Giải Bài 3 Thị trường trang 16→20 giúp học sinh hiểu rõ về khái niệm, vai trò và các loại thị trường. Đồng thời, cung cấp tài liệu tham khảo, so sánh với kết quả tự làm, tăng cường và kiểm tra kiến thức của học sinh. Dưới đây là giải pháp bài toán Thị trường từ sách Cánh diều, mời bạn đọc theo dõi.
Trả lời câu hỏi ở phần Mở đầu
Trong quá trình phát triển của xã hội nhân loại, khi sản phẩm vượt quá nhu cầu tiêu dùng sẽ dẫn đến hiện tượng trao đổi sản phẩm. Ban đầu, trao đổi sản phẩm thường xuyên là chủ yếu ngẫu nhiên và đơn giản, nhưng khi hoạt động sản xuất và tiêu dùng trở nên phức tạp hơn, thị trường sẽ ra đời.
Hãy cùng nhau đảm nhận vai trò của các bên tham gia vào việc trao đổi sản phẩm dựa trên những gợi ý dưới đây:
a) Xác định địa điểm diễn ra các hoạt động trao đổi.
b) Tại đó, các bên tham gia trao đổi sẽ giao dịch, mua bán những loại sản phẩm nào?
c) Quá trình thỏa thuận giá cả diễn ra như thế nào?
Gợi ý cho câu trả lời
a) Địa điểm tổ chức hoạt động trao đổi: thị trường
b) Tại đó, các bên tham gia trao đổi, mua bán các loại sản phẩm như: quần áo, thực phẩm, đồ ăn, bánh kẹo, đồ uống, giày dép…
c) Quá trình thỏa thuận giá cả được dựa trên giá trị của hàng hóa.
Trả lời câu hỏi trong phần Luyện tập
Bài tập Luyện tập số 1
Hãy cho biết câu nhận định dưới đây đúng hay sai? Vì sao?
A. Thị trường là nơi diễn ra hoạt động mua bán.
B. Người mua và người bán đều là những yếu tố quan trọng của thị trường.
C. Con người có thể đáp ứng nhu cầu của mình không chỉ thông qua thị trường.
D. Tiền đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của thị trường.
E. Việc mua - bán không được coi là một phần không thể thiếu của thị trường.
Gợi ý cho câu hỏi
- Đánh giá A là đúng, vì: thị trường là nơi mà các đối tác kinh doanh gặp gỡ để tiến hành các giao dịch mua và bán.
- Đánh giá B là đúng, vì các yếu tố cơ bản của thị trường bao gồm hàng hóa, tiền tệ, giá cả, người mua và người bán.
- Đánh giá C là đúng, vì thị trường là nơi mà các bên tham gia kinh doanh hội tụ để xác định giá cả và số lượng hàng hóa, dịch vụ, nhằm đáp ứng nhu cầu của mỗi bên.
- Nhận xét D là đúng, vì các yếu tố cơ bản của thị trường bao gồm hàng hóa, tiền tệ, giá cả, người mua, người bán.
- Đánh giá E là sai, vì các mối quan hệ cơ bản của thị trường bao gồm quan hệ hàng hóa - tiền tệ, quan hệ mua – bán, quan hệ cung - cầu.
Bài tập 2
Hãy đọc tình huống dưới đây và trả lời câu hỏi:
Cà phê là một trong những sản phẩm nông sản xuất khẩu quan trọng của Việt Nam, với sự tham gia của nhiều chủ thể khác nhau trong quá trình sản xuất, chế biến và tiêu thụ. Xuất khẩu cà phê chủ yếu là dạng nguyên liệu thô (cà phê nhân), chiếm đến 95% sản lượng cà phê xuất khẩu. Các doanh nghiệp chế biến sử dụng cà phê nhân để sản xuất ra các sản phẩm như cà phê rang xay, cà phê hoà tan,... Sản phẩm này được tiêu thụ cả trong nước và xuất khẩu đi một số quốc gia trên thế giới. Trong bối cảnh chuyển đổi số trong nền kinh tế, ngoài các kênh giao dịch truyền thống, ngày nay có nhiều doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh cà phê sử dụng sàn giao dịch điện tử để kết nối với khách hàng và thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm.
a) Hãy phân biệt sự khác biệt về các chủ thể tham gia giao dịch giữa cà phê nhân và cà phê hoà tan. Hai loại sản phẩm này được trao đổi trên những loại thị trường nào?
b) Nếu xét theo phạm vi không gian, cà phê Việt Nam được bán tại những thị trường nào? Phương thức giao dịch giữa các chủ thể trên thị trường cà phê hiện nay có điểm gì đặc biệt?
Gợi ý đáp án
Yêu cầu a) Đặc điểm khác biệt về các chủ thể tham gia mua bán đối với cà phê nhân và cà phê hoà tan là:
+ Với cà phê nhân, các doanh nghiệp tham gia mua bán.
+ Đối với cà phê hoà tan, người mua tham gia là người tiêu dùng ở một số quốc gia trên thế giới hoặc tại thị trường nội địa, người bán tham gia là các doanh nghiệp.
- Hai loại sản phẩm cà phê này được giao dịch trên thị trường thế giới hoặc thị trường nội địa.
Yêu cầu b)
- Khi xét về phạm vi không gian, cà phê Việt Nam được bán tại cả thị trường trong nước và thị trường quốc tế.
- Phương thức giao dịch giữa các chủ thể trên thị trường cà phê hiện nay có điểm mới là sử dụng sàn giao dịch điện tử để kết nối với khách hàng, thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm.
Bài tập 3
Bạn A cho rằng, thị trường có vai trò cung cấp thông tin để các chủ thể kinh tế điều tiết hoạt động sản xuất và tiêu dùng một cách hiệu quả nhất.
Em đồng ý với quan điểm của bạn A không? Tại sao?
Gợi ý trả lời
Em đồng ý với quan điểm của bạn A.
- Dựa trên thông tin từ thị trường, các nhà sản xuất điều chỉnh hoạt động kinh doanh để tối đa hóa lợi nhuận, trong khi người tiêu dùng cũng tìm cách mua hàng sao cho có nhiều lợi ích nhất.
Bài tập 4
Em hãy tham gia vào cuộc tranh luận sau và chia sẻ ý kiến của mình. Hai bạn M và C đang tranh luận về vai trò của thị trường. Bạn M cho rằng, thị trường quyết định giá và số lượng hàng hóa được mua và bán. Bạn C không đồng ý, cho rằng quyết định này là do thoả thuận giữa người mua và người bán, không phải do thị trường can thiệp.
Gợi ý câu trả lời
- Em đồng ý với quan điểm của C.
Vì giá cả của hàng hóa được hình thành dựa trên sự tương tác giữa người bán và người mua, trong khi thị trường đánh giá sự phù hợp của hàng hóa với nhu cầu và sở thích của người tiêu dùng.
Trả lời câu hỏi ở phần Áp dụng
Áp dụng phương pháp 1
Chúng ta hãy cùng tạo ra một kế hoạch để nghiên cứu một số thị trường ở khu vực mà chúng ta đang sinh sống, dựa trên gợi ý sau đây:
- Đối tượng của cuộc khảo sát;
- Đặt tên cho thị trường mà bạn sẽ nghiên cứu;
- Xác định thời gian tiến hành cuộc khảo sát;
- Nội dung cụ thể của cuộc khảo sát;
- Liệt kê các công việc cần thực hiện trong quá trình khảo sát;
- Tổng kết và rút ra kết luận sau khi hoàn thành cuộc khảo sát;
- Báo cáo về kết quả của cuộc khảo sát (cách thức báo cáo, địa điểm báo cáo,...).
Đề xuất câu trả lời
- Đối tượng được khảo sát: các hộ gia đình
- Đặt tên cho thị trường mà đã được khảo sát: thị trường gạo
- Thời gian thực hiện cuộc khảo sát: từ ngày 22/1/2022 đến ngày 22/2/2022
- Phần cụ thể của cuộc khảo sát:
+ Danh sách các loại gạo
+ Số lượng sử dụng
+ Đánh giá về hương vị và trải nghiệm khi sử dụng
+ Nơi mua hàng
+....
- Các hoạt động thực hiện trong quá trình khảo sát:
+ Đặt ra mục tiêu cho cuộc khảo sát
+ Xác định rõ phạm vi của thị trường
+ Chuẩn bị và thiết kế bảng câu hỏi khảo sát
+ Thực hiện cuộc khảo sát
+ Xử lý kết quả thu được
+ Đánh giá và phân tích
- Tóm tắt sau khi hoàn thành khảo sát:
+ Loại gạo phổ biến nhất được sử dụng là gì?
+ Nhu cầu và sở thích của người tiêu dùng là gì?
+ Giá cả được xác định như thế nào?
+ Thiết kế và kiểu dáng sản phẩm như thế nào?
+ …..
- Báo cáo về kết quả của cuộc khảo sát (phương pháp báo cáo, địa điểm thực hiện,...):
+ Phương pháp báo cáo: trình bày thông qua thuyết trình
+ Địa điểm báo cáo: tại lớp học.
Áp dụng phương pháp 2
Hãy tham gia cùng các thành viên trong gia đình (bố, mẹ, anh, chị,...) vào một thị trường ở địa phương và ghi chép lại những trải nghiệm tại đó.
Đề xuất câu trả lời
- Thị trường đó thuộc lĩnh vực nào ?
- Các bên tham gia trong thị trường đó bao gồm những ai?
- Phương thức giao dịch được thực hiện ra sao?
- Giá cả của hàng hóa được xác định như thế nào?
- Đánh giá về chất lượng của hàng hóa như thế nào?
- Sản phẩm được tổ chức như thế nào?
- Thiết kế sản phẩm như thế nào?