Khu vườn từ ngữ

Khu vườn từ ngữ (言の葉の庭, Kotonoha no Niwa) là một bộ anime dài 46 phút đến từ Nhật Bản, do Shinkai Makoto đạo diễn và phát hành vào ngày 31 tháng 5 năm 2013. Phim được công chiếu cùng với một phim ngắn có tên Ánh nhìn của ai đó (だれかのまなざし, Dareka No Manazashi). Đây cũng là bộ anime dài đầu tiên của Shinkai Makoto không hợp tác với nhạc sĩ Tenmon, đồng nghiệp lâu năm của ông.

Vào tháng 9 năm 2013, PROUD, đơn vị tài trợ cho Dareka no Manazashi, đã đăng tải toàn bộ phim ngắn này trên YouTube với phụ đề tiếng Anh để phục vụ người dùng quốc tế. Phim ngắn này đã được phân loại là phim phong cảnh dày đặc (scenery porn).

Vào tháng 11 năm 2013, Liên hoan phim Nhật Bản mang tên 'Thổi làn gió mới! Phim truyện và hoạt hình Nhật Bản 2013' đã trình chiếu bộ phim với tựa tiếng Việt chính thức là Khu vườn từ ngữ.

Phiên bản tiểu thuyết và manga của bộ phim đã được xuất bản tại Việt Nam với tên gọi là Khu vườn từ ngữ.

Cốt truyện

Akizuki Takao, một cậu học sinh 15 tuổi, sống cùng mẹ và anh trai (đang chuẩn bị chuyển ra sống riêng với bạn gái), luôn nghĩ rằng 'chỉ có làm giày mới giúp mình thoát khỏi nơi này'.

Vào một buổi sáng mùa mưa, Takao đã trốn học và đến một khu vườn kiểu Nhật để phác thảo mẫu giày, nơi cậu gặp một người phụ nữ ăn mặc thanh lịch tên Yukino Yukari đang ngồi uống bia và nhìn mưa. Dù không trò chuyện, khi trời tạnh, Yukari để ý đến phù hiệu của Takao và tạm biệt cậu bằng một bài tanka khiến cậu bối rối. Trong những buổi sáng mưa sau đó, họ gặp nhau thường xuyên hơn và dần trở nên thân thiết, mặc dù không tự giới thiệu tên tuổi. Khi Yukari bày tỏ sự quan tâm đến ước mơ của Takao về việc làm giày, cậu quyết định chế tác một đôi giày cho cô. Yukari nói cô cần phải tự 'bước đi', ám chỉ những vấn đề cá nhân của mình. Khi mùa mưa kết thúc, cả hai đều cảm thấy rằng việc để người kia trở lại cuộc sống bình thường là điều tốt nhất, nhưng vẫn âm thầm mong trời mưa để được gặp nhau thêm.

Sau kỳ nghỉ hè, Takao trở lại trường và phát hiện ra rằng Yukari là giáo viên của mình khi nghe bạn gọi cô là 'Yukino-sensei'. Bạn cậu giải thích rằng cô đã vắng mặt một thời gian vì áp lực từ vụ việc một nam sinh có tình cảm với cô và bạn gái của nam sinh đó, Aizawa, đã tung tin đồn để gây khó dễ cho cô. Yukari chọn cách tránh né và thường ra công viên để tự an ủi mình khỏi nỗi sợ và cô đơn, nhằm tiếp tục 'bước đi'. Takao tức giận với cách hành xử của nhóm Aizawa và đã đến gặp họ, dẫn đến một cuộc xô xát.

Sau đó, Takao đến khu vườn và tìm thấy Yukari bên một dòng nước. Tại đây, cậu đã đọc bài tanka đáp lại bài tanka trước đó của Yukari. Yukari chúc mừng cậu và tiết lộ rằng cô đã hy vọng cậu sẽ nhận ra cô là giáo viên dạy văn học cổ điển. Họ trò chuyện vui vẻ cho đến khi trời mưa giông, khiến họ ướt và phải chạy đến căn hộ của Yukari. Tại đây, Takao thổ lộ tình cảm với Yukari nhưng bị cô từ chối một cách nhẹ nhàng (cậu được sửa cách xưng hô và biết rằng cô sẽ trở về quê). Takao ra về trong sự ngỡ ngàng và tức giận, để lại Yukari khóc và nhớ về những kỷ niệm của họ. Nhận ra sai lầm của mình, Yukari chạy theo Takao, lúc này đang đứng bần thần nhìn mưa nơi cầu thang. Takao tức giận bày tỏ sự thất vọng khi cảm thấy bị cô coi thường và không mở lòng với cậu (lúc này Takao gọi cô là anata thay vì sensei). Yukari khóc lớn và ôm Takao, nói rằng thực ra chính cậu đã cứu cô trong lúc cô cảm thấy sợ hãi nhất. Xung quanh họ, mưa dần ngừng và ánh nắng bắt đầu xuất hiện.

Cuối phim, chúng ta thấy cuộc sống của Takao và Yukari ở hai nơi khác nhau: Takao đến Ý để học làm giày, nhằm thực hiện lời hứa với Yukari bằng một đôi giày thật đẹp, trong khi Yukari tiếp tục giảng dạy tại một trường học mới. Vào mùa đông, Takao trở lại khu vườn và đọc bức thư của Yukari đề ngày 3 tháng 2 năm 2014. Khi đưa đôi giày hoàn chỉnh cho Yukari xem, cậu tự hứa sẽ đi xa để tìm gặp cô.

Lồng ghép giọng nói

• Irino Miyu lồng ghép giọng nói cho Akizuki Takao (秋月 孝雄, hoặc Akidzuki Takao)
• Hanazawa Kana lồng ghép giọng nói cho Yukino Yukari (雪野 百香里, Yukino Yukari)
• Maeda Takeshi lồng ghép giọng nói cho anh trai Takao
• Hirano Fumi lồng ghép giọng nói cho mẹ Takao
• Inoue Suguru lồng ghép giọng nói cho Matsumoto (松本, Matsumoto)
• Han Megumi lồng ghép giọng nói cho Satō (佐藤, Satō)
• Komatsu Mikako lồng ghép giọng nói cho Aizawa (相沢, Aizawa)

Chủ đề

Shinkai Makoto chia sẻ trên trang web của mình rằng đây là bộ phim đầu tiên ông thực hiện về tình yêu theo ý nghĩa nguyên thủy của nó ở Nhật. Từ 'yêu' trong tiếng Nhật, Koi (恋, Luyến), trước đây được viết là Koi (孤悲, Cô Bi) có nghĩa là nỗi buồn đơn độc. Shinkai Makoto cho rằng khái niệm tình yêu hiện đại, Ai (愛, Ái), là một ảnh hưởng từ phương Tây. Mặc dù phim diễn ra trong thời hiện đại, nó vẫn khám phá koi theo nghĩa nguyên sơ: nỗi buồn khi yêu đơn phương.

Quá trình sản xuất

Vào đêm Giáng sinh năm 2012, Shinkai Makoto thông báo trên trang web của mình rằng ông đang thực hiện một dự án anime mới mang tên Kotonoha no Niwa. Trên hình quảng bá của trang web, có ghi một câu: Câu chuyện về tình yêu (孤悲, Cô Bi) còn cổ xưa hơn cả tình yêu (愛, Ái) ('愛'よりも昔、'孤悲（こい）'のものがたり, Câu chuyện về tình yêu (孤悲, Cô Bi) còn cổ xưa hơn cả tình yêu (愛, Ái)).

Tsuchiya Kenichi đảm nhận thiết kế nhân vật, Takiguchi Hiroshi chỉ đạo hình ảnh và Kashiwa Daisuke phụ trách âm nhạc. Bài hát chủ đề của phim, Rain, được thể hiện bởi Hata Motohiro (sáng tác bởi Oe Senri). Phông nền của phim chủ yếu dựa trên các bức ảnh chụp Shinjuku Gyoen.

Âm nhạc

• 'Kotonoha' (言ノ葉, Lời nói) - trình bày bởi Hata Motohiro, nhưng cuối cùng không được đưa vào phim.
• 'Rain' (tức là Mưa) - do Hata Motohiro thể hiện và được sử dụng làm nhạc kết thúc phim.
• 'Swan Song' (tức là Khúc hát thiên nga) - sáng tác bởi Kashiwa Daisuke, trích từ album '88' và được dùng làm nhạc nền cho phim.

Phát hành

Vào ngày 28 tháng 4 năm 2013, bộ phim có buổi chiếu ra mắt tại Liên hoan phim Gold Coast ở Queensland, Úc. Trước đó, vào ngày 24 tháng 4, Sentai Filmworks thông báo sẽ phát hành anime này tại Bắc Mỹ. Ngày công chiếu cũng đánh dấu sự ra mắt của phiên bản DVD và Blu-ray giới hạn. Tuy nhiên, phải đến ngày 21 tháng 6, DVD và Blu-ray mới được phát hành rộng rãi. Phim đã bị phát tán trên internet và được cộng đồng fansub dịch sang nhiều ngôn ngữ khác nhau.

Vào tháng 11 cùng năm, tại Việt Nam, bộ phim được chiếu tại BHD Star Cineplex, Bitexco Financial Tower, TP. Hồ Chí Minh trong khuôn khổ Liên hoan phim Nhật với chủ đề 'Thổi làn gió mới! Phim truyện và hoạt hình Nhật Bản 2013'. Đây là một sự kiện được cho là lớn nhất tại Việt Nam cho đến thời điểm hiện tại, do Tổng Lãnh sự quán Nhật Bản tại TP. Hồ Chí Minh và Cục Văn hóa Nhật Bản phối hợp tổ chức, cùng với sự hỗ trợ của Japan Image Council. Tên chính thức công chiếu của Kotonoha no Niwa là 'Vườn ngôn từ'.

Xuất bản

Manga

Bộ phim đã được chuyển thể thành manga bởi Midori Motohashi. Manga được phát hành trên số tháng Sáu của tạp chí Afternoon vào tháng 4 năm 2013. Phiên bản manga này đã được nhà xuất bản Kim Đồng mua bản quyền và chính thức phát hành tại Việt Nam vào ngày 29 tháng 6 năm 2018.

Tiểu thuyết

Shinkai đã tự tay chuyển thể câu chuyện thành tiểu thuyết, gây sự chú ý trên Twitter. Tiểu thuyết được phát hành hàng tháng từ tháng 9 năm 2013 đến tháng 4 năm 2014 trên tạp chí Da Vinci. Phiên bản hoàn chỉnh, bao gồm một cảnh mới, được xuất bản bởi Kadokawa Shoten vào ngày 11 tháng 4 năm 2014.

Tiểu thuyết này đã được IPM mua bản quyền, dịch thuật và nhà xuất bản Văn học phát hành vào năm 2015.