Buzz
1. Khi nào giáo viên nên sử dụng bảng lớp?
Bảng lớp là thiết bị hữu ích và thiết thực trong quá trình dạy học. Dù công nghệ và phương pháp dạy học có tiến bộ như thế nào, bảng lớp vẫn là công cụ thiết yếu hỗ trợ giáo viên và học sinh trong mọi tình huống học tập.
Để sử dụng bảng một cách hiệu quả, giáo viên nên tránh: Dùng bảng như một bình phong để treo bảng phụ và tài liệu khác mà đáng lẽ có thể viết hoặc vẽ trực tiếp lên bảng; sao chép toàn bộ nội dung bài học lên bảng...
Giáo viên nên sử dụng bảng trong các tình huống như: khi cần hiển thị nội dung hoạt động chung của lớp, tên bài học, nhiệm vụ giao cho học sinh, ý kiến của học sinh (nếu cần), hệ thống hóa kiến thức, gợi ý hoạt động bao gồm phương pháp, thiết bị và tài liệu cần thiết, cũng như sản phẩm của hoạt động. Cần ghi rõ những điểm quan trọng như công thức, mệnh đề để học sinh lưu ý khi hệ thống hóa kiến thức; tránh lặp lại kiến thức đã có trên bảng phụ, slide và tài liệu khác một cách không cần thiết.
2. Kỹ năng trình bày bảng lớp dành cho giáo viên Tiểu học năm 2023
Bảng lớp là công cụ quan trọng trong việc truyền đạt thông tin học tập không chỉ trong lớp học mà còn trong các buổi thực hành. Người trình bày cần hiểu rõ các nguyên tắc cơ bản để viết nội dung trên bảng một cách đẹp mắt, khoa học và hiệu quả. Dưới đây là sáu nguyên tắc cơ bản để trình bày nội dung trên bảng lớp:
Kiểm tra và quan sát bảng:
Trước khi bắt đầu, bạn cần đảm bảo rằng bề mặt bảng sạch sẽ, bảng được cố định vững chắc và không bị rung khi viết. Giáo viên hoặc người trình bày cần chuẩn bị dàn ý chi tiết và kế hoạch về cách trình bày nội dung trên bảng.
Phân chia bảng (bố trí bảng):
Phân chia bảng theo chủ đề, nội dung trình bày và kích thước cụ thể. Thường chia thành ba khu vực bằng phấn để đảm bảo nội dung trình bày rõ ràng và khoa học. Nếu lớp học có màn chiếu chiếm một phần diện tích bảng đen, giáo viên cần phối hợp hiệu quả giữa màn chiếu và bảng đen để tối ưu hóa diện tích bảng.
Sau khi phân chia bảng thành ba phần, giáo viên cần chú ý những điểm sau khi trình bày nội dung trên bảng.
- Ghi tên bài học ở phần giữa của bảng trên. Có thể sử dụng chữ hoa hoặc chữ thường và gạch chân tiêu đề bằng phấn màu để làm nổi bật.
- Ghi dàn ý vào phần bên trái của bảng, lưu giữ các ghi chép và không xóa khi đang giảng bài. Liệt kê và giải thích các điểm chính của bài học một cách rõ ràng. Đối với từng nội dung giảng dạy cụ thể, giáo viên nên kết hợp nhiều phương pháp và công cụ kỹ thuật, đồng thời ghi lại các chủ đề và dàn ý lên bảng để học sinh dễ dàng ghi nhớ. Việc này giúp học sinh ghi nhận kiến thức thông qua những ghi chú và tóm tắt trên bảng.
- Khu vực trung tâm của bảng nên được sử dụng để giải thích, vẽ hình, phân tích và xóa khi cần. Giáo viên nên thể hiện các kiến thức, công thức và đại lượng liên quan đến bài học ở phần giữa của bảng, bao gồm cả các công thức toán học, phương pháp vật lý hoặc các phản ứng hóa học. Việc viết các phương trình và giải thích các đại lượng trong đó giúp giảng dạy trở nên rõ ràng và chi tiết.
- Phần bên phải của bảng nên được dùng để ghi các từ khóa, công thức hoặc ý tưởng quan trọng về chủ đề và thực hành của học sinh. Đối với các nội dung giáo dục trung tâm, khu vực này làm nền tảng cho nội dung giảng dạy mới, ví dụ như đánh giá các đơn vị hoặc hệ thống giảng dạy cũ. Kết quả học tập của học sinh được lưu trữ để so sánh với các nội dung trước đó hoặc để phát triển nội dung giảng dạy mới.
Viết nội dung lên bảng:
Kỹ năng trình bày của giáo viên được thể hiện qua việc viết và trình bày nội dung trên bảng. Khi trình bày bảng, cần chú ý những yêu cầu sau đây:
- Văn bản và đồ họa cần rõ ràng để người từ mọi góc nhìn đều có thể nhìn thấy dễ dàng.
- Viết rõ ràng và chính xác trên bảng để luôn giữ sự tập trung và thu hút sự chú ý.
- Nổi bật tiêu đề và tiêu đề của bài viết.
+ Tiêu đề bài viết: Vui lòng làm chữ lớn hơn, bất kể chữ hoa hay thường...
+ Tiêu đề: Gạch chân và làm đậm. Phần nhỏ hơn của tiêu đề sẽ được đặt sâu hơn so với phần lớn hơn.
- Giáo viên nên đứng cách bảng khoảng 20 cm và lệch sang bên khoảng 20 cm để tận dụng ánh sáng, giúp học sinh dễ dàng quan sát và ghi chép, đồng thời tạo điều kiện cho giáo viên quan sát học sinh.
- Cầm phấn một cách thoải mái. Khi viết trên bảng, nên xoay đầu phấn theo hướng chiều kim đồng hồ.
Vẽ trên bảng:
Giáo viên nên phác thảo trước và chỉ vẽ các hình đơn giản. Đối với hình dạng và sơ đồ phức tạp, hãy chuẩn bị trước, in chúng trên giấy lớn hoặc sử dụng máy chiếu.
Cách xóa bảng:
Dù có vẻ như là công việc đơn giản, việc xóa bảng cũng cần tuân theo nguyên tắc nhất định. Hãy hình dung khi bắt đầu bài học, bảng vẫn còn dấu vết của bài trước hoặc có những chấm trắng chưa được xóa, và nhóm học sinh dưới đang theo dõi. Bạn sẽ bắt đầu dọn dẹp từ đâu? Giữa, trái hay phải của bảng? Nếu bạn xóa phần giữa hoặc bên phải trước rồi đến bên trái, bảng sẽ cần thời gian để khô trước khi viết lên. Theo nguyên tắc, khu vực bạn xóa trước sẽ khô nhanh hơn, vì vậy hãy xóa từ trên xuống dưới và từ trái sang phải để bảng luôn sẵn sàng cho việc viết và vẽ. Đồng thời, bạn sẽ xóa bảng theo chiều ngang hoặc dọc.
3. Một số lưu ý khi trình bày bảng cho giáo viên Tiểu học
- Khi viết bảng, hãy bắt đầu từ trái sang phải. Nếu bài có nội dung mới, hãy ghi vào cột đầu tiên bên trái bảng. Nếu không có kiến thức mới, hãy bắt đầu từ bài đầu tiên ở cột bên trái bảng.
- Chọn các nội dung ngắn gọn, rõ ràng để ghi vào các khu vực đã chia, và treo tranh ảnh phù hợp.
- Tránh viết quá ít khiến bảng mất cân đối giữa chữ và bảng, hoặc viết quá nhiều gây rối mắt. Không nên để bảng trắng chỉ có tiêu đề, vì khi dạy và học xong sẽ không biết nội dung đã học.
- Thường xuyên luyện chữ viết để đảm bảo viết đúng mẫu trên bảng. Tránh viết quá to chiếm hết không gian bảng hoặc quá nhỏ khiến học sinh không thấy rõ. Viết chữ cần đều đặn, không nghiêng lên hay xuống, và cỡ chữ phải đủ lớn và đậm để mọi học sinh đều nhìn thấy dễ dàng.
- Viết bảng một cách chính xác, đảm bảo câu văn đầy đủ và các hình vẽ thẳng nét.
- Khi treo tranh ảnh, hãy treo thẳng để tránh làm mất thẩm mỹ của bảng.
- Sử dụng thước kẻ để đảm bảo các vạch chia bảng, gạch chân tiêu đề, đầu bài, và các sơ đồ toán học đều thẳng hàng và chính xác.
- Tránh viết hoặc vẽ quá dày đặc trên bảng, và không nên trình bày những thông tin không cần thiết hoặc vụn vặt.
- Tuỳ thuộc vào môn học và bài học cụ thể, cần trình bày bảng một cách hợp lý và khoa học, tránh sự rườm rà và lộn xộn, để giữ được sự thẩm mỹ cho bảng.
- Sử dụng phấn màu để ghi các tiêu đề và số liệu nhằm giúp học sinh dễ dàng nhận diện nội dung cần học.
- Khi sử dụng bảng nhóm (từ 2 bảng trở lên), hãy sắp xếp các bảng thành một hàng thẳng từ trái sang phải, căn theo mép dưới của bảng.
- Trình bày tất cả các bảng nhóm trên bảng, sau đó chọn bảng có hình thức trình bày đẹp nhất và kết quả chính xác để nhận xét. Dựa vào đó, so sánh và nhận xét các bảng nhóm khác. Giáo viên cần chuẩn bị đầy đủ bảng nhóm và nam châm, và treo chúng cho thẳng hàng.
