Khu Di tích Chiến thắng Bạch Đằng – Nơi ghi lại những trang sử hào hùng

Quần thể Di tích Chiến thắng Bạch Đằng tọa lạc tại thị xã Quảng Yên, thành phố Uông Bí, ghi chép về chiến thắng vĩ đại khi Trần Hưng Đạo đánh bại quân Nguyên Mông vào năm 1288.

Khu Di tích Chiến thắng Bạch Đằng – Nơi ghi lại những trang sử hào hùng

Di tích Chiến thắng Bạch Đằng năm 1288

Khu Di tích Chiến thắng Bạch Đằng bao gồm đền Trần Hưng Đạo, miếu Vua Bà, bến đò Rừng, đình Yên Giang, đền Trung Cốc, đình Trung Bản, đình Đền Công và các bãi cọc Yên Giang, bãi cọc Đồng Vạn Muối và bãi cọc Đồng Má Ngựa.

Ngoài những di sản văn hóa vật thể, Di tích hiện nay còn giữ nhiều di sản văn hóa phi vật thể có giá trị. Với những giá trị lịch sử, văn hóa và khoa học đặc biệt, năm 2012, khu Di tích lịch sử Chiến thắng Bạch Đằng năm 1288 đã được xếp là Di tích Quốc gia đặc biệt.

Trong truyền thuyết dân gian, kể về bà hàng nước mách cho Trần Hưng Đạo, đặc điểm của triều cường sông Bạch Đằng được sử dụng để bố trí bãi cọc (miếu Vua Bà); nơi Trần Hưng Đạo cầm gươm bện tóc chỉ huy quân sĩ (đình Trung Bản); nơi mà Trần Hưng Đạo và Phạm Ngũ Lão mắc cạn khi thám hiểm trận địa (đền Trung Cốc); và làng Đền Công được đặt tên để tưởng nhớ 4 vị thần đã giúp chiến thắng giặc (đình Đền Công).

Kỷ niệm 670 năm chiến thắng Bạch Đằng 1288, vào tháng 11 năm 1958, phát hiện bãi cọc Yên Giang. Quá trình khai quật rét cổ với hàng trăm cọc gỗ lim, có chiều dài 2,6 – 2,8m, đường kính 20 – 30cm. Phần đầu cọc được làm nhọn để cắm chìm xuống sông.

Nhiều lượt khai quật từ năm 1969, 1976, 1984, 1988… tại đây. Trong lần khai quật năm 1984, các chuyên gia phát hiện thêm 2 vồ đóng cọc bằng gỗ.

Năm 2005, bãi cọc Đồng Vạn Muối tiếp tục được khai quật cách bãi Yên Giang vài km, rộng 100m, dài 300m. Số cọc ở đây có đường kính nhỏ (chỉ từ 10 – 30cm) nhưng mật độ rất dày, chỉ cách nhau khoảng 60cm.

Năm 2009, bãi cọc thứ ba Đồng Má Ngựa được phát hiện và khai quật vào năm 2010, 2011 và 2012. Bãi cọc này có chiều dài 70m, rộng 30m, cây cọc nhỏ nhưng được cắm đều dày.

Dựa trên sử liệu, các nhà khoa học xác định 3 bãi cọc này là phần còn lại của trận địa cọc trong chiến thắng Bạch Đằng 1288. Nhiều mẫu cọc được phân tích bằng đồng vị phóng xạ C14 để xác định niên đại và kết quả thuộc thế kỷ 13, chấp nhận với thời gian của chiến thắng.

Thêm vào những chứng tích là các cây cọc dưới lòng đất, nơi này còn giữ lại hàng chục công trình đình, đền, chùa, miếu… liên quan đến chiến thắng Bạch Đằng năm 1288. Mỗi công trình đều rơi vào tiếng định lịch sử của một trận chiến nào đó.

Lễ hội Bạch Đằng

Lễ hội Bạch Đằng còn được biết đến với cái tên ngày giỗ trận, diễn ra từ mùng 6 đến mùng 9 tháng 3 âm lịch hàng năm, và thậm chí kéo dài đến 4 ngày đêm, nhằm tưởng nhớ các anh hùng trên dòng sông Bạch Đằng trong những năm 938 và 1288.

Lễ hội được tổ chức tại quần thể khu di tích Chiến thắng Bạch Đằng với các điểm chính như đền Trần Hưng Đạo, miếu Vua Bà, đình Yên Giang nằm ở trung tâm lễ hội.

Sau nghi lễ dâng hương, bắt đầu bằng tiếng trống khai hội, lễ rước tượng Đức Thánh Trần Hưng Đạo diễn ra và được chờ đợi nhất. Đoàn rước từ đền Trần Hưng Đạo ra đình Yên Giang với hàng chục đoàn người tham gia, mâm cúng được bày biện một cách chu đáo.

Lễ hội truyền thống Bạch Đằng được tổ chức một cách chu đáo, trang trọng theo nghi lễ truyền thống nhằm tôn vinh và khẳng định ý nghĩa và giá trị lịch sử của chiến thắng Bạch Đằng trong cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm.

Nhờ đó, lễ hội không chỉ làm sống lại niềm tự hào dân tộc mà còn làm tăng cường giáo dục về truyền thống lịch sử. Đây cũng là một sự kiện văn hóa kích thích, thu hút du khách, góp phần thực hiện mục tiêu thu hút một lượng ngày càng nhiều khách đến với tỉnh Quảng Ninh.

Khu di tích Chiến thắng Bạch Đằng và lễ hội Bạch Đằng đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo tồn những giá trị lịch sử không giá trị. Hãy ghé thăm di tích trong hành trình du lịch của bạn để hiểu sâu hơn về lịch sử của một đất nước anh hùng!

Theo Mytour.com

***

Tham khảo: Cẩm nang du lịch Mytour