Buzz
Bài 2: Các thực thể trong nền kinh tế Một cách Sáng tạo được biên soạn với lời giải cụ thể, đầy đủ và chính xác theo chương trình sách giáo khoa trang 12,13, 14, 15, 16, 17. Soạn Kinh tế và Pháp luật lớp 10 Chân trời sáng tạo bài 2 là tài liệu hữu ích hỗ trợ các em học sinh trong việc làm bài tập, chuẩn bị bài tốt hơn.
Trả lời câu hỏi phần Mở đầu
Xác định các thực thể kinh tế được mô tả trong tranh và chia sẻ hiểu biết của bạn về các thực thể kinh tế đó.
Gợi ý giải đáp
Nhận biết các thực thể kinh tế được mô tả trong tranh:
- Tranh 1: Những người sản xuất => là những người trực tiếp tạo ra các sản phẩm.
- Tranh 2: Nhà nước => Điều tiết hoạt động kinh doanh trong nước, có quyền hành cao nhất về pháp luật.
- Tranh 3: Các thực thể trung gian => phân phối hàng hóa đến tay người tiêu dùng.
- Tranh 4: Các thực thể trung gian => phân phối hàng hóa đến tay người tiêu dùng.
Trả lời câu hỏi phần Thực hành
Thực hành 1
Em đồng ý hoặc không đồng ý với quan điểm nào sau đây? Vì sao?
a. Người sản xuất chỉ quan tâm đến việc tối đa hóa lợi nhuận, không quan tâm đến quyền lợi của người tiêu dùng.
b. Sự đa dạng của nhu cầu của người tiêu dùng ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất.
c. Trong nền kinh tế thị trường, hoạt động của các chủ thể kinh tế đều phải tuân theo sự điều tiết và can thiệp của Nhà nước.
d. Các chủ thể trung gian tồn tại độc lập với cả người sản xuất và người tiêu dùng.
Gợi ý cho câu trả lời
- Ý a - Em không đồng ý với ý kiến này vì người sản xuất cần quan tâm đến cả lợi ích của người tiêu dùng, không chỉ tập trung vào lợi nhuận. Sản xuất phải đi đôi với việc đảm bảo chất lượng và sự hài lòng của người tiêu dùng.
- Ý b - Em đồng ý với quan điểm này vì nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng thúc đẩy sự phát triển và sáng tạo trong quá trình sản xuất.
- Ý c - Em đồng ý với quan điểm này vì vai trò quan trọng của nhà nước trong việc điều tiết và can thiệp vào hoạt động kinh tế, nhằm đảm bảo ổn định và công bằng trong thị trường.
- Ý d - Em không đồng ý với ý kiến này vì chủ thể trung gian đóng vai trò quan trọng trong quá trình môi giới giữa sản phẩm và người tiêu dùng, giúp tăng cường hiệu suất thị trường.
Bài tập 2
Hãy đọc các tình huống sau đây và trả lời câu hỏi:
Tình huống 1.
Khi mua mỹ phẩm, cô N thường chọn các sản phẩm có giá rẻ và số lượng lớn mà ít quan tâm đến chất lượng. Theo cô, người tiêu dùng chỉ cần chọn sản phẩm phù hợp túi tiền và đảm bảo số lượng, không cần quan tâm đến chất lượng.
- Em đồng tình với quan điểm mua sắm của cô N không? Tại sao?
- Để thể hiện trách nhiệm của mình với vai trò là người tiêu dùng, tôi sẽ chọn ưu tiên sử dụng sản phẩm và dịch vụ có ảnh hưởng tích cực đến môi trường và cộng đồng xã hội.
Tình huống thứ hai.
Hộ kinh doanh A ra mắt sản phẩm ống hút, đũa,... làm từ tre với hy vọng tạo ra sản phẩm thân thiện với môi trường. Ngoài ra, họ còn liên kết với nông dân trồng tre, trúc, nứa để mua nguyên liệu và tạo việc làm cho cộng đồng lao động.
- Hộ kinh doanh A đã thể hiện trách nhiệm của một đối tác kinh tế xã hội.
- Theo tôi, hoạt động của Hộ kinh doanh A là phù hợp với tình hình hiện nay. Vì họ không chỉ mang lại sản phẩm thân thiện với môi trường mà còn hỗ trợ cộng đồng nông dân, tạo ra việc làm.
Tình huống thứ ba.
Vì có sự cố trong quá trình sản xuất, Công ty B đã quyết định thu hồi sản phẩm đã phát hành. Đồng thời, họ đã gửi thư xin lỗi đến đối tác và người tiêu dùng để thể hiện sự trách nhiệm và chuyên nghiệp.
- Là người tiêu dùng, tôi đánh giá cao cách Công ty B xử lý vấn đề. Họ đã hành động nhanh chóng và trách nhiệm để khắc phục tình hình.
Tình huống thứ tư.
Nhằm ổn định giá cả và đảm bảo cung ứng đủ hàng hóa thiết yếu cho người dân, Chính phủ đã chỉ đạo thực hiện các biện pháp kiểm soát giá cả cho các mặt hàng như: gạo, thịt lợn, xăng dầu, vật tư y tế,... và các biện pháp quản lý giá của các mặt hàng thuộc danh mục Nhà nước định giá.
- Anh/chị nghĩ gì về vai trò của Nhà nước trong tình huống này?
Gợi ý cho câu trả lời
*Tình huống đầu tiên:
- Tôi không đồng ý với cách tiêu dùng của cô N vì thói quen chọn mua các sản phẩm giá rẻ, số lượng lớn, không quan tâm đến chất lượng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe nếu sử dụng những mặt hàng kém chất lượng. Ngoài ra, việc tiêu dùng những sản phẩm kém chất lượng như vậy cũng làm tạo cơ sở cho nhà sản xuất sản xuất ra những mặt hàng kém chất lượng.
- Trách nhiệm của người tiêu dùng
+ Chọn lựa hàng hóa có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.
+ Ưu tiên tiêu dùng những sản phẩm chất lượng.
+ Phê phán những mặt hàng có thể gây hại đến sức khỏe của người tiêu dùng.
*Tình huống thứ hai:
- Hộ kinh doanh A đã có trách nhiệm đưa ra thị trường các sản phẩm thân thiện với môi trường như ống hút, đũa,… làm từ tre. Hơn nữa, họ còn mua nguyên liệu từ người nông dân, tạo việc làm cho người lao động, đồng thời đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội.
- Theo tôi, hoạt động của hộ kinh doanh A đã được đánh giá phù hợp vì đã có trách nhiệm cung cấp các sản phẩm không gây tổn hại cho con người, môi trường và xã hội. Ngoài ra, việc sản xuất các mặt hàng thân thiện với môi trường cũng mang lại thu nhập cho người lao động, đồng thời đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội.
*Tình huống thứ ba:
- Là người tiêu dùng, tôi đồng ý với cách công ty B xử lý vì nếu không thu hồi sản phẩm, chúng có thể được tung ra thị trường và gây hại cho sức khỏe của người tiêu dùng.
- Hơn nữa, trách nhiệm của người sản xuất là cung cấp hàng hóa không gây hại cho con người, môi trường và xã hội. Vì vậy, công ty B đã thực hiện đúng trách nhiệm của mình.
*Tình huống thứ tư:
- Nhà nước có vai trò quan trọng trong tình hình này: Điều chỉnh và khắc phục các vấn đề phát sinh trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt trong trường hợp này: Chính phủ đã chỉ đạo thực hiện các biện pháp nhằm ổn định giá cả các mặt hàng thiết yếu và quản lý giá các mặt hàng thuộc danh mục Nhà nước định giá để đảm bảo sự ổn định về giá cả và cung cấp hàng hóa thiết yếu cho người dân.
Luyện tập số 3
Bạn hãy đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi:
Trong những năm gần đây, thị trường mua bán hàng trực tuyến phát triển mạnh. Sau khi nghe bạn bè giới thiệu một trang web bán hàng trực tuyến, chị H đã quyết định mua quần áo từ đó và thanh toán bằng ví điện tử. Tuy nhiên, khi nhận hàng, chị phát hiện sản phẩm không giống như mong đợi và có nhiều lỗi. Chị H đã phản ánh với trang web nhiều lần nhưng không có kết quả.
- Theo bạn, chị H nên làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình?
Gợi ý cho câu trả lời
Để bảo vệ quyền lợi của mình, chị H cần viết đơn phản ánh đến tổng công ty của trang web bán hàng để yêu cầu đổi sản phẩm khác theo quy định. Nếu không nhận được phản hồi, chị có thể viết đơn khiếu nại đến các tổ chức xã hội để bảo vệ quyền lợi của mình theo Luật Bảo vệ Quyền Lợi Người Tiêu Dùng.
Trả lời câu hỏi ở phần Vận Dụng
Vận Dụng số 1
Bạn hãy tạo ra một sản phẩm quảng cáo về vai trò của người tiêu dùng và người sản xuất trong nền kinh tế.
Gợi ý cho câu trả lời
- Vai trò của người tiêu dùng trong nền kinh tế
+ Đầu tiên, với vai trò là người sử dụng sản phẩm, người tiêu dùng quan tâm đến các đặc tính của sản phẩm và cách sử dụng hàng hóa một cách hiệu quả.
+ Thứ hai, với vai trò là người chi tiền để mua hàng, người tiêu dùng quan tâm đến giá cả của các loại hàng hóa và hạn chế ngân sách cho các loại hàng khác nhau. Những quảng cáo về giảm giá hoặc khuyến mãi thường có sức hấp dẫn đối với người tiêu dùng nhạy cảm với giá cả.
+ Thứ ba, với vai trò là người mua hàng, họ quan tâm nhiều đến phương thức mua hàng. Điều này bao gồm việc quyết định liệu họ nên mua hàng trực tuyến qua internet hay tới các cửa hàng trực tiếp.
+ Cuối cùng, với vai trò là người tiêu dùng trực tiếp, họ đóng góp vào việc hình thành và thúc đẩy sự phát triển của người sản xuất.
- Vai trò của người sản xuất trong nền kinh tế
+ Đầu tiên, người sản xuất cung cấp các sản phẩm để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.
+ Thứ hai, người sản xuất đảm bảo chất lượng của sản phẩm trước khi đưa ra thị trường và chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm mà họ sản xuất; cung cấp thông tin về chất lượng trên bao bì, nhãn hàng hóa và tài liệu kèm theo.
+ Thứ ba, người sản xuất đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp các sản phẩm không gây hại cho con người, môi trường và xã hội.
+ Cuối cùng, người sản xuất cũng đảm bảo thu được lợi nhuận từ các sản phẩm mình sản xuất, góp phần vào sự phát triển kinh tế và xã hội.
Vận Dụng số 2
Với vai trò là người tiêu dùng có trách nhiệm, hãy viết một bài ngắn chia sẻ về những điều cần lưu ý khi sử dụng sản phẩm và dịch vụ cho bản thân và gia đình.
Gợi ý cho câu trả lời
(*) Gợi ý nội dung cho infographic: Các lưu ý quan trọng mà người tiêu dùng cần nhớ khi sử dụng sản phẩm
Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta không thể thiếu nhu cầu về ăn uống, trang phục, nhà cửa, và giải trí. Với trách nhiệm của người tiêu dùng, khi sử dụng các sản phẩm và dịch vụ cho bản thân và gia đình, cần nhớ những điều sau:
- Kiểm tra sản phẩm trước khi nhận.
- Lựa chọn các sản phẩm và dịch vụ có nguồn gốc và xuất xứ rõ ràng, không gây hại cho môi trường, tuân thủ đạo đức xã hội, và không ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân và người khác.
- Tuân thủ hướng dẫn sử dụng sản phẩm và dịch vụ một cách chính xác và đầy đủ.
- Thông báo cho cơ quan chức năng khi phát hiện các sản phẩm và dịch vụ không đảm bảo an toàn, gây thiệt hại cho người tiêu dùng hoặc vi phạm quyền lợi của họ.
