Buzz
Khi nhìn vào lúc các kim tự tháp Ai Cập cổ đại vừa mới được xây dựng, đó là hình ảnh ra sao?
Các kim tự tháp Ai Cập cổ đại, tồn tại hàng nghìn năm, là một trong những di tích cổ xưa nhất trên thế giới. Nhưng chúng đã trông như thế nào khi chúng được xây dựng lần đầu tiên?
Kim tự tháp Ai Cập mọc lên từ cát ở Giza là biểu tượng của sự khéo léo và kỹ thuật của con người. Được xây dựng để tưởng nhớ lăng mộ của các pharaoh cổ đại, những kiến trúc vĩ đại này đã tồn tại suốt hàng nghìn năm. Tuy nhiên, qua hàng thiên niên kỷ, chúng đã trải qua nhiều biến đổi, chủ yếu là do thợ xây tái chế vật liệu và nạn trộm mộ.
Vậy khi chúng mới được xây dựng, kim tự tháp trông như thế nào? Khi các kim tự tháp Ai Cập cổ đại ban đầu được xây dựng, ở cả Giza và các địa điểm khác, chúng không có màu nâu cát như ngày nay. Thay vào đó, chúng được lớp đá trầm tích bóng bẩy bao phủ.
'Tất cả các kim tự tháp đều được phủ bởi lớp đá vôi trắng, trơn mượt', Mohamed Megahed, trợ lý giáo sư tại Viện Ai Cập học, Đại học Charles ở Praha (Séc), chia sẻ. Lớp vỏ đá vôi tạo nên vẻ ngoại trơn nhẵn, sáng trắng dưới ánh nắng mặt trời.
Trong quá trình xây dựng Đại Kim tự tháp ở Giza, nô lệ và công nhân đã sử dụng khoảng 5,5 triệu tấn đá vôi, theo thông tin từ Bảo tàng Quốc gia Scotland, nơi trưng bày một trong những khối đá vôi ban đầu.
Đại Kim tự tháp, hay Kim tự tháp của Khufu theo tên pharaoh Khufu, người chủ trì xây dựng trong thời kỳ trị vì của ông (khoảng năm 2551 TCN đến 2528 TCN), là công trình kim tự tháp lớn nhất và cổ kính nhất tại Giza.
Tuy nhiên, sau đó, các viên đá ốp ngoại của Đại Kim tự tháp đã được tái sử dụng cho các dự án xây dựng dưới thời các pharaoh Ai Cập khác.
Chứng cứ cho thấy việc gỡ bỏ các viên đá ốp vỏ đã bắt đầu dưới triều đại của Tutankhamun (khoảng năm 1336 TCN đến 1327 TCN), và điều này kéo dài đến Thế kỷ 12 sau Công nguyên, theo nhà nghiên cứu Ai Cập học Mark Lehner.
Theo BBC News, một trận động đất vào năm 1303 sau Công Nguyên cũng có thể đã làm mất một số tảng đá. Hiện nay, kim tự tháp Giza vẫn giữ lại một số lớp vỏ đá vôi ban đầu, mặc dù nó có vẻ đã bị phai mờ hơn một chút so với thời kỳ cổ đại.
'Bạn có thể thấy điều này ở đỉnh Kim tự tháp Khafre ở Giza', Megahed nói.
Kim tự tháp Khafre, tên theo pharaoh Khafre (triều đại từ khoảng năm 2520 TCN đến 2494 TCN), vẫn giữ nguyên lớp đá ốp ở đỉnh, tạo nên cảm giác như có một đỉnh thứ hai đặt lên đỉnh thứ nhất.
Ở Ai Cập cổ đại, kim tự tháp này còn trang trí bằng lớp vỏ đá granit đỏ xung quanh các tầng thấp hơn, theo nhà khảo cổ Miroslav Verner ghi chép trong cuốn sách 'Các Kim tự tháp: Khảo cổ học và Lịch sử của các Di tích Biểu tượng Ai Cập'.
Kim tự tháp thứ ba và nhỏ nhất tại Giza, Kim tự tháp Menkaure - tên theo pharaoh Menkaure (triều đại từ khoảng năm 2490 TCN đến 2472 TCN) - cũng trang trí bằng lớp vỏ đá granit đỏ xung quanh các tầng dưới của nó.
Theo chuyên gia Megahed, đỉnh của các kim tự tháp Giza khi mới được xây dựng thường chứa các chóp tháp được phủ bởi electrum, hợp chất của vàng và bạc.
Những chóp tháp này giống như những vương miện đính đá quý ở đỉnh các kim tự tháp. Hầu hết chóp đỉnh đã mất theo thời gian, nhưng một số mẫu vật vẫn còn trong bảo tàng. Những mẫu vật này tiết lộ rằng các chóp tháp được chạm khắc với hình ảnh tôn giáo. Ví dụ: Bảo tàng Anh giữ một chóp tháp từ đá vôi được phủ bởi chữ tượng hình từ Abydos, địa điểm khảo cổ ở Ai Cập, mô tả những người đã khuất thờ thần Osiris của Ai Cập cổ đại và trải qua quá trình ướp xác từ thần Anubis.
Nhìn lại vẻ tráng lệ của các kim tự tháp, sự hủy hoại theo thời gian hiện nay tạo nên một cảm giác 'mất mát' đối với các nhà nghiên cứu Ai Cập học.
Một ví dụ tiêu biểu về điều này được thấy rõ trên Kim tự tháp Menkaure.
'Khi quan sát kim tự tháp Menkaure từ phía bắc, bạn có thể nhận thấy một vết nứt lớn, giống như một vết lõm to', Yukinori Kawae, một nhà khảo cổ học tại Viện Nghiên cứu Cao cấp của Đại học Nagoya, Nhật Bản chia sẻ.
Mặc dù vết lõm trên Kim tự tháp Menkaure có thể là hậu quả của sự tàn phá thị giác, nhưng đồng thời cũng mở ra cơ hội cho các chuyên gia để khám phá chi tiết hơn về cấu trúc bên trong của các kim tự tháp.
'Đây thực sự là một khu vực quan trọng đối với các nhà khảo cổ, vì ở đây, chúng tôi có thể nhìn thấy rõ cấu trúc bên trong của các kim tự tháp', Kawae nói.
