Chuyên gia tư vấn: Bác sĩ mắt - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Mytour Hải Phòng

Bệnh lé mắt (lác mắt) thường gặp ở trẻ em và có thể di truyền trong gia đình, ảnh hưởng đến thị lực, tâm lý và chất lượng cuộc sống.

6 cơ mắt thường điều chỉnh hoạt động nhãn cầu, nhưng bệnh lé mắt là tình trạng mắt không cân bằng, tầm nhìn không đồng đều. Ở trẻ nhỏ, có thể gây mất thị giác tinh tế. Có 2 loại lác mắt là lác cơ năng và lác liệt.

• Lác cơ năng (lác đồng hành): Thường gặp ở trẻ em, mắt lác di chuyển cùng hướng với mắt lành;
• Lác liệt (lác bất đồng hành): Thường gặp ở người lớn, cơ vận nhãn bị liệt gây hạn chế vận động của nhãn cầu.

Bệnh có thể xuất hiện ở 1 hoặc cả 2 mắt, và qua thời gian, mắt bị lác có thể yếu hơn và mất thị lực do tác động của não bộ.

Bệnh lé mắt xuất hiện khi 6 cơ xung quanh mắt không đồng bộ hoạt động. Nguyên nhân có thể là tiền sử gia đình, liệt cơ vận nhãn, vấn đề ở não, bất thường khi sinh, tật khúc xạ, chấn thương vùng quanh mắt, bệnh lý ở mắt, phẫu thuật mắt, và nhiễm trùng.

Triệu chứng thực thể thể hiện khi người bệnh tự kiểm tra hoặc người xung quanh nhận thấy mắt bị lệch. Triệu chứng chủ quan bao gồm mệt mỏi mắt, mắt lé nhìn mờ hơn, nghiêng đầu và nhìn song thị đột ngột ở những người có chức năng thị giác đã hoàn thiện.

• Ảnh hưởng tới thị lực: Mắt lé ở trẻ em có thể gây mất thị lực và khả năng nhận biết chiều sâu;
• Ảnh hưởng tới thẩm mỹ và tâm lý: Gây mất thẩm mỹ và làm giảm tự tin trong giao tiếp và các hoạt động xã hội.

• Ở trẻ em: Bảo toàn chức năng hợp thị của cả 2 mắt, ngăn ngừa mất thị lực hoàn toàn ở mắt lé;
• Ở người trưởng thành: Điều chỉnh lé vì mục đích thẩm mỹ.

Tùy vào từng trường hợp lé mắt, bệnh nhân có thể áp dụng một hoặc kết hợp nhiều phương pháp điều trị như:

• Đeo kính để hỗ trợ mắt nhìn thẳng cho trường hợp lé do quy tụ điều tiết hoặc kèm theo tật khúc xạ;
• Tập luyện: Thực hiện quy tụ, tập liếc về hướng ngược chiều mắt lé để mắt có thể nhìn chính xác vào các vật. Sau đó, thực hiện tập trên máy chỉnh quang để đạt được hợp thị 2 mắt;
• Che mắt ở mắt khỏe và tập nhìn mọi vật bằng mắt lé để cải thiện thị lực;
• Tiêm thuốc Botulinum toxin cho các trường hợp lé thứ phát ở người lớn do liệt cơ vận nhãn trong thời gian chờ phẫu thuật. Phương pháp này giúp giải quyết tạm thời tình trạng song thị ở bệnh nhân;
• Phẫu thuật điều chỉnh lại cơ vận nhãn không cân bằng. Ở trẻ bị lác dai dẳng, phẫu thuật sớm giúp cải thiện cơ hội phục hồi hoặc tăng cường thị lực ở cả 2 mắt. Ở người lớn, phẫu thuật giúp khôi phục lại diện mạo bình thường, cải thiện thị lực 2 mắt, giảm nhìn đôi hoặc mất đi, cải thiện chức năng xã hội và giao tiếp.

Bệnh lé mắt cần được chẩn đoán và điều trị sớm để có kết quả trị liệu tốt. Vì vậy, nếu trẻ hoặc người lớn có biểu hiện nhìn lệch, mắt lé, mắt hiếng, ngay nghiêng hoặc quay đầu khi nhìn, song thị,... hãy đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa mắt để kiểm tra và điều trị.

• Nữ giới mắt lé có nên phẫu thuật không?
• Dấu hiệu cho thấy bé có thể có vấn đề về thị lực
• Chăm sóc mắt đúng cách giúp giảm cận thị