Đoạt giải nhì môn Sinh học tại thành phố khi còn học cấp 2
Trong năm cấp 2, trường tổ chức chiêu mộ học sinh vào các đội tuyển để tham gia kì thi cấp quận và cấp thành phố. Được nghe đồng đội chia sẻ về việc tham gia đội Sinh học và học thuộc lòng, mình cũng chẳng biết giỏi môn nào, nhưng quyết định thử sức. Kết quả, mình đạt giải nhất môn Sinh học Quận Tân Phú và giải nhì cấp thành phố. Tất cả những gì mình làm là nghe giảng và học thuộc lòng theo đề cương kiến thức Sinh học từ lớp 6 đến lớp 9. Đội tuyển Sinh cũng đoạt nhiều giải nhất so với các đội khác.Bây giờ, những ký ức kiến thức đã mờ nhạt, chỉ còn lại hai chiếc bằng khen.
Giải nhì thành phố năm 2007
Hai chiếc bằng khen đã được mình giữ lâu, nhưng hiện tại chúng đối với mình không còn ý nghĩa gì. Mình không muốn kể với con gái rằng ngày xưa mình giành giải nhờ học thuộc lòng, mà mong con sẽ có phương pháp học thông minh hơn.
Lúc học cấp 3, trong tiết Địa Lý, cô giáo khác biệt bằng cách tận dụng thời gian để hướng dẫn lớp vẽ biểu đồ xương cá, phân tích và hiểu vấn đề. Mình nhớ đặc biệt bài học về địa hình ba miền ở Việt Nam, cô thuyết trình mượt mà, treo bản đồ lên bảng, sau đó hướng dẫn lớp vẽ sơ đồ xương cá để thuyết trình giống cô. Ban đầu mình nghĩ: “Cô giáo lâu mới nhớ được vậy chứ tụi em chẳng làm được, về cứ học thuộc lòng bài cho chắc.'
Lần đầu học về sơ đồ xương cá (sau này mới biết là sơ đồ tư duy), mình về vẽ theo hướng dẫn của cô (miền Bắc - các khu vực -- đặc điểm từng khu, miền Trung - các khu vực -- đặc điểm từng khu). Mở vở để học thuộc lòng để lên thuyết trình, nhưng khi nhìn tiêu đề lớn (miền Bắc, miền Trung, miền Nam) thì đầu tự chạy ra phần đặc điểm địa hình! Ui, thú vị quá, mình lấy Atlas bản đồ Việt Nam ra và nhìn vào để tập nói, nhìn từng khu vực trên bản đồ thì đều nhớ được thông tin. Ngày thuyết trình, mình xung phong khi cô mời, không ai lên nên mình làm học trò ngoan giơ tay, dùng thước chỉ vào bản đồ, mô tả rành mạch thông tin địa hình từng khu vực mà không cần nhìn vở. Cô giáo ngạc nhiên vô cùng vì nhiều lớp cổ dạy ù lì kêu không đứa nào lên (dù cho nhìn vở nói). Sau đó đi học đâu cũng khoe tên mình, lâu lâu có mấy em gái lớp khác hỏi thăm và khen, thật vui vẻ ^^
Khi viết bài cho Mytour, mình thường sử dụng Mind Node để soạn dàn bài. Việc này giúp mình phân tích và trình bày bài viết/ video một cách rõ ràng và rành mạch hơn, không cần phải viết kịch bản rồi học thuộc lòng.
Điểm học thành giáo viên Tiếng Anh
Chia sẻ về hành trình trở thành giáo viên có trong bài viết này:Sau 6 năm giảng dạy, mình gặp học viên đa dạng về độ tuổi, từ các bạn cấp 2 đến các thầy 60-70 tuổi. Nhận ra rằng môn tiếng Anh thời mình học cấp 2, cấp 3 thực sự là việc học thuộc lòng:
- Chép từ vựng và nghĩa tiếng Việt ra giấy, 1 từ 3 hàng, 1 Unit khoảng 20 từ.
- Ngữ pháp học theo cấu trúc để đi thi, ví dụ If loại 1, 2, 3.
- Bài thi tiếng Anh ở mọi cấp và thi Đại học chỉ xoay quanh ngữ pháp và từ vựng, không bao gồm nói và viết.
- Không được học phát âm cơ bản.
Do đó, mình đã phải dành rất nhiều thời gian để khôi phục kiến thức cơ bản cho học viên. Mình giảng lại về cách phát âm cơ bản, cách sử dụng từ vựng khi nói và viết, đồng thời khuyến khích học viên không nên học thuộc lòng từ vựng.
Mình nhận thấy một số học viên có quan niệm sai lầm rằng việc biết nhiều từ vựng tiếng Anh sẽ làm họ trở nên giỏi, có khả năng nói và viết tốt hơn, và họ thậm chí cố gắng học 1000 - 2000 từ. Tuy nhiên, khi mình đưa ra một từ cơ bản như HELP thì:
- Các bạn không thể phát âm được âm H
- Các bạn lơ là với âm đuôi P
- Các bạn không hiểu rõ cách sử dụng của HELP trong câu: HELP + somebody + đi với To hoặc không có To đều được. Ví dụ: I help her do homework và I help her to do homework đều đúng.
- Các bạn thường chỉ tra từ điển để xem nghĩa, không chú ý đến ví dụ để hiểu cách sử dụng. Ví dụ, từ PROVIDE, mặc dù có ví dụ, nhưng học viên thường viết sai do không hiểu cách PROVIDE được sử dụng trong câu. Tra từ điển Cambridge với câu ví dụ: “We have concerns about whether the government will be able to provide viable social services for poorer families/provide poorer families with viable social services.” → Như vậy, khi sử dụng ta có thể dùng PROVIDE + something FOR somebody hoặc PROVIDE + somebody WITH something.
Tích lũy từ vựng không chỉ dừng lại ở việc biết nghĩa để có thể nói và viết đúng, mà chỉ cần hiểu cách sử dụng của 100 từ cơ bản là có thể nói và viết cơ bản. Câu hỏi mà mình thường nhận được nhiều nhất là làm thế nào để học và nhớ lâu từ vựng, 1 ngày 10 từ chẳng hạn.
Nếu còn học cấp 2, mình sẽ chép từ mới ra vở, 1 từ 3 - 5 hàng, nhưng hiện tại, khi mình gặp từ mới, mình tra từ điển để hiểu cách phát âm, cách sử dụng của từ khi nói và viết, và sau đó ứng dụng từ vựng trong công việc hàng ngày.
- Hút thuốc lá có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của mọi người. (thuốc lá có hại cho sức khỏe con người)
- Hút thuốc lá có thể gây tác động tiêu cực đến sức khỏe của mọi người. (sử dụng effect thì phải có have và on)
Hiểu rõ về từ vựng (cả về cách phát âm, ý nghĩa và cách sử dụng) và ứng dụng nhiều sẽ giúp ghi nhớ tự nhiên và lâu dài.
Tự học lập trình
Mình tự học lập trình:Nếu phải mô tả kiến thức lập trình bằng một từ tính, thì “mênh mông” không đủ, phải là “Tràng giang đại hải bát ngát vô tận”. Khi đọc documents của Swift và Javacript lần đầu, mình nản chí: “Bỏ bu rồi! học mà nhớ hết đống này chắc đầu bạc như vôi”. Chữ bình thường cũng đã khó, giờ lại thêm kí tự lung tung các kiểu.
Dần dần, sau nhiều lần trầm kha, mình nhận ra rằng học lập trình theo kiểu thuộc lòng là như phiêu lưu vào lòng đất. Đọc để hiểu bản chất, đọc mà không hiểu thì đi hỏi, hỏi chừng nào hiểu thì thôi. Ví dụ như khái niệm: Optional và Optional Chaining trong Swift, lần đầu đọc mình chỉ muốn chửi *** Cái quái gì mà khó hiểu thế, lên Youtube xem video, đọc nhiều phần giải thích mà vẫn không hiểu. Lúc này muốn bỏ cuộc, nhưng may mắn có Mentor động viên, giải thích rằng đọc mà khó hiểu là đúng, chưa áp dụng đủ, bỏ vào Xcode (phần mềm làm iOS App) xem code chạy nhiều hơn, dần dần sẽ hình dung được.
Thực hành code theo ví dụ của documents nhiều lần, rồi viết ra 2-3 App, mình mới hiểu: “À! optional giúp App vận hành an toàn, tránh crash khi nhận dữ liệu từ server.” Hiểu một lần và nhớ mãi, khó mà quên được ^^
Kết
Hiểu rõ tận cùng vấn đề + thực hành thường xuyên sẽ giúp nhớ lâu và tự nhiên hóa quá trình học. Điều này là kết quả của những bài học và tự học mà mình đã trải qua.Giờ đây, làm cha, mình hy vọng con sẽ áp dụng cách học khoa học hơn và tiến bộ hơn so với mình xưa.
Mong rằng bài viết sẽ mang lại giá trị cho mọi người ^^