Kỳ đài Huế

Kỳ đài (Chữ nôm: 旗臺) nằm trong Kinh thành Huế, còn được gọi là Cột cờ của Kinh thành Huế, là một di tích kiến trúc thời Nguyễn, nằm chính giữa mặt nam của thành và thuộc khu vực pháo đài Nam Chánh, nơi cờ của triều đình được treo.

Kiến trúc

Kỳ đài được xây dựng vào năm Gia Long thứ 6 (1807), cùng thời gian với việc xây dựng kinh thành. Vào thời Minh Mạng, Kỳ Đài đã được trùng tu vào các năm 1829, 1831 và 1840.

Kỳ đài bao gồm hai phần: đài cờ và cột cờ.

• Đài cờ có ba tầng hình chóp cụt chữ nhật chồng lên nhau. Tầng đầu tiên cao 5,5 m, tầng giữa cao khoảng 6 m, và tầng trên cùng cao hơn 6 m. Tổng chiều cao của ba tầng là khoảng 17,5 m. Để lên tầng dưới từ mặt đất, có một lối đi nhỏ phía bên trái Kỳ Đài. Tầng dưới liên thông với tầng giữa qua một cửa vòm rộng 4 m, còn tầng giữa thông với tầng trên cùng qua một cửa vòm rộng 2 m. Mỗi tầng đều có hệ thống lan can cao 1 m, trang trí bằng gạch hoa đúc rỗng. Các tầng được lát gạch vuông và gạch vồ, có hệ thống thoát nước mưa. Trước đây, đài cờ còn có hai chòi canh và tám khẩu đại bác.
• Cột cờ nguyên thủy được làm bằng gỗ, cao gần 30 m và gồm hai tầng. Vào năm Thiệu Trị thứ sáu (1846), cột cờ được thay thế bằng một cây cột gỗ dài hơn 32 m. Tuy nhiên, đến năm Thành Thái thứ mười sáu (1904), cột cờ bị gãy do một cơn bão lớn, và sau đó được thay bằng cột gang. Năm 1947, khi quân Pháp tái chiếm Huế, cột cờ lại bị pháo bắn gãy. Đến năm 1948, cột cờ bằng bê tông cốt sắt cao 37 m hiện nay được xây dựng.

Chức năng

Vào thời Nguyễn, tất cả các dịp lễ, chầu mừng, tuần du, và việc cấp báo đều sử dụng hiệu cờ. Trên đỉnh cột cờ có đặt một trạm quan sát gọi là Vọng Đẩu. Đôi khi, lính canh phải trèo lên Vọng Đẩu và sử dụng kính Thiên lý để quan sát vùng biển ngoài.

Vào ngày 23/8/1945, sau khi Bảo Đại thoái vị, lá cờ đỏ sao vàng của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã thay thế lá cờ hình quẻ ly của triều đình Nguyễn. Trong sự kiện Tết Mậu Thân năm 1968, vào lúc 8 giờ sáng ngày 31/1/1968, Quân Giải phóng miền Nam đã chiếm Kỳ đài và kéo lên lá cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam trong suốt 26 ngày đêm. Đến ngày 24/2/1968, Đại đội Hắc Báo thuộc Sư đoàn bộ binh 1 - Quân lực Việt Nam Cộng hòa đã chiếm lại Kỳ đài và hạ lá cờ đó xuống.

Ngày 26/3/1975, sau khi chiến thắng trong Chiến dịch Huế - Đà Nẵng, lá cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam dài 12 m và rộng 8 m đã được kéo lên Kỳ đài một lần nữa.