Dược liệu kỷ tử không chỉ là một phần quan trọng trong y học mà còn mang lại hiệu quả làm đẹp. Với hình dáng nhỏ xinh và màu sắc sặc sỡ, loại quả này chứa đựng nhiều dưỡng chất hữu ích cho sức khỏe. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về những lợi ích của kỷ tử trong điều trị bệnh và những điều cần lưu ý khi sử dụng. Hãy đồng hành cùng Mytour Blog!
Kỷ tử là gì? Thành phần dinh dưỡng của kỷ tử
Kỷ tử, hay còn được biết đến với tên gọi khác như kỷ quả, khởi tử... là một loại thảo dược với tên khoa học là Lycium barbarum L. Xuất phát từ Trung Quốc và Đông Á, quả này có hình dáng nhỏ gọn, màu sắc đỏ cam tươi và vị chua ngọt.
Loại quả này đã được ứng dụng trong y học cổ truyền của nhiều quốc gia châu Á suốt hàng thế kỷ. Dược liệu này được cho là mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt trong việc hỗ trợ điều trị một số bệnh lý.
Thành phần dinh dưỡng của thảo dược này rất phong phú với nhiều chất dinh dưỡng quan trọng. Một số thành phần chính bao gồm:
- Chất đạm: Chất đạm trong kỷ quả giúp xây dựng và duy trì các tế bào và mô trong cơ thể.
- Chất béo: Khởi tử cung cấp chất béo lành mạnh, cung cấp năng lượng cho cơ thể và giúp hấp thụ các vitamin liposoluble.
- Chất xơ: Có tác dụng duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh và giảm nguy cơ táo bón.
- Đường: Quả cung cấp lượng đường tự nhiên, mang đến nguồn năng lượng cho cơ thể.
- Sắt: Chất sắt trong địa cốt là một khoáng chất quan trọng giúp hình thành hemoglobin và vận chuyển oxy trong cơ thể.
- Vitamin A và vitamin C: Cung cấp nhiều vitamin A và C, các chất chống oxy hóa quan trọng giúp bảo vệ và tăng cường hệ miễn dịch.
Bên cạnh các thành phần chính trên, thảo dược này còn chứa vitamin B, vitamin E, kali, canxi, magie và kẽm, đóng vai trò quan trọng trong nhiều quá trình sinh hóa và chức năng cơ thể.
Kỷ tử mang lại hỗ trợ trong điều trị một số bệnh lý (Nguồn: Internet)Công dụng trong y học hiện đại
Kỷ tử được biết đến như một dược liệu quý giá, sử dụng trong các bài thuốc y học cổ truyền. Ngoài ra, loại quả này còn có nhiều ứng dụng trong y học hiện đại, được chứng minh qua các nghiên cứu khoa học.
Tăng cường hệ miễn dịch
Bên trong kỷ tử chứa lượng vitamin C, A vô cùng phong phú cùng các chất chống oxy hóa, hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch. Vitamin C giúp chống viêm và ngăn chặn một số bệnh như ung thư, tim mạch. Đồng thời, dưỡng chất này còn có khả năng kháng khuẩn và kháng vi rút.
Tăng cường thị lực
Kỷ quả cung cấp chất zeaxanthin và lutein, hai chất chống oxy hóa quan trọng cho mắt. Chúng bảo vệ mắt khỏi tác động của tia tử ngoại và tổn thương từ gốc tự do. Việc bổ sung loại quả này giúp giảm nguy cơ mắc các vấn đề thị lực như bệnh đục thủy tinh thể và thoái hóa võng mạc.
Phòng, ngăn ngừa bệnh ung thư
Khởi tử chứa nhiều chất chống oxy hóa, trong đó có beta-carotene và vitamin C, ngăn ngừa sự phát triển và lây lan của tế bào ung thư. Các chất này loại bỏ gốc tự do gây hại và bảo vệ tế bào khỏi tổn thương.
Làm đẹp da
Kỷ quả cung cấp beta-carotene, tiền chất của vitamin A, chống oxy hóa hiệu quả. Bổ sung quả này giúp bảo vệ da khỏi tác động của tia tử ngoại, gốc tự do và ngăn ngừa lão hóa. Loại quả này duy trì làn da khỏe mạnh, giảm nếp nhăn và ngăn ngừa vấn đề về da.
Kiểm soát đường huyết
Loại quả này giúp kiểm soát đường trong máu. Nghiên cứu năm 2015 chỉ ra rằng nó ổn định insulin, tăng cường cholesterol HDL, duy trì đường huyết và giảm nguy cơ tim mạch.
Cải thiện trầm cảm, mất ngủ, căng thẳng
Chúng có tác động tích cực đến tâm trạng và giấc ngủ. Chất chống oxy hóa và dưỡng chất giảm triệu chứng trầm cảm, lo âu và căng thẳng. Tăng cường sự tập trung và cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Tăng cường sức khỏe gan
Khởi tử hỗ trợ điều trị vấn đề gan, ngăn chặn sự phát triển khối u gan và bảo vệ sức khỏe gan. Có thể ngăn ngừa bệnh gan nhiễm mỡ và cải thiện chức năng gan, đặc biệt ở những người thường uống rượu.
Kỷ tử chứa chất chống oxy hóa hỗ trợ miễn dịch (Nguồn: Internet)
Công dụng của trong y học dân gian
Trong y học dân gian, kỷ quả được sử dụng hàng ngàn năm với nhiều công dụng hữu ích.
- Bồi bổ thận và sinh tinh: Theo 'Dược Tính Bản Thảo', cây kỷ tử được coi là một loại thảo dược có tác dụng bồi bổ thận, giúp cân bằng năng lượng và tăng cường sinh lực ở nam giới. Từ đó tăng khả năng sinh sản và cải thiện chất lượng tinh trùng.
- Dưỡng huyết: Theo y học cổ truyền, kỷ quả có khả năng cung cấp dưỡng chất cho cơ thể, đặc biệt là khí huyết, giúp tăng cường sức khỏe và giảm triệu chứng thiếu máu.
- Hỗ trợ sức khỏe mắt: Theo 'Trung dược học', kỷ quả có tác dụng tăng cường sức khỏe mắt. Theo y học cổ truyền, bên cạnh khả năng bảo vệ mắt khỏi các vấn đề như đục thủy tinh thể và thoái hóa võng mạc, chúng còn được sử dụng để làm dịu các triệu chứng khô mắt và kích thích sự lưu thông máu trong mắt.
- Giảm ho, giảm đau họng: Theo 'Bản Thảo Kinh Sơ', loại quả này từ lâu đã được sử dụng trong y học cổ truyền như một phương thuốc tự nhiên để giảm ho và giảm đau họng. Loại quả này có tính nhuận phế, giúp làm ổn định âm dương, trừ phong, giúp giảm tính hàn trong cơ thể khi bị cảm lạnh.
- Hỗ trợ hệ tiêu hóa: Trong y học dân gian, loại quả này được sử dụng để hỗ trợ hệ tiêu hóa bởi dược liệu này có khả năng làm dịu viêm loét dạ dày và tá tràng, giảm triệu chứng khó tiêu và giúp cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột.
Một số bài thuốc từ kỷ tử
Loại quả này được biết đến với nhiều công dụng trong y học cổ truyền với một số bài thuốc như sau:
Bí quyết cải thiện thị lực
- Nguyên liệu:
- 8g ba kích thiên
- 8g cúc hoa
- 12g nhục thung dung
- 20g kỷ tử
- 1 lít nước.
- Cách thực hiện: Đặt tất cả nguyên liệu vào nước và đun sôi cho đến khi nước còn khoảng 500ml, sau đó tắt bếp. Hãy lọc bỏ cặn và sử dụng nước sắc từ 2-3 lần mỗi ngày, chia nhỏ và không để qua đêm.
Bài thuốc dân gian hỗ trợ thị lực (Nguồn: Internet)Bài thuốc chăm sóc gan
Bài thuốc 1: Pha trà
– Nguyên liệu:
- Nước sôi
- Mật ong
- Câu kỷ tử khô.
– Cách thực hiện: Hãm câu kỷ tử khô với nước sôi trong 10 phút, thêm 2 thìa cà phê mật ong. Uống mỗi ngày để hỗ trợ gan thải độc.
Bài thuốc 2: Kết hợp với vị thuốc khác
– Nguyên liệu:
– Hướng dẫn thực hiện: Đặt tất cả nguyên liệu vào nước sôi và ninh đến khi nước còn nửa lít. Nước sôi có thể sử dụng từ 2-3 lần mỗi ngày và không nên để qua đêm.
Bài thuốc chữa bệnh gan từ kỷ quả (Nguồn: Internet)Bài thuốc tăng cường chức năng sinh lý
Bài thuốc 1: Ngậm kỷ quả
– Nguyên liệu: 15g câu kỷ tử.
– Cách thực hiện: Nhai 15g kỷ tử trước khi đi ngủ và nên sử dụng liên tục để triệu chứng được cải thiện.
Bài thuốc 2: Dùng rượu ngâm với một số vị thuốc
– Nguyên liệu: Lấy 160g mỗi loại dược liệu bao gồm:
- Nhục thung dung
- Câu kỷ tử
- Lộc giác giao
- Lộc nhung
- Đương quy
- Xuyên khung
- Đảng sâm
- Đan sâm
- Táo nhân
- Sinh địa
- Nhân sâm
- 1 lít rượu 40 độ.
– Cách thực hiện: Ngâm tất cả các nguyên liệu với rượu. Tiếp theo, nấu 300g đường phèn cùng với 0.5 lít nước cho đường tan rồi để nguội và trộn vào rượu. Ngâm rượu trong 1 tháng. Nước thuốc có thể chia thành uống 2-3 lần trong ngày, mỗi lần 25-30ml.
Kỷ tử được sử dụng trong nhiều bài thuốc cổ truyền (Nguồn: Internet)Lưu ý khi sử dụng
Khi sử dụng, cần lưu ý để tránh gặp những tác dụng phụ không mong muốn các điều sau:
- Những người có huyết áp cao không nên dùng kỷ quả.
- Không nên sử dụng khởi tử khi người dùng đang trong tình trạng nóng nảy, cáu giận vì nó có thể làm tăng cường cảm xúc tiêu cực và hành vi hung hăng.
- Nếu người bệnh có thói quen ăn quá nhiều thịt mỗi ngày và có sắc mặt đỏ hồng nên hạn chế sử dụng quả này.
- Cần thận trọng khi sử dụng quả này cho những người có thể trạng khỏe mạnh để tránh tình trạng tà khí ứ đọng trong cơ thể, có thể dẫn đến biến chứng về sau.
- Không nên lạm dụng và dùng quá nhiều vì có thể khiến mắt đỏ, gây khó chịu, suy giảm thị lực.
Tác dụng phụ của kỷ tử
Kỷ tử có thể mang đến một số tác dụng phụ nếu sử dụng không đúng cách. Một số tác hại như sau:
- Vấn đề tiêu hoá: Một số người có thể gặp vấn đề về tiêu hoá sau khi sử dụng như buồn nôn, nôn mửa hoặc tiêu chảy. Đây có thể là do người dùng nhạy cảm với một vài thành phần hoặc do bổ sung quá nhiều dược liệu này.
- Dị ứng: Các triệu chứng dị ứng trong một số trường hợp như phát ban da, ngứa ngáy, sưng môi hay mặt, khó thở hoặc khó thích nghi. Nếu người dùng có bất kỳ dấu hiệu dị ứng nào sau khi sử dụng, nên ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ.
- Tác động đến đường huyết: Kỷ quả có thể ảnh hưởng đến mức đường huyết trong cơ thể. Do khởi tử có chứa đường, việc bổ sung quá nhiều quả này có thể gây tăng đường huyết đột ngột hoặc ảnh hưởng đến việc kiểm soát đường huyết ở những người có tiền sử bệnh tiểu đường hoặc đang sử dụng thuốc điều trị.
- Tương tác thuốc: Câu kỷ tử có thể tương tác với một số loại thuốc, ảnh hưởng đến hiệu quả của chúng. Đặc biệt, kỷ quả có thể tương tác với các thuốc chống đông máu, thuốc chống co giật, hoặc các loại thuốc ức chế men monoamine oxidase (MAOIs). Nếu người bệnh đang dùng bất kỳ loại thuốc nào, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
- Phản ứng cá nhân: Mỗi người có thể có phản ứng cá nhân khác nhau đối với loại quả này. Một số người có thể không chịu đựng được mùi hương hoặc vị của chúng, những trường hợp khác có thể không gặp vấn đề gì. Việc theo dõi phản ứng cá nhân người dùng khi sử dụng là rất cần thiết.
Mua kỷ tử bao nhiêu tiền?
Giá mua kỷ tử có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố như xuất xứ, chất lượng, địa điểm mua và thời điểm mua. Hiện nay, giá bán của loại quả này sản xuất trong nước thường dao động từ khoảng 300.000đ đến 400.000đ/kg. Ngược lại, kỷ tử Ninh Hạ (Trung Quốc) thường có giá cao hơn, từ khoảng 400.000đ đến 500.000đ/kg.
Giá mua kỷ tử có thể khác nhau tùy thuộc vào nhiều yếu tố (Nguồn: Internet)Câu hỏi thường gặp
Không có một mức ăn hay uống cụ thể cho mọi người vì nhu cầu dinh dưỡng khác nhau, tuỳ thuộc vào tuổi tác, giới tính, hoạt động thể chất và tình trạng sức khỏe cá nhân. Tuy nhiên, việc bổ sung lượng kỷ tử vừa phải sẽ mang lại lợi ích cho sức khỏe mà không gây ra tác dụng phụ.
Theo khuyến nghị chung, người trưởng thành nên ăn loại quả này ở mức không vượt quá 20g một ngày. Lượng tiêu thụ này đảm bảo cung cấp lượng chất chống oxy hóa và vitamin C cần thiết mà không gây quá tải lên cơ thể. Nếu bạn cảm thấy có dấu hiệu cơ thể nóng hơn bình thường thì nên giảm lượng ăn mỗi ngày.
Có, kỷ quả có thể mang lại công dụng tốt đối với trẻ em. Loại thực phẩm này giàu dinh dưỡng, chứa nhiều vitamin và chất chống oxy hóa giúp hỗ trợ sự phát triển và tăng cường sức đề kháng cho trẻ. Vitamin A bên trong quả này còn hỗ trợ sức khỏe mắt của trẻ. Vị ngọt và dễ ăn của khởi tử giúp trẻ em dễ dàng thích ứng và hấp thụ dưỡng chất. Bạn có thể biến tấu cho trẻ ăn theo nhiều cách như nấu cháo, nấu chè, hầm súp,…
Hi vọng bài viết trên của Mytour đã giúp bạn đọc hiểu thêm về những ảnh hưởng của câu kỷ tử đối với sức khỏe và những điều quan trọng cần lưu ý khi sử dụng. Xin cảm ơn đã theo dõi!
Nguồn tham khảo: https://www.Mytour.com/vi/y-hoc-co-truyen/duoc-lieu/cong-dung-chua-benh-cua-ky-tu/