Kiến đạn: Loài côn trùng nhỏ nhưng lại có vết cắn đau nhất trên hành tinh

Dù có thân hình chỉ dài hơn 2,5 cm nhưng vết cắn của kiến đạn lại cực kỳ mạnh mẽ, gây ra cảm giác đau đớn, thậm chí là tê liệt tạm thời và gây ảo giác.

Kiến đạn (Paraponera clavata), đôi khi được gọi là kiến 24 giờ hoặc kiến conga, chỉ dài hơn một inch (gần 3 cm), nhưng vết cắn của chúng có thể gây ra cơn đau lớn kinh hoàng. Những người bị côn trùng nhỏ bé này cắn nói rằng nỗi đau từ chúng không gì sánh được trên Trái Đất.

Tuy nhiên, mặc dù kiến đạn có thể gây ra nhiều đau đớn, nọc độc của chúng lại mang lại một số lợi ích cho y học. Một nhóm người Brazil thường sử dụng nọc độc của loài kiến này trong một nghi thức quan trọng dành cho những chiến binh mới của họ.

Tại sao vết cắn của kiến đầu đạn được coi là cơn ác mộng của rừng nhiệt đới?

Theo ThoughtCo, khi trưởng thành hoàn toàn, con kiến đạn chỉ dài 1,2 inch. Như nhiều loài côn trùng khác, chúng sống nhờ vào mật hoa và những loài động vật chân đốt nhỏ. Tuổi thọ trung bình của chúng rất ngắn, thường không quá 90 ngày.

Dù có vẻ ngoại hình không quá đáng sợ, kiến đạn lại có thể trở thành “quái vật nhỏ” với lý do rất riêng. Những người từng bị chúng cắn đều mô tả nỗi đau đớn như chưa từng trải qua.

Theo Culture Trip, tiến sĩ chuyên ngành côn trùng học Justin Schmidt đã mô tả vết cắn của kiến đạn như “cơn đau thuần túy và cực kỳ dữ dội, giống như bước chân trần trên than hồng cháy đỏ với một cái đinh sắc cắm vào gót chân”.

Thực tế, cơn đau từ vết cắn của loài kiến này rất khủng khiếp, vượt quá ngưỡng tối đa 4 trên thang đo đau so với các loài côn trùng khác. Để có cái nhìn rõ ràng hơn, vết cắn của ong mật chỉ đạt mức 2 trên thang đo này.

May mắn là chưa có báo cáo nào về ai chết vì nọc độc của kiến đạn. Hơn nữa, cơn đau từ vết cắn sẽ tự giảm đi trong vòng 24 giờ - do đó, người Venezuela gọi chúng là “kiến 24 giờ” - và chúng không tấn công trừ khi bị kích thích.

Ý nghĩa trong lĩnh vực y học

Không lạ khi các loại nọc độc được sử dụng trong các phương pháp điều trị khác nhau, và nọc độc của kiến đạn cũng không phải là ngoại lệ.

Trong một nghiên cứu khoa học năm 2001 được đăng trên Protein Spotlight, Vivienne Baillie Gerritsen đã chỉ ra rằng nọc độc từ kiến đạn đã được người bản địa Amazon sử dụng trong nhiều thế kỷ để điều trị bệnh viêm khớp.

Năm 1968, một người Đức tên Gunter Holzmann sống ở vùng Amazon thuộc Bolivian phát hiện ra cách trị bệnh viêm khớp từ độc của kiến. Điều này cho thấy nọc độc kiến từ lâu đã được ứng dụng trong y học truyền thống phương Đông với tính chất chống viêm.

Ngoài ra, nọc độc từ nhiều loại kiến đã được sử dụng ở Ấn Độ để cải thiện thị lực, ở Ma-rốc để giảm mệt mỏi và ở Úc để chữa đau đầu.

Một số nền văn hóa đã sử dụng vết cắn của kiến đạn trong các nghi lễ trưởng thành.

Nghi lễ khủng khiếp của bộ lạc Sateré-Mawé

Bộ lạc Sateré-Mawé sống ở Brazil ngày nay, không chỉ trồng guaraná mà còn sử dụng nọc độc kiến đạn trong lễ nhập môn cho thanh niên.

Theo Smithsonian, trước hết, họ ngâm kiến đạn trong thuốc gây mê tự nhiên để làm chúng mê mê. Sau đó, kiến được gắn vào găng tay làm từ lá cây.

Trong lễ trưởng thành, các chàng trai 12 tuổi phải đeo găng tay này. Khi kiến tỉnh dậy, chúng sẽ cắn mãi vào tay của các chàng trai trong mười phút.

Sau những lần này, trẻ em có thể gặp phải co thắt cơ bắp, mất phương hướng và thậm chí là ảo giác. Tuy nhiên, để được xem là người trưởng thành, các chiến binh trẻ Sateré-Mawé phải trải qua nghi lễ này đến 20 lần.

Theo trưởng bộ lạc, mục đích của nghi thức là để cho trẻ em thấy rằng không ai có thể trưởng thành mà không phải chịu đựng bất kỳ điều gì hoặc không cần nỗ lực.

Tuy nhiên, trừ khi bạn là thành viên của bộ tộc Sateré-Mawé, chuyên gia khuyên bạn nên tránh xa kiến đạn. Nếu bị cắn, hãy yên tâm rằng cơn đau sẽ tan biến trong vòng 24 giờ, nhưng chắc chắn đó sẽ là 24 giờ đau đớn nhất trong cuộc đời bạn.

Nguồn: Animalia; Unbelievable; ZME