Không gian tưởng nhớ Lê Bá Đảng – Một tác phẩm nghệ thuật

Không gian lưu niệm Lê Bá Đảng nằm trên đỉnh đồi với tổng diện tích hơn 16.000 mét vuông, là công trình triển lãm những tác phẩm độc đáo của họa sĩ Lê Bá Đảng và đồng thời giới thiệu về cuộc sống và sự nghiệp của ông.

Không gian tưởng nhớ Lê Bá Đảng – Một đỉnh cao nghệ thuật

Họa sĩ Lê Bá Đảng

Lê Bá Đảng sinh ngày 27 tháng 6 tại làng Bích La Đông, Quảng Trị và qua đời ngày 7 tháng 3 năm 2015 tại Paris. Ông là họa sĩ, nhà chạm khắc, điêu khắc người Việt và trở thành công dân Pháp vào năm 1980. Ông sống phần lớn cuộc đời ở Pháp, một thời gian ở Mỹ và Nhật Bản.

Ông học tại Trường Mỹ thuật Toulouse từ năm 1942 đến năm 1948. Sau khi tốt nghiệp, các tác phẩm của ông bao gồm các bức vẽ đầu tiên, tranh in thạch bản và nhiều loại tranh in khác đã được đánh giá rất cao.

Năm 1966, triển lãm cá nhân đầu tiên của ông diễn ra tại Bảo tàng Nghệ thuật Cincinnati. Ông cũng thực hiện thiết kế bối cảnh và trang phục cho vở opera Mỵ Châu – Trọng Thủy tại Nhà hát Opera de Paris vào năm 1977.

Năm 1964, Lê Bá Đảng xuất bản một số tập tranh in thạch bản, đặc biệt là Huit chevaux (Tám con ngựa). Tập tranh đầu tiên của ông được thực hiện dưới dạng khắc nổi, không mực và không màu.

Năm 2006, thành phố Huế khánh thành Trung tâm Nghệ thuật Lê Bá Đảng. Đây là địa điểm lưu trữ và trưng bày hơn 400 tác phẩm đặc sắc đại diện cho hơn 70 năm sáng tạo của họa sĩ. Tác phẩm của ông xuất hiện trong nhiều bộ sưu tập cá nhân, đặc biệt ở Mỹ, Nhật Bản và Pháp.

Ông sáng tạo khái niệm “Không gian Lê Bá Đảng” trong hội họa; đoạt giải thưởng của Viện Quốc tế Saint-Louis, Mỹ năm 1989; được Trung tâm tiểu sử quốc tế thuộc Đại học Cambridge liệt kê trong danh mục những người nổi tiếng toàn cầu năm 1992. Năm 1994, ông được trao Huân chương Văn hóa và Nghệ thuật (Chevalier de l’ordre des Arts et des Lettres) từ Pháp.

Ước mơ to lớn của nghệ sĩ

Trong suốt cuộc đời, Lê Bá Đảng mơ ước về một không gian nơi họa sĩ có thể tự do sáng tạo và trưng bày các tác phẩm của mình với quy mô thực tế.

Nhiều bản phác thảo, bài viết và dự án cho thấy ông luôn quan tâm đến việc hiện thực hóa những không gian với chiều kích thước thực tế từ rất sớm. Những không gian này mang tính nhân văn, là nơi dành cho mọi người dạo chơi và thiền định.

Năm 1985, ông đã thực hiện những không gian đầu tiên của mình. Đó là những tác phẩm trên giấy kết hợp dán ghép và xếp chồng, tạo nên sự hòa trộn giữa điêu khắc và phù điêu như một sự tổng hợp vượt bậc.

Lê Bá Đảng chọn giấy làm nền tại Moulin de Larroque ở Dordogne, loại giấy bồi thủ công dày vững để ông tự tay xé và ghép nhiều lớp. Ông sáng tạo nên những hình khối biểu tượng như ao hồ, núi non, sa mạc, sông ngòi và những vùng đất hoang sơ.

Giấc mơ trở thành hiện thực

Bà Lê Cẩm Tế, đồng nghiệp của Lê Bá Đảng trong hơn một thập kỷ, luôn đau đầu với ước nguyện của ông. Muốn thực hiện ý nguyện đó, bà tìm đến mảnh đất để xây dựng ngôi nhà lưu niệm.

Đó là một ngọn đồi hoang sơ thuộc thị xã Hương Thủy, với đất đỏ khô cứng và sỏi đá. Năm 2016, một năm sau cái chết của họa sĩ, bà Cẩm Tế mời bà Myshu, vợ của Lê Bá Đảng, đến thăm khu vườn nhỏ. Bà Myshu thích thú và đồng ý hỗ trợ ý tưởng xây dựng Không gian lưu niệm Lê Bá Đảng ngay từ lúc đó.

Sau khi xem xét nhiều ý tưởng thiết kế, bà Myshu đã quyết định chọn một tác phẩm cắt giấy của họa sĩ Lê Bá Đảng để tạo nên kiến trúc chính cho tòa nhà và đảm bảo tuân thủ theo mô hình gốc.

Với sự nỗ lực đồng lòng, kiến trúc sư Hồ Viết Vinh, họa sĩ Tô Bích Hải, chuyên gia thiết kế truyền thông Luc Ho, chuyên gia thiết kế nội thất Éric Mignard, kỹ sư Vũ Văn Kiên đã biến tác phẩm cắt giấy này thành một tòa nhà tráng lệ, hài hòa với tự nhiên xung quanh bao gồm núi, rừng cây, và suối…

Ngày 21-4-2019, ước mơ của họa sĩ Lê Bá Đảng đã trở thành hiện thực với sự xuất hiện của Không gian Lưu niệm Lê Bá Đảng (Lebadang Memory Space) tại thôn Kim Sơn, xã Thủy Bằng, huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế.

Công trình bao gồm năm khu vực chủ đạo màu trắng và có các chức năng khác nhau. Khu vực chính được thiết kế mở, trưng bày hàng trăm tác phẩm cắt giấy, điêu khắc, tranh sơn dầu, nghệ thuật Tấn tuồng và sắp đặt… Điểm đặc biệt là giếng trời để ánh sáng tự nhiên, với bức tượng điêu khắc ba chiều ở trung tâm.

Cuộc đời và sự nghiệp của Lê Bá Đảng được trưng bày trong không gian dưới lòng đất. Một đường hầm dài 50m với cổng vào được trang bị hệ thống kính chịu lực, phản chiếu ánh sáng và ngăn chặn tia UV.

Tư liệu về họa sĩ được thể hiện qua nhiều hình thức như thông tin đồ họa, đồ vật kỷ niệm, ảnh… Phim tài liệu “Từ Bích La đến Paris” là điểm đặc biệt, kể về niềm đam mê, ý chí và hành trình nổi tiếng của Lê Bá Đảng. Khu vực sân thượng được thiết kế như một vườn thiên đàng, với các tác phẩm điêu khắc và sắp đặt nghệ thuật.

Khu vườn được bà Cẩm Tế chọn lựa những loài hoa, cây ăn trái và cây hoa giấy mà họa sĩ Lê Bá Đảng yêu thích. Đặc biệt, màu tím và đỏ là chủ đạo trong khu vườn.

Dạo chơi khắp khu vườn, du khách nhìn thấy những bức tượng bằng thép không rỉ, bề mặt phản chiếu thiên nhiên… Kỹ thuật cắt trực tiếp với những phần rỗng, những lỗ hổng đặc trưng theo phong cách nghệ thuật của Lê Bá Đảng.

Giấc mơ của họa sĩ Lê Bá Đảng cùng sứ mệnh của bà Cẩm Tế đã được hoàn thành trọn vẹn với sự hỗ trợ của những người yêu nghệ thuật trong và ngoài nước.

Không gian lưu niệm Lê Bá Đảng không chỉ trưng bày tác phẩm của họa sĩ mà còn là nơi gặp gỡ, trao đổi của những người yêu nghệ thuật và tổ chức sự kiện triển lãm văn hóa…

Theo Mytour.com

***

Tham khảo: Hướng dẫn du lịch từ Mytour.com