Không chỉ có thiên nhiên hùng vĩ như Quần đảo Thổ Chu, Kiên Giang còn có nhiều công trình kiến trúc ấn tượng. Trong đó, Lăng Mạc Cửu Hà Tiên là một di tích đáng chú ý, đã trải qua nhiều biến động lịch sử và phát triển của vùng đất này.
Tổng quan về Lăng Mạc Cửu Hà Tiên
Tương tự Chùa Phù Dung (Chùa Phù Cừ) Hà Tiên, Lăng Mạc Cửu là một điểm du lịch nổi tiếng thuộc Quần thể Di tích Bình San, được xếp hạng Danh thắng Quốc gia từ năm 1989. Công trình này nằm trên đường Mạc Cửu, phường Bình San, Thành phố Hà Tiên.
Theo truyền thống, Mạc Cửu là người Quảng Đông, Trung Quốc. Bởi không muốn để tóc dài theo phong tục của nhà Thanh, ông đã rời bỏ quê hương và cùng gia đình lên thuyền đi về phương Nam. Khi đến Hà Tiên vào năm 1680, ông quyết định dừng lại để phát triển vùng đất này. Sau này, khi chứng kiến sức mạnh của nhà Nguyễn trong cuộc mở rộng về phương Nam, Mạc Cửu đã dâng lại Hà Tiên và nhận được sự chấp thuận. Chúa Nguyễn Phúc Chu đã phong ông làm Tổng trấn Hà Tiên, trách nhiệm coi sóc và phát triển vùng đất này.
Mặc dù Hà Tiên thuộc về nhà Nguyễn, nhưng thực tế, Mạc Cửu vẫn giữ quyền tự chủ tại đây. Qua 7 đời, dòng họ Mạc đã phát triển Hà Tiên từ một vùng đất hoang sơ thành điểm buôn bán sầm uất.
Sau khi Mạc Cửu qua đời, con trai ông là Mạc Thiên Tích đã xây dựng khu lăng mộ từ năm 1735 đến 1739 để tưởng nhớ. Với phong cảnh đẹp, phong thủy tốt, Lăng Mạc Cửu Hà Tiên trở thành điểm thu hút văn hóa tại thành phố này.
Bên cạnh Chùa Phật Đà (chùa Lò Gạch) Hà Tiên, Lăng Mạc Cửu đã trở thành một điểm đến nổi tiếng liên quan đến sự phát triển của thành phố ven biển này. Hiện nay, Khu di tích Lăng Mạc Cửu Hà Tiên bao gồm nhiều hạng mục như đền thờ, Lăng Mạc Cửu và 59 lăng mộ khác của dòng họ Mạc.
Nhiều du khách thường ghé thăm Khu di tích Lăng Mạc Cửu Hà Tiên khi đến Kiên Giang.
Những điểm đặc biệt trong kiến trúc tổng thể của Lăng Mạc Cửu Hà Tiên
2.1 Kiến trúc nổi bật của Đền thờ họ Mạc
Đền thờ họ Mạc, hay còn gọi là Trung Nghĩa Từ, được biết đến với cái tên Miếu Ông Lịnh. Ngoài giá trị lịch sử, đây còn là nơi sở hữu không gian nghệ thuật đặc sắc, hài hòa với những chạm khắc tinh tế và sắc nét. Phía trước đền là hai cái ao lớn chứa đầy hương sắc của hoa sen, là nơi mà Mạc Cửu đã cho đào để cung cấp nước ngọt cho người dân Hà Tiên trong mùa khô hanh.
Khu vực bên trong Đền thờ họ Mạc có một sân rộng và hệ thống cây xanh mát mẻ. Những khu vườn xanh này tạo ra một không gian yên tĩnh, trầm lặng cho khuôn viên đền.
Bên phải của đền thờ là khu vực nhà tiền hiền, dành để thờ tự những người đã đến trước Mạc Cửu tại Hà Tiên. Bên trái là khu vực nhà hậu hiền, dành để thờ những người đến sau ông.
Chánh điện của đền có diện tích khá rộng, phía trên có biển thờ với bốn chữ “Khai Trấn Trụ Quốc”, ghi nhận sự đóng góp của dòng họ Mạc trong việc mở rộng lãnh thổ Việt Nam về phía Nam. Trên vách tường còn có 10 bài thơ nổi tiếng của Mạc Thiên Tứ mang tên “Hà Tiên thập vịnh”.
Đền thờ Mạc Cửu có không gian mở, tạo cảm giác an yên và nhẹ nhàng.
Lăng Mạc Cửu Hà Tiên được xây dựng theo phong cách kiến trúc Trung Hoa truyền thống.
Mộ Mạc Thiên Tứ mang vẻ đẹp cổ kính và khiêm nhường hơn so với các phần khác của lăng mộ.
Tóm lại
Mặc dù đã trải qua hơn 300 năm biến động và thay đổi của thời gian, nhưng Lăng Mạc Cửu Hà Tiên vẫn giữ được vẻ đẹp trang nghiêm và kiến trúc ấn tượng theo phong cách Á Đông. Hãy ghi nhớ điểm đến này trong danh sách du lịch của bạn và đừng quên ghé thăm khi bạn trở lại vùng đất Hà Tiên. Khám phá không gian yên bình và dâng hương tại khu di tích này sẽ khiến bạn cảm thấy biết ơn hơn với những người đã có công mở rộng bờ cõi phương Nam.
Leo Tran
Nguồn: Tổng hợp