Thị trường chứng khoán là nơi lưu thông vốn trung và dài hạn, cung cấp nguồn vốn cho các hoạt động đầu tư phát triển. Thị trường chứng khoán hiện đang là một trong những lĩnh vực tiềm năng tại Việt Nam. Đối với nhà đầu tư mới, cần nắm vững những kiến thức chứng khoán dưới đây.
Thời gian giao dịch trên thị trường chứng khoán
Trên cả 3 sàn giao dịch HOSE, HNX, UPCOM đều mở cửa từ 9:00 – 11h30 và 13:00 – 15h00 từ thứ 2 đến thứ 6, ngoại trừ các ngày nghỉ lễ và Tết theo quy định.
Khung giờ giao dịch trên sàn HOSE
Giờ giao dịch trên sàn HNX
Kiểm tra lại: Kiến thức căn bản về chứng khoán dành cho người mới
Ngày giao dịch T+ trong thị trường chứng khoán
Ngày giao dịch T0 là ngày trong ngày giao dịch (khi mua cổ phiếu), “ngày T+1” là ngày giao dịch tiếp theo sau ngày T0; “ngày T+2” là ngày giao dịch tiếp theo sau ngày giao dịch T+1; “ngày T+3” là ngày giao dịch tiếp theo sau ngày giao dịch T+2.
Ngày giao dịch T0: là ngày bạn quyết định mua/bán cổ phiếu thành công trên thị trường
Từ ngày 29/8/2022, nhà đầu tư có thể giao dịch T+2 thay vì T+3 như trước đây.
Một ví dụ về giao dịch T+2.5 (phiên chiều ngày T+2)
Hôm nay là thứ 5. Nhà đầu tư mua cổ phiếu VCI.
Hôm nay, thứ 5 là T0; Thứ 6 là T1; Thứ 2 là T2. Từ 11h30-12h59 (sau phiên sáng của thị trường), giao dịch cổ phiếu T+2.5 sẽ chuyển về và bạn có thể bán vào 13h00 cùng ngày.
Một ví dụ về giao dịch T+3
Hôm nay là thứ 5. Nhà đầu tư mua cổ phiếu VCI.
Hôm nay, thứ 5 là T0; Thứ 6 là T1; Thứ 2 là T2. Cổ phiếu về vào lúc 4h chiều thứ 2.
Lưu ý, từ 3h chiều là hết giờ giao dịch. Nhà đầu tư muốn bán cổ phiếu VCI phải đợi đến thứ 3.
Nếu hôm nay là thứ 5 muốn bán VCI thì:
Thứ 5 là T0, Thứ 6 là T1, Thứ 2 là T2. Vào lúc 8h sáng tiền bán chứng khoán về, muốn sử dụng tiền bán để mua cổ phiếu khác, 9h khi mở sàn có thể mua được ngay.
Cách đọc bảng giá chứng khoán
Mã chứng khoán (Mã CK)
Danh sách các mã chứng khoán được sắp xếp theo thứ tự từ A đến Z. Mỗi công ty niêm yết trên sàn có một mã riêng do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp, thường là tên viết tắt của công ty đó.
Ví dụ: CTCP Sữa Việt Nam có mã cổ phiếu là VNM (Vinamilk); Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam có mã là BID (BIDV); Công Ty Cổ Phần Chứng Khoán Bản Việt có mã là VCI (Mytour).
Giá tham chiếu (TC) hay Giá đóng cửa gần nhất – màu vàng
Là giá đóng cửa của phiên giao dịch gần nhất trước đó (trừ các trường hợp đặc biệt). Giá tham chiếu được sử dụng để tính toán Giá trần và Giá sàn. Với màu vàng, nó còn được gọi là Giá vàng. Đối với sàn UPCOM, Giá tham chiếu (TC) được tính bằng giá trung bình của phiên giao dịch gần nhất.
Giá trần (Trần) – Màu tím
Mức giá cao nhất mà bạn có thể đặt lệnh mua hoặc bán chứng khoán trong ngày giao dịch. Màu tím được sử dụng để biểu thị mức giá này.
Sàn HOSE, Giá trần là mức giá tăng +7% so với Giá tham chiếu;
Sàn HNX, Giá trần là mức giá tăng +10% so với Giá tham chiếu;
Sàn UPCOM sẽ áp dụng mức giá tăng +15% so với Giá bình quân của phiên giao dịch ngay trước đó.
Giá sàn hay Giá màu xanh lam
Mức giá thấp nhất mà bạn có thể đặt lệnh mua hoặc bán chứng khoán trong ngày giao dịch. Màu xanh lam được sử dụng để biểu thị mức giá này.
Sàn HOSE, Giá sàn là mức giá giảm -7% so với Giá tham chiếu;
Sàn HNX, Giá sàn là mức giá giảm -10% so với Giá tham chiếu;
Sàn UPCOM áp dụng mức giảm -15% so với Giá bình quân của phiên giao dịch ngay trước đó.
Giá xanh – xanh lá
Là mức giá cao hơn Giá tham chiếu nhưng không đạt mức giá trần.
Giá màu đỏ
Là mức giá thấp hơn Giá tham chiếu nhưng không đạt mức giá sàn.
Tổng khối lượng khớp (Tổng KL)
Là tổng khối lượng cổ phiếu được giao dịch trong một ngày giao dịch. Đây là chỉ số quan trọng để đánh giá tính thanh khoản của cổ phiếu.
Cách mua bán chứng khoán
Có 2 phương thức để đặt lệnh mua bán chứng khoán:
- Đặt lệnh qua phần mềm giao dịch: Ứng dụng, Bảng giá chứng khoán. Tại Mytour, bạn có thể giao dịch trực tuyến qua ứng dụng VCI Mobile và Mytour Trading.
- Đặt lệnh qua sàn giao dịch
Giao diện bảng giá chứng khoán trên Mytour
Tiêu chí lựa chọn cổ phiếu tốt để đầu tư
Ngoài việc có kiến thức căn bản về chứng khoán, nhà đầu tư cần phân tích các yếu tố doanh nghiệp để chọn cổ phiếu phù hợp như sau.
Tỷ lệ nợ vay so với tài sản ngắn hạn <1,1
Nếu tổng nợ vay nhỏ hơn tài sản ngắn hạn, công ty được đánh giá có tỷ lệ vay nợ thấp. Trường hợp kinh tế thị trường có biến động xấu, công ty có thể đảm bảo tình hình tài chính.
Chỉ số thanh toán hiện hành = (Tài sản ngắn hạn)/(Nợ ngắn hạn) >1,5
Chỉ số này cho biết khả năng của công ty sử dụng các tài sản ngắn hạn như tiền mặt, hàng tồn kho và các khoản phải thu để trả nợ ngắn hạn. Chỉ số này thể hiện khả năng thanh toán các khoản nợ đáo hạn dưới 1 năm của công ty, mức cao hơn chứng tỏ công ty có khả năng hoàn trả nợ tốt.
Tăng trưởng EPS dương trong 5 năm gần đây
EPS là lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu, chỉ số quan trọng trong định giá cổ phiếu. Tiêu chí lựa chọn cổ phiếu với EPS dương giúp nhà đầu tư tránh xa các cổ phiếu có rủi ro cao.
Chỉ số P/E
Chỉ số P/E được tính bằng giá cổ phiếu / EPS. Chỉ số P/E là hệ số giá trị trên lợi nhuận biểu thị mức độ cao hơn giá cổ phiếu so với lợi nhuận từ cổ phiếu đó. Chỉ số P/E cao thể hiện kỳ vọng về tăng trưởng lợi nhuận từ cổ phiếu trong tương lai và ngược lại. Tiêu chí này có thể khiến nhà đầu tư bỏ qua các cổ phiếu có tiềm năng tăng trưởng với P/E cao.
Chỉ số P/B = Giá thị trường/Giá trị sổ sách
P/B là công cụ hữu ích giúp nhà đầu tư tìm kiếm các cổ phiếu tốt giá rẻ mà thị trường ít quan tâm, bằng cách so sánh P/B với các đối thủ cạnh tranh và P/B trung bình của ngành. Thường chỉ số P/B < 1.2 là tiêu chuẩn để các công ty chứng khoán đưa ra khuyến nghị lựa chọn.
Chia cổ tức bằng tiền đều đặn
Đối với đa số nhà đầu tư Việt Nam, mua cổ phiếu để nhận cổ tức không phải là chiến lược chính. Tuy nhiên, trong dài hạn, đây lại là tiêu chí an toàn khi lựa chọn những cổ phiếu mang lại cổ tức cao, đều đặn và sớm hoàn vốn từ nguồn thu cổ tức.
Với những chia sẻ về kiến thức chứng khoán trên đây, hy vọng sẽ giúp ích cho những nhà đầu tư mới tham gia thị trường một cách đơn giản và dễ hiểu nhất.