Cột cờ tại đường Tô Hiệu, thành phố Nam Định là một trong những điểm tham quan độc đáo, nơi kết nối với quá khứ lịch sử và văn hóa, đồng thời là biểu tượng đại diện cho lòng tự hào của người dân địa phương.
Kỳ đài Thành Nam – Biểu tượng lâu dài của tỉnh Nam Định
Theo hồ sơ lưu trữ, trong thế kỷ 19, Nam Định được nhà Nguyễn chọn làm một trong 4 địa điểm xây cột cờ. Cùng với các cột cờ ở Huế (1807), Hà Nội (1812), và Bắc Ninh (1838), cột cờ Nam Định (kỳ đài Nam Định) bắt đầu xây dựng từ năm 1812 và hoàn thành vào năm 1843.

Hình ảnh về Cột cờ Nam Định. Chụp bởi Duc Huy Nguyen.
Là công trình quan trọng tại thành cổ

Cột cờ Nam Định qua thời gian.

Hình ảnh hiện đại về Cột cờ Nam Định. Chụp bởi Nghĩa Đoàn.
Sau khi ra đi, bà được các Vua Tự Đức và Thành Thái tôn thờ với các danh hiệu như “Tiết liệt anh phong”, “Giám thương Công chúa” – Bà Chúa coi kho”. Một miếu thờ được xây dựng tại kỳ đài để tưởng nhớ bà. Năm 1945, lá cờ đỏ sao vàng đã trổ lên trên cột cờ Nam Định, là biểu tượng của chiến thắng Cách mạng Tháng Tám trên quê hương.

Hình ảnh của cột cờ Nam Định. Ảnh: @xinchao_vietnam.vn.
Trong giai đoạn chống Mỹ, cột cờ trở thành trạm quan sát và chiến đấu của dân quân bảo vệ nhà máy Liên hợp Dệt Nam Định. Năm 1972, không quân Mỹ đã rải bom làm đổ sập toàn bộ cột cờ. Đến năm 1997, nhân dịp kỷ niệm 43 năm ngày giải phóng thành phố (1954-1997), cột cờ Nam Định đã được khôi phục lại theo nguyên trạng.

Hình ảnh khác về cột cờ Nam Định. Ảnh: @xinchao_vietnam.vn.
Cột cờ Nam Định tọa lạc trong khuôn viên rộng 1.800m2 thuộc quyền quản lý của bảo tàng tỉnh. Phía nam của công trình là hai khẩu súng thần công, phía đông là nơi đặt lư hương tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ. Cột cờ được xây dựng từ gạch nung già có màu đỏ sậm, cao lên đến 23,84m và chia thành ba phần: chân đế, thân đài và vọng lâu.

Hình ảnh của cột cờ Nam Định. Ảnh: @xinchao_vietnam.vn.
Phần chân đế bao gồm hai bệ, bệ trên nhỏ hơn bệ dưới và có mặt bằng hình vuông, với nền lát gạch màu nâu đen và lan can xung quanh. Bệ dưới cao 2,4m, dài 16,32m; hai cầu thang được xây dựng hướng đông và tây. Bên trong bệ dưới là đền thờ các anh hùng, trong đó có Nguyễn Thị Trinh và những anh hùng liệt sĩ khác.

Hình ảnh: Tân Nguyễn Ngọc.
Bệ trên nâng cao 3,1m, chiều dài 11,42m, trang trí bằng 4 cửa vòm. Cửa phía đông mang hai chữ 'nghênh húc' (đón ánh ban mai), trong khi cửa phía nam hiện rõ hai chữ 'hướng quang' (theo ánh sáng). Thân kỳ đài có hình dạng bát giác, với chiều cao 12,65m và chiều dài càng lên cao càng nhỏ về phía trên. Cửa phía nam dẫn vào bên trong thân cột cờ; trên cửa có bia đá khắc chữ Hán 'Kỳ đài' và 'Thiệu Trị tam niên phụng tạo'.

Hình ảnh cửa vào cột cờ. Ảnh: Phạm Ngọc Khanh.
Thân cột cờ có 54 bậc thang xoắn ốc dẫn lên vọng lâu, với 32 ô cửa sổ hình hoa thị trải dọc theo thân cột. Phần vọng lâu, hình trụ tròn, có 4 cửa vòm hướng về bốn hướng: đông, tây, nam, bắc. Tại đỉnh cột cờ, du khách có thể tận hưởng toàn cảnh khu trung tâm thành phố Nam Định.

Hình ảnh: Son Phạm Hồng.
Năm 1962, cột cờ Nam Định đã được nâng lên tầm di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia. Bảo tàng tỉnh Nam Định thường tổ chức triển lãm 'Những Hình Ảnh Nổi Bật về Thành Nam Xưa và Di Tích Cột Cờ Nam Định' với các đề tài như 'Di Tích Cột Cờ và Chuyện kể về Công Chúa', 'Thành Cổ Nam Định', 'Trường Thi Hương Nam Định', 'Phố Cổ Thành Nam'... Điều này nhằm hỗ trợ các thế hệ học sinh, sinh viên, và du khách từ xa hiểu rõ hơn về giai đoạn lịch sử đầy biến động.

Hình ảnh: Minh Luân.
Tác giả: Nguyễn Thông
Từ khóa: Kỳ đài Thành Nam – Biểu tượng lâu đời của tỉnh Nam Định