị trường trong những năm qua.
Mặc dù không đóng góp nhiều vào doanh thu, nhưng PC luôn là điểm khởi đầu của các cuộc cách mạng công nghệ mới.
Cũng giống như các máy tính cá nhân - khi nhắc đến công cụ làm việc, mọi người thường nghĩ đến PC đầu tiên. Và chính vì lý do này, khi các PC trải qua các bước đột phá, con người có thể mong đợi những cách mạng công nghệ mới. Máy Macintosh đã thay đổi cách làm việc trong văn phòng, World Wide Web đã được tạo ra từ máy NeXT của Steve Jobs, và trải nghiệm dễ sử dụng trên iMac đã giúp Internet phát triển mạnh mẽ vào cuối những năm 90.
Việc ra mắt các máy Mac M1 đúng vào thời điểm máy chủ ARM đang phát triển mạnh mẽ (tăng 430% trong quý 3, theo số liệu của IDC). NVIDIA, một cái tên lớn trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, gần đây đã mua lại ARM để tăng cường vị thế của máy chủ GPU. Hiện nay, Apple là đơn vị duy nhất tạo ra một chiếc PC chất lượng để đón đầu xu hướng mới một cách hoàn hảo. Điều đó làm cho Mac M1 thực sự xứng đáng trở thành 'One More Thing' trong lịch sử của Apple.