Làm sao để nhận biết bạn muốn điều gì và thực sự mong muốn nó?

“Chúng ta không biết chúng ta mong muốn điều gì, nhưng chúng ta phải nhận trách nhiệm về bản thân mình - đó là sự thật.” - Jean-Paul Sartre

“Khi tôi nhìn nhận cuộc sống của mình một cách chân thực, tôi nhận thấy nó bị chi phối bởi một số sự kiện lặp đi lặp lại mà tôi tham gia.” - Christopher Alexander, một kiến trúc sư.

Trải nghiệm trực tiếp: Nhìn mọi thứ theo bản chất

“Chúng ta thường chịu đựng không phải vì sự yếu đuối mà vì những ảo tưởng của chúng ta. Không phải sự thật làm cho ta bối rối mà là những hình ảnh chúng ta đặt vào sự thật. Trong khi đó, sự thật, như địa chỉ nhà hay cuộc sống hàng ngày, thường bị che giấu và ít được chú ý. Khi ta say sưa với con số và ngấu nghiến với tin tức giải trí, cuộc sống vẫn đang diễn ra.” - Tạp chí Triết gia mới, số 10.

“Không phải công việc làm ta mệt mỏi, mà là ảnh hưởng sai lầm về mọi thứ làm cho ta điên cuồng.” - Seneca, Trạng thái tĩnh lặng của tâm trí

Thông thường, chúng ta muốn sai lầm vì cách nhìn của chúng ta sai lệch. Chúng ta không thể muốn đúng vì chúng ta không nhìn đúng.

Một trong những cách tốt nhất để luôn biết bạn muốn điều gì là tập trung vào trải nghiệm trực tiếp của mình, luôn chú ý vào những gì đang diễn ra thực sự.

Cách tốt nhất để làm điều này là thử nghiệm.

Thử và thử lại

“Cuộc sống là một thử thách. Bạn thử nhiều càng tốt.” - Ralph Waldo Emerson

Các nghiên cứu về hạnh phúc chỉ ra rằng khả năng mường tượng tương lai của chúng ta hoàn toàn không hữu ích trong việc giúp ta xác định điều gì sẽ làm ta hạnh phúc.

Vì trí tưởng tượng của chúng ta có thể làm được rất nhiều thứ, chúng ta phụ thuộc vào nó ngay cả khi nó không hữu ích. Thay vì dành thời gian để suy nghĩ về tương lai, hãy thử nghiệm và nhìn thấy bản chất của cuộc sống.

Dù quyết định thay đổi nghề nghiệp hay áp dụng một cách suy nghĩ mới, chúng ta đều có thể thử nghiệm bản thân mình.

Chúng ta có thể thiết lập những thử nghiệm để xem chúng ta ưa thích điều gì. Thực hiện điều này liên tục và nhất quán sẽ dẫn chúng ta đến những mục tiêu mà chúng ta mong muốn.

Ví dụ, sau khi xem một bộ phim, có thể chúng ta muốn trở thành diễn viên. Nhưng chỉ khi tham gia lớp học diễn xuất và tham gia các buổi thử vai, chúng ta mới có thể thực sự hiểu liệu mình có thích diễn xuất không. Phải thử nghiệm qua nhiều vai diễn, đối mặt với sự từ chối từ đoàn làm phim, phải thay đổi cảm xúc liên tục,... Chỉ có khi trải qua những trải nghiệm trực tiếp, chúng ta mới hiểu được.

Trải nghiệm trực tiếp giúp chúng ta nhận ra con đường đúng đắn hơn trong cuộc sống. Ban đầu, con đường có vẻ lấp lánh và hấp dẫn hơn, nhưng khi bắt đầu bước đi, chúng ta sẽ nhận ra những điều mà chúng ta cần phải đối mặt: mối quan hệ thoáng qua, sự thêm vào của kẻ thù, sự quan trọng của may mắn (một yếu tố thường bị đánh giá thấp) và những chi tiết nhỏ khác thường được bỏ qua.

Chúng ta càng nhận thức sâu sắc hơn, chúng ta càng có nhiều ước mong dựa trên trải nghiệm cá nhân thay vì những ảnh hưởng từ bên ngoài. Chúng ta càng chú ý đến trải nghiệm của bản thân, chúng ta càng có thể xác định rõ ràng những gì mà chúng ta mong muốn.

Tập trung vào trải nghiệm cá nhân giúp chúng ta tránh được những mâu thuẫn không cần thiết. Khi chú ý vào công việc cần làm, ta sẽ không còn bị lạc lõng trong viễn cảnh trở thành anh hùng hay trung tâm vũ trụ nữa.

Antoine de Saint-Exupery mô tả về Guillaumet, một người bạn nổi tiếng với sự can đảm khi đối mặt với nguy hiểm:

“Khi nói về can đảm của anh ấy, Guillaumet thường nhún vai. Nhưng sự khiêm tốn ấy thực ra không đúng. Anh ấy vượt xa sự bình thường đó.

Anh ấy nhún vai vì anh ấy không phải là một kẻ ngốc. Anh ấy biết rằng khi một người đàn ông bị cuốn vào điều gì đó, họ sẽ không còn sợ hãi nữa.Chúng ta chỉ sợ những điều chúng ta chưa biết. Nhưng khi chúng ta đối mặt với chúng, nỗi sợ hãi sẽ biến mất.”

Cam kết trải nghiệm để tăng cường sự hiểu biết trực tiếp là cam kết đối mặt với những điều chưa biết. Đó là cam kết giúp giảm bớt nỗi sợ hãi do tưởng tượng. Quan trọng không phải là chúng ta đã từng đối mặt với nỗi sợ bao nhiêu lần, mà là chúng ta dám bước tiếp về phía trước.

“Mỗi bước tiến là một thay đổi cho một con người. Và sau đó là thêm một bước nữa. Chúng đều giống nhau, nhưng bạn phải bước.” Antoine de Saint-Exupery, Gió, Cát và Sao (Wind, Sand and Stars)

Chấm điểm bên trong

“Vấn đề lớn là làm sao mọi người tự đánh giá bản thân từ bên trong hay từ bên ngoài. Tốt hơn hết là bạn hài lòng với điểm số ẩn sâu bên trong bạn.”

Khi thảo luận về điều này, tôi thường nói: “Này, bạn có muốn trở thành người tình tuyệt vời nhất nhưng mọi người nghĩ bạn là kẻ tình tồi tệ không? Hay bạn muốn làm kẻ tình tồi nhưng cả thế giới lại nghĩ bạn là một người tình hoàn hảo?” Cha tôi, một người tự đánh giá mình một trăm phần trăm. Ông ấy là người thẳng thắn. Ông không quan tâm đến ý kiến của người khác.” – Warren Buffet.

Nếu chúng ta không suy nghĩ cẩn thận về những gì mình muốn, những nhà quảng cáo và những người xung quanh sẽ chi phối mong muốn của chúng ta. Đó là lý do tại sao chúng ta phải tập trung vào những gì mà chúng ta có thể thu hoạch được từ những thử nghiệm này.

Chúng ta cần một cách để tự đánh giá bản thân mà không bị ảnh hưởng bởi ý kiến của người khác.

Hãy tưởng tượng một vận động viên marathon và một vận động viên chạy nước rút cùng tham gia cuộc đua. Nếu họ cho rằng họ đang ở cùng một cấp độ, người ta sẽ cười nhạo vận động viên marathon. Ý thức tự cao của vận động viên chạy nước rút được thổi phồng. Cả hai sẽ phải thay đổi tốc độ.

Điều này có thể xảy ra với chúng ta nếu chúng ta đánh giá bản thân sai lầm. Chúng ta có thể cảm thấy người khác đã làm nhiều hơn chúng ta. Nhưng chúng ta quên rằng họ đã bắt đầu trước chúng ta mười năm hoặc chúng ta không biết những gì họ đã hy sinh.

Chấm điểm bản thân là cách giúp chúng ta tôn trọng trải nghiệm cá nhân bằng cách làm cho mục tiêu của chúng ta trở thành trung tâm và mục tiêu cuối cùng, ngăn chúng ta bị lạc lõng trong quảng cáo và các chương trình TV.

Tập trung vào trải nghiệm cá nhân và tự đánh giá giúp giảm bớt tiếng ồn từ bên ngoài và tăng sự tự trọng của chúng ta. Chúng ta học cách tin tưởng vào hiện thực của mình thay vì lắng nghe những lời phàn nàn từ đám đông sợ hãi. Chúng ta trở nên có khả năng duy trì con đường của mình và thay đổi hướng đi khi cần thiết.

Tất cả những điều này giúp cho trải nghiệm cá nhân của chúng ta trở nên gần gũi hơn với tâm hồn của mình. Cuối cùng, chúng ta đều muốn đánh giá bản thân dựa trên những hành động của mình hơn là những thành tựu chúng ta đạt được.

Hãy tưởng tượng một số thử nghiệm bạn có thể thực hiện trong cuộc sống:

Cộng đồng: Bên cạnh những người bạn muốn trở thành

“Một nhạc công có cảm giác tự hào khi nhận được một tràng vỗ tay nồng nhiệt khi toàn bộ khán giả, trừ một hoặc hai người, đều là người khiếm thính?” - Arthur Schopenhauer

“Dễ dàng phát động một cuộc cách mạng hơn khi bạn cảm thấy hành động đó là sự tuân thủ.” - Adam Grant, Originals (Nguồn gốc)

Dễ dàng trở thành người ăn chay trường hơn là sống trong một tu viện Phật giáo nếu cha bạn là chủ một hàng thịt.

Sau khi nhận biết được điều bạn thực sự muốn, hòa mình vào những người cũng có những ước muốn tương tự. Điều này được gọi là “ham muốn bắt chước” – đơn giản là chúng ta cũng muốn những gì người khác muốn. Sức hấp dẫn của một người được đo lường bằng số lượng người họ thu hút.

Tận dụng ham muốn bắt chướng bằng cách kết bạn với những người đã muốn điều bạn đang muốn. Nếu bạn muốn giảm áp lực về việc kiếm tiền hãy tham gia vào một tổ chức tình nguyện. Nếu bạn muốn cải thiện sức khỏe hãy tham gia vào các nhóm tập thể dục ở công viên.

Dựa vào sức mạnh của cộng đồng không có nghĩa là không tin tưởng vào bản thân và việc đánh giá bản thân. Điều đó đơn giản là đặt bản thân vào môi trường thích hợp để thực hiện những gì ta muốn. Chúng ta không phụ thuộc vào người khác để biết mình muốn gì. Chúng ta đã tự quyết định điều đó và khi bắt đầu con đường mình đã chọn, chúng ta sẽ có sự hỗ trợ của bạn đồng hành.

Trong một thời gian dài, chúng ta đã tôn vinh chủ nghĩa tự do đến mức hầu như quên đi những lợi ích mà sự kết nối với cộng đồng có thể mang lại.

Các Ràng Buộc Về Ý Thức

Sự Mất Chuẩn Mực -  Hiện tượng “Vô Chuẩn Mực” trong xã hội hiện nay có thể là một trong những thách thức khó khăn nhất mà chúng ta phải đối mặt. Tương tác với cộng đồng là vũ khí mạnh mẽ nhất để chống lại nó.

Jonathan Haidt đã mô tả một cách tuyệt vời về hiện tượng mất chuẩn mực trong cuốn Happiness Hypothesis (Giả thuyết Hạnh Phúc):

“Mất chuẩn mực là tình trạng của một xã hội mà không có quy tắc, tiêu chuẩn hoặc giá trị rõ ràng. Trong một xã hội an toàn, khi mọi người có thể làm theo ý muốn của họ mà không có tiêu chuẩn rõ ràng hoặc bất kỳ cơ chế xã hội nào được tôn trọng để thực hiện những tiêu chuẩn đó, mọi người sẽ gặp khó khăn trong việc tìm ra những gì họ muốn làm. Mất chuẩn mực gây ra cảm giác mất phương hướng, lo lắng và dẫn đến những hành vi không đạo đức và chống lại xã hội.”

Cộng đồng cung cấp cho chúng ta những quy tắc, chuẩn mực giá trị cần thiết để đối phó với cảm giác mất phương hướng và lo lắng của hiện tượng mất chuẩn mực.

Đây là lý do tại sao các phòng tập yoga nhỏ lại thành công. Không chỉ vì cam kết giúp người tập có vóc dáng đẹp mà khiến mọi người nghiện. Đó là một cộng đồng mà mọi người đều có cùng mục tiêu và cam kết tuân thủ quy trình để đạt được mục tiêu đó.

Cộng đồng mà bạn chọn sẽ ảnh hưởng đến bạn ở một mức độ không thể đo lường được, vì vậy việc chọn đúng là rất quan trọng. Bạn phải biết bạn muốn gì để không nhầm lẫn vào một cộng đồng làm cho bạn mong muốn điều ngược lại.

Lựa chọn kỹ lưỡng người bạn muốn chia sẻ cuộc sống

Người Amish là một ví dụ xuất sắc về điều này. Là một cộng đồng, họ không ngừng tập trung vào việc hiểu rõ mong muốn của mình và sử dụng sức mạnh của cộng đồng để hỗ trợ lẫn nhau trong việc thực hiện những mong muốn đó. William Irvine đã thảo luận về vấn đề này trong cuốn On Desire (Về Mong Muốn):

'Một trong số những ưu tiên hàng đầu của người Amish là kiểm soát sự mong muốn xã hội. Chúng ta thường tìm kiếm sự thừa nhận cá nhân. Chúng ta muốn được chú ý, tôn trọng hoặc ngưỡng mộ. Thậm chí có thể, chúng ta mong muốn người khác ghen tỵ. Những mong muốn xã hội này ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng ta ở mức độ nhất định. Chúng quyết định nơi chúng ta sống, cách chúng ta sống và mức độ chăm chỉ mà chúng ta duy trì lối sống của mình. Ngược lại, người Amish không quan tâm đến việc gây ấn tượng, họ ăn mặc để phù hợp. Xe của họ giống nhau vì không ai muốn nổi bật. Người Mỹ không phải người Amish làm việc để theo kịp hàng xóm, ngược lại, người Amish làm việc cùng hàng xóm.

'Mặc dù mong muốn của chúng ta không giống với người Amish, cách họ cam kết hình thành cộng đồng là một mô hình đáng học hỏi. Chúng ta cần phải đối xử với người khác một cách cẩn thận và liên tục kiểm tra lại những gì chúng ta mong muốn. Hầu hết mọi người gặp đều sẽ nói cho bạn biết - trực tiếp hoặc gián tiếp - những gì bạn nên muốn. Nhưng bạn hãy đảm bảo rằng bạn thực sự muốn điều đó.

'Nhà triết học Khắc kỷ Seneca so sánh điều này như một căn bệnh: 'Giống như khi đang ở trong thời kỳ dịch bệnh, bạn cần phải cẩn thận và tránh tiếp xúc với những người đang bị sốt để ngăn chặn sự lây lan; khi lựa chọn bạn bè, bạn nên xem xét về phẩm hạnh, hãy chọn những người ít phạm lỗi nhất: không thận trọng trong việc ở cạnh những người bệnh là cách mà dịch bệnh bắt đầu'.

'Điều này không phải là lời khuyên rằng bạn nên từ bỏ mối quan hệ với những người không hoàn hảo, nhưng đó là một mục tiêu mà bạn nên hướng tới. Seneca giải thích như sau: 'Mỗi khi như vậy, cần phải cẩn thận tránh tiếp xúc với những người bệnh để không bị lây nhiễm; khi lựa chọn bạn bè, hãy xem xét về phẩm hạnh, chọn những người ít phạm lỗi nhất: không thận trọng khi ở gần những người bệnh là cách mà dịch bệnh bắt đầu'.

'Việc này không phải là lời khuyên rằng bạn nên từ bỏ mối quan hệ với những người không hoàn hảo, nhưng đó là một mục tiêu mà bạn nên hướng tới. Seneca giải thích như sau: 'Mỗi khi như vậy, cần phải cẩn thận tránh tiếp xúc với những người bệnh để không bị lây nhiễm; khi lựa chọn bạn bè, hãy xem xét về phẩm hạnh, chọn những người ít phạm lỗi nhất: không thận trọng khi ở gần những người bệnh là cách mà dịch bệnh bắt đầu'.

'Tuy nhiên, tôi không khuyến khích bạn chỉ kết bạn với một người khôn ngoan duy nhất. Chúng ta đã tìm kiếm người đó suốt hàng ngàn năm, bạn sẽ đi tìm ở đâu? Để đạt được sự gần gũi với lý tưởng nhất, chúng ta phải chọn điều ít tệ nhất.'

'Làm sao chúng ta đánh giá được điều ít tệ nhất? Làm thế nào để đối phó với những người không mong muốn những điều chúng ta muốn. Bob Dylan và Giáo hoàng có một số ý kiến rất hữu ích sau đây:'

'Khả năng thực hiện mong muốn không đi theo dòng chảy đám đông'

'Tất cả chúng ta đều cảm thấy áp lực xã hội không lành mạnh. Mọi người đều có thể nhìn quanh và nhận ra rằng chúng ta còn rất xa lý tưởng (mặc dù từ đầu không ai định nghĩa rõ lý tưởng là gì). Nhưng giải pháp không phải là bỏ mặc tất cả và sống ẩn dật hoặc từ bỏ đời sống xã hội.'

'Chúng ta cần một cộng đồng có thể giúp định hình những mong muốn của chúng ta trong khi vẫn giữ được khả năng tham gia vào các hoạt động xã hội.'

'Giáo hoàng Francis đã có bài phát biểu gần đây:'

'Không cần quay lại thời kỳ Đồ đá, nhưng chúng ta cần phải chậm lại và nhìn vào thực tế một cách khác phù hợp hơn với những tiến bộ tích cực và bền vững mà chúng ta đã đạt được, đồng thời khôi phục những giá trị và mục tiêu mà chúng ta đã quên khi mải mê theo những ảo tưởng về những mục tiêu vĩ đại.'

'Bạn có thể vượt qua những ước muốn mặc định của xã hội mà không cần phải rời khỏi lối đi an toàn. Bạn có thể chấp nhận và học hỏi từ những mong muốn của người khác mà không cảm thấy áp lực rằng bạn cần phải có những mong muốn đó.'

'Bài hát It’s Alright, Ma (I’m Only Bleeding) của Bob Dylan mang đến một số ý tưởng thú vị để đối phó với một xã hội với những giả định không lành mạnh:'

'Trong khi một người hát với lửa cháy trên lưỡi.'

'Rót nước súc miệng trong hợp xướng cuộc đua chuột'

'Cong vút ra khỏi hình dáng do những chiếc kềm của xã hội'

'Không quan tâm đến việc nâng cao vị thế'

'Nhưng thà làm cho bạn rơi vào cái hố'

'Mà anh ấy đang trong đó'

'Nhưng tôi không có ý xấu hoặc đổ lỗi'

'Cho bất kỳ ai sống trong một tòa kén'

'Nhưng không sao, Mẹ ơi, nếu tôi không thể làm hài lòng anh ấy'

'(Một người hát với lưỡi bốc cháy)'

'Rót nước súc miệng khi tham gia cuộc đua không có điểm kết thúc'

'Hình dáng uốn cong do gọng kìm của xã hội'

'Không chỉ không muốn đưa bạn lên cao'

'Mà còn muốn đẩy bạn xuống hố'

'Anh ấy đã ở trong đó từ trước'

'Tôi không có ý xấu và cũng không muốn đổ lỗi'

'Cho ai đang sống dưới lòng đất'

'Không sao cả, Mẹ ơi, nếu con không thể làm hài lòng họ'

'Nếu chúng ta có thể nhìn thấy người khác đến từ đâu và điều gì đang định hình mong muốn của họ, chúng ta sẽ dễ dàng nhận ra mong muốn của mình. Đa số chúng ta (“tham gia cuộc đua không hồi kết”) quá mệt mỏi và sợ hãi để nhận ra điều chúng ta thực sự muốn. Thay vào đó, chúng ta muốn người khác cũng rơi vào cái hố mà ta đang đứng (“Mà còn muốn đẩy bạn xuống hố/Anh ấy đã ở trong đó rồi”) để xác nhận con đường ta chọn là xứng đáng.'

'Chúng ta cần có lòng trắc ẩn với những người bị chi phối bởi những mong muốn mặc định của xã hội (sống trong lòng đất).'

'Và chúng ta nên có lòng trắc ẩn với chính bản thân mình khi đôi khi quá mệt mỏi để đi ngược với số đông.'

'Điều này xảy ra với tất cả chúng ta.'

'Chỉ cần tự hỏi bạn muốn điều gì là đủ để tạo ra sự khác biệt.'

'Kết bạn với những người có cùng ước mơ. Họ – cộng đồng của bạn – sẽ giúp bạn tiến xa hơn. Thuộc về một cộng đồng gồm những cá nhân có cùng mục tiêu giúp bạn gắn bó với mục tiêu của mình dễ dàng hơn và thậm chí có thể biến những gì bạn muốn trở thành mong muốn mặc định của bạn.'

'Mong muốn của riêng bạn.'

'Tóm lại'

'Bắt đầu phần kết luận bằng câu chuyện ngụ ngôn The Way to Love (Đường đến Tình yêu) của Anthony de Mello:'

'“Một nhóm du khách ngồi trên xe buýt đi qua một đất nước tuyệt đẹp, có hồ, có núi, có sông và những cánh đồng xanh biếc trải dài. Nhưng chiếc xe buýt được che màn. Họ không biết gì về những gì diễn ra ngoài cửa sổ của xe buýt. Họ dành hết thời gian trên xe để tranh cãi xem ai được ngồi ở ghế danh dự, ai nên được vỗ tay, ai nên được ưu tiên. Và họ tranh cãi cho đến khi chuyến đi kết thúc.''

'Những mong muốn mặc định làm cho chúng ta quên mở màn che và thưởng ngoạn thế giới xung quanh.'

'Bạn có thể nghĩ rằng mình đã sống một cuộc đời thành công cho đến khi nằm trên giường bệnh và nhận ra mình đã liên tục tranh cãi trên một chuyến xe buýt.'

Đó là lý do tại sao Solon, một người Athen thông thái, đã nói: “Chúng ta không thể đánh giá ai là hạnh phúc cho đến khi chúng ta biết được kết quả cuối cùng của họ.”

Khi bạn tập trung vào trải nghiệm cá nhân và kết bạn với những người tuyệt vời, bạn sẽ ít quan tâm hơn đến những gì xã hội nghĩ bạn nên có.

Cuộc sống “bình thường” của bạn sẽ trở nên sáng sủa hơn khi bạn học cách tôn trọng bản thân.

Và giống như Khổng Tử, cơ thể bạn sẽ tự động hành động một cách chính xác mà không cần phải cố gắng.

Những cuộc tranh luận không đáng có trên xe buýt sẽ dần giảm khi bạn nhìn ra ngoài cửa sổ và kéo rèm. Ai biết được bạn có thể nhìn thấy những phong cảnh xã hội tươi đẹp đi qua khi bạn đang vô tình đi ngang qua chúng.

Bạn mong muốn điều gì?

Xem lại phần I: Câu hỏi quan trọng: Bạn mong muốn điều gì?

Vũ | Nghệ thuật của Phái Mạnh