Khu vực Bình Xuyên

Bình Xuyên là một huyện thuộc tỉnh Vĩnh Phúc, Việt Nam, nằm ở phía đông.

Bình Xuyên hiện là huyện có số lượng thị trấn nhiều nhất nước với 5 thị trấn.

Khu vực địa lý

Huyện Bình Xuyên nằm ở phía đông tỉnh Vĩnh Phúc, cách thành phố Vĩnh Yên khoảng 12 km về phía đông và cách trung tâm Hà Nội khoảng 50 km, có vị trí địa lý như sau:

• Phía đông giáp thành phố Phúc Yên và thành phố Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên
• Phía tây giáp huyện Yên Lạc, huyện Tam Dương và thành phố Vĩnh Yên
• Phía nam giáp huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội
• Phía bắc giáp huyện Tam Đảo và huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên

Hệ thống sông chính tại Bình Xuyên bao gồm sông Cà Lồ và các phụ lưu như sông Phan và sông Cánh.

Nơi đây cũng có tuyến đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai chạy qua.

Bộ máy hành chính

Huyện Bình Xuyên gồm 13 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm 5 thị trấn: Hương Canh (huyện lỵ), Bá Hiến, Đạo Đức, Gia Khánh, Thanh Lãng và 8 xã: Hương Sơn, Phú Xuân, Quất Lưu, Sơn Lôi, Tam Hợp, Tân Phong, Thiện Kế, Trung Mỹ.

Lịch sử

Vào thời nhà Trần, huyện Bình Xuyên được gọi là Bình Nguyên.

Năm 1469, Bình Nguyên được đổi tên thành huyện Bình Tuyền.

Đến năm 1841, Bình Tuyền lại được đổi tên thành huyện Bình Xuyên.

Dưới thời nhà Nguyễn, Bình Xuyên thuộc phủ Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.

Năm 1890, Bình Xuyên được nhập vào tỉnh Vĩnh Yên mới thành lập, với huyện lỵ là Đạo Tú.

Ngày 6 tháng 10 năm 1901, huyện Yên Lãng của tỉnh Vĩnh Yên tách ra để nhập vào tỉnh Phù Lỗ. Tuy nhiên, phần đất phía đông bắc của Yên Lãng, bao gồm hai tổng Hương Canh và Yên Lãng, được nhập vào Bình Xuyên. Hương Canh trở thành huyện lỵ của huyện Bình Xuyên.

Sau năm 1975, huyện Bình Xuyên thuộc tỉnh Vĩnh Phú, gồm thị trấn nông trường Tam Đảo và 14 xã: Bá Hiến, Đạo Đức, Gia Khánh, Hương Sơn, Minh Quang, Phú Xuân, Quất Lưu, Sơn Lôi, Tam Canh, Tam Hợp, Tân Phong, Thanh Lãng, Thiện Kế, Trung Mỹ.

Ngày 5 tháng 7 năm 1977, huyện Bình Xuyên hợp nhất với huyện Yên Lãng để trở thành huyện Mê Linh.

Năm 1978, thị trấn Phúc Yên và 18 xã thuộc huyện Mê Linh được sáp nhập vào thành phố Hà Nội, trong khi 14 xã và 1 thị trấn của huyện Bình Xuyên nhập vào huyện Tam Đảo.

Ngày 4 tháng 8 năm 1992, thị trấn nông trường Tam Đảo bị giải thể, địa bàn được nhập vào các xã Trung Mỹ và Minh Quang.

Ngày 23 tháng 11 năm 1995, xã Tam Canh được chuyển thành thị trấn Hương Canh.

Ngày 6 tháng 11 năm 1996, tỉnh Vĩnh Phúc được tái lập từ tỉnh Vĩnh Phú, và huyện Tam Đảo trở thành một phần của tỉnh Vĩnh Phúc.

Ngày 9 tháng 6 năm 1998, huyện Bình Xuyên được tái lập, bao gồm thị trấn Hương Canh (huyện lỵ) và 13 xã: Bá Hiến, Đạo Đức, Gia Khánh, Hương Sơn, Minh Quang, Phú Xuân, Quất Lưu, Sơn Lôi, Tam Hợp, Tân Phong, Thanh Lãng, Thiện Kế, Trung Mỹ.

Ngày 18 tháng 8 năm 1999, xã Thanh Trù được thành lập từ một phần diện tích và dân số của xã Quất Lưu (bao gồm hai thôn Vị Thanh và Vị Trù) và được chuyển về thị xã Vĩnh Yên (nay là thành phố Vĩnh Yên) quản lý.

Ngày 9 tháng 12 năm 2003, xã Minh Quang được chuyển sang thuộc huyện Tam Đảo quản lý. Huyện Bình Xuyên còn lại 1 thị trấn và 12 xã.

Ngày 2 tháng 4 năm 2007, hai xã Gia Khánh và Thanh Lãng được chuyển thành 2 thị trấn cùng tên.

Ngày 1 tháng 2 năm 2020, hai xã Bá Hiến và Đạo Đức được nâng cấp thành 2 thị trấn cùng tên.

Huyện Bình Xuyên hiện có 5 thị trấn và 8 xã.

Làng nghề truyền thống

Bình Xuyên là huyện nổi tiếng với nhiều làng nghề truyền thống và các nghề mới phát triển như sau:

• Làng nghề gốm Hương Canh (Hương Canh)
• Làng nghề truyền thống cháo se, bánh hòn, nộm rau cần Hương Canh
• Làng nghề mộc Hợp Lễ (Thanh Lãng)
• Trồng hoa cúc Nhân Vực (Đạo Đức)
• Nghề mộc ở Tân Phong
• Tái chế phế liệu Can Bi (Phú Xuân)
• Trồng nấm tại thị trấn Thanh Lãng
• Làng nghề mộc Yên Lan (Thanh Lãng)
• Làng nghề mộc Xuân Lãng (Thanh Lãng)
• Sản xuất bún, bánh tráng Bảo Đức (Đạo Đức).