Lá ngón: Độc hại, độc tính và cách xử lý khi bị ngộ độc

Chỉ cần ăn từ 3 lá ngón trở lên có thể gây tử vong ngay lập tức! Nhiều người vẫn chưa biết lá ngón là loại cây gì và chất độc của nó gây nguy hiểm như thế nào, chỉ cần ăn 3 lá là đủ để gây ra cái chết?

Không phải vô cớ mà lá ngón được xem như một loại 'thuốc độc' khiến nhiều người sợ hãi, và mong muốn rằng nó chỉ nên được nhắc đến trong văn chương. Tại sao lại như vậy? Hãy để tôi giải thích cho mọi người nghe nhé!

Cây lá ngón thường mọc ở đâu?

Lá ngón thường mọc ở các vùng núi phía bắc của Việt Nam như Hòa Bình, Cao Bằng, Hà Tây, Hà Giang, Lào Cai, Tuyên Quang và Măng Đen. Ngoài ra, cây lá ngón cũng mọc ở một số nước vùng nhiệt đới và một số khu vực của Trung Quốc và Châu Mỹ.

Cách nhận biết cây lá ngón

Theo thông tin từ Wikipedia: Đây là một loại cây leo thân quấn thường xanh, có thể dài tới 12m, cành không có lông, và thân có khía dọc.

Lá mọc đối, hình trứng dài, nhọn ở đỉnh, phần gần cuống có thể nhọn hoặc hơi hình trái xoan, mép nguyên, bóng mịn, dài từ 7 đến 12 cm, rộng từ 2,5 đến 5,5 cm.

Quả của cây là một loại nang, có màu nâu thon dài, dài khoảng một cm, và rộng khoảng 0,5 cm. Hạt nhỏ, có lớp vỏ màu nâu nhạt ở xung quanh, hình dạng giống như hạt thận.

Đây được coi là một trong những loại cây có độc tính cao nhất gồm: cây củ chi, lá ngón, trúc đào và cây sui. Chỉ cần ăn 3 lá ngón là có thể gây tử vong ngay lập tức.

Lương y đa khoa Bùi Hồng Minh, Chủ tịch Hội Đông y Ba Đình cho biết lá ngón còn được biết đến với nhiều tên khác nhau như: Câu vẫn, Hoàng đằng, Đoạn trường thảo, Co ngón, Hồ mạn trường, Hồ mạn đằng, Thuốc rút ruột,… Lá ngón thuộc họ mã tiền, là loại cây phổ biến ở miền núi của Việt Nam, đặc biệt là các tỉnh miền núi phía Bắc như Hòa Bình, Lào Cai, Sơn La, Tuyên Quang,....

Độc tính của lá ngón có đến đâu là nguy hiểm?

Trong lá ngón chứa một loại chất độc kịch độc có thể gây tử vong ngay lập tức. Loại độc tố này thường là alkaloid.

Alkaloid là những hợp chất hữu cơ chứa vòng nitơ, có tính bazơ, thường có trong nhiều loại thực vật và đôi khi cũng trong một số loài động vật.

Alkaloid có hoạt tính sinh học rất mạnh mẽ đối với cơ thể, đặc biệt là hệ thần kinh. Một lượng nhỏ alkaloid cũng có thể gây tử vong.

Đây là loại độc tố nguy hiểm. Alkaloid trong lá ngón thấm vào cơ thể rất nhanh, chỉ mất từ 5 đến 30 phút qua đường tiêu hóa, và thời gian gây tử vong trung bình từ 1 đến 7 tiếng.

Theo nghiên cứu của nhóm nghiên cứu tại khoa Sinh, Đại học Đà Lạt, đã chỉ ra rằng ngắt lá, bẻ cành, để chất nhựa độc tiếp xúc với đồ ăn, vết thương có thể gây ra các triệu chứng như khát nước, đau họng, chóng mặt, hoa mắt, buồn nôn và dẫn đến tử vong do ngừng hô hấp.

Thành phần gây tử vong trong loại cây này là alkaloid, độc tính giảm dần theo thứ tự từ rễ, lá, hoa, quả đến thân cây.

Theo lương y Hồng Minh, độc tố trong lá ngón gây tử vong rất nhanh do độc tính nội tại quá mạnh.

Dấu hiệu của ngộ độc lá ngón bao gồm khát nước, đau họng, chóng mặt, hoa mắt, buồn nôn, sau đó là mỏi cơ, thân nhiệt giảm, huyết áp giảm, răng cắn chặt, mép có sùi bọt, đau bụng dữ dội, tim đập yếu, khó thở, đồng tử giãn và tử vong nhanh chóng do ngừng hô hấp.

Hơn 60 năm trước, nhà văn Tô Hoài đã viết: “Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn cho chết ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa”. Bây giờ, thời đại đã thay đổi, hãy để lá ngón nằm yên trong văn chương, không nên đưa nó vào cuộc sống hàng ngày.

Cách xử lý khi bị ngộ độc lá ngón

Lá ngón khó phân biệt, người chưa từng gặp có thể nhầm lẫn với các loại cây khác, đặc biệt là khi đi du lịch miền núi. Việc nhanh chóng xử lý khi trúng độc của lá ngón rất quan trọng để tránh tình huống tồi tệ nhất. Nếu không phát hiện và sơ cứu kịp thời, người bị ngộ độc có thể tử vong trong vòng 1-7 giờ.

Khi phát hiện người bị ngộ độc lá ngón, việc xử lý ban đầu là rất quan trọng, cần loại bỏ chất độc khỏi cơ thể bằng cách gây nôn: uống nhiều nước và kích thích gây nôn, sau đó điều trị khẩn cấp tại cơ sở y tế gần nhất để loại bỏ chất độc và ngăn chặn hấp thu chất độc bằng cách rửa dạ dày, uống than hoạt, truyền dịch.

Sau đó, bệnh nhân cần được chuyển đến bệnh viện chuyên khoa có trang thiết bị cấp cứu và điều trị giải độc để tránh các biến chứng nguy hiểm và nguy cơ tử vong.

Hy vọng qua bài viết này mọi người sẽ nhận biết được nguy hiểm của lá ngón. Hãy cẩn thận bảo vệ bản thân và người thân khi tiếp xúc với loại cây này, không nên chơi đùa hoặc chụp ảnh với lá ngón, và tránh xa chúng.

Tham khảo: Tổng hợp

Mua những loại rau xanh tươi ngon tại cửa hàng thực phẩm sạch: