1. Nguyên nhân và biểu hiện của suy dinh dưỡng ở người già
1.1. Nguyên nhân phổ biến dẫn đến suy dinh dưỡng ở người cao tuổi
Chuyên gia chỉ ra rằng, nhiều nguyên nhân gây ra suy dinh dưỡng ở người già. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến nhất:
Ở mỗi độ tuổi khác nhau, nhu cầu năng lượng cũng khác nhau. Khi già đi, nhu cầu năng lượng giảm dần, nhưng cơ thể vẫn cần một lượng dinh dưỡng đầy đủ. Do đó, thói quen ăn uống không điều độ, ăn ít, chỉ ăn vội vàng, hay thiếu chất,... là những nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng suy dinh dưỡng ở người cao tuổi.
Tình trạng chán ăn, ăn không ngon,... dẫn đến suy dinh dưỡng ở người lớn tuổi
Do quá trình lão hóa: Tuổi tăng là khi chúng ta phải đối mặt với quá trình lão hóa của cơ thể. Răng yếu, thậm chí rụng răng làm giảm khả năng nhai của người già, từ đó làm giảm khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cơ thể. Người già thường cảm thấy chán ăn, ăn không ngon. Điều này do lão hóa làm giảm tiết nước bọt, làm giảm vị giác và khứu giác, vì thế họ không có cảm giác thèm ăn.
Tình trạng suy dinh dưỡng gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe
Ngoài ra, nguyên nhân của suy dinh dưỡng cũng có thể do dị ứng hoặc quá lo lắng về các vấn đề về tiêu hóa, khiến người già có thể kiêng ăn nhiều thực phẩm và thậm chí tránh sữa và cá,... Thói quen này có thể dẫn đến tình trạng thiếu dinh dưỡng nghiêm trọng. Nhiều bệnh nhân mắc các bệnh về tiêu hóa như viêm loét dạ dày, viêm đại tràng co thắt,... có nguy cơ cao mắc suy dinh dưỡng khi già.
1.2. Một số dấu hiệu của suy dinh dưỡng ở người già
Dưới đây là một số biểu hiện của suy dinh dưỡng ở người già:
- Giảm từ 5% đến 10% cân nặng trong khoảng 6 tháng đến 1 năm.
- Biểu hiện của người bệnh bao gồm sự mất hứng thú với đồ ăn, cảm giác mệt mỏi thường xuyên, trí nhớ kém, dễ quên, và tâm trạng thay đổi không lường trước, thường cáu kỉnh không lý do.
- Khi suy dinh dưỡng kéo dài, người cao tuổi có thể cảm thấy miệng khô, da khô, da xanh xao, môi nứt nẻ, móng tay và móng chân dễ gãy, và tóc rụng nhiều.
- Có các vấn đề về tiêu hóa, như buồn nôn, tiêu chảy hoặc táo bón, đau bụng thường xuyên,...
- Đối với những người cao tuổi có bệnh mãn tính như bệnh tim, bệnh xương khớp, viêm gan, hen suyễn,... khi kèm theo suy dinh dưỡng, tình trạng bệnh sẽ trở nên nghiêm trọng hơn. Vì vậy, không nên coi thường, nếu có bất kỳ biểu hiện nào bất thường, nên đưa người bệnh đến cơ sở y tế để tránh những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe.
2. Những lưu ý giúp cải thiện tình trạng suy dinh dưỡng ở người lớn tuổi
Khi lên kế hoạch dinh dưỡng cho người cao tuổi, bạn cần quan tâm đến những điều sau:
Đầu tiên, đảm bảo rằng bữa ăn của người lớn tuổi cung cấp đủ các dưỡng chất như protein, chất béo, carbohydrate, chất xơ, khoáng chất và vitamin,… Nên chuẩn bị thức ăn vừa phải để không gây áp lực cho hệ tiêu hóa, không nên xay quá mịn để giữ nguyên hương vị của thức ăn, có một món canh trong mỗi bữa ăn, tránh việc bỏ bữa, lập kế hoạch ăn uống khoa học, theo dõi cân nặng, tỉ lệ mỡ của người cao tuổi trong gia đình,…
Cần bổ sung đầy đủ dưỡng chất cho người cao tuổi
Càng già, cơ thể càng cần ít năng lượng. Trung bình, người lớn tuổi cần khoảng 1.700 - 1.900 calo/người/ngày. Trong mỗi bữa ăn, bạn nên cân nhắc cung cấp đủ dưỡng chất, với ngũ cốc chiếm 68%, protein 14% và chất béo 18% trong khẩu phần ăn hàng ngày.
Trong giai đoạn cao tuổi, không nên tiêu thụ quá nhiều tinh bột. Mỗi bữa chỉ nên ăn 1 đến 2 bát cơm, đôi khi có thể thay thế bằng khoai, sắn,… giúp cơ thể cung cấp tinh bột và chất xơ, tốt cho hệ tiêu hóa.
Về nhu cầu protein, người cao tuổi cần khoảng 60 - 70g protein/ngày. Nên bổ sung protein từ cá, đỗ, vừng,… hơn là từ thịt đỏ.
Chất béo: Người cao tuổi nên tiêu thụ dầu thực vật, hạn chế mỡ động vật để giảm nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp và bệnh tim mạch.
Muối: Nên giảm lượng muối và hạn chế tiêu thụ thực phẩm lên men, thực phẩm đã chế biến.
Chất xơ: Người lớn tuổi nên tăng cường ăn rau củ quả để bổ sung chất xơ, giúp hệ tiêu hóa và ngăn chặn các vấn đề về tim mạch.
Nước: Mọi người đều cần uống đủ nước để thúc đẩy quá trình trao đổi chất trong cơ thể, loại bỏ độc tố. Tuy nhiên, nên hạn chế uống nước vào buổi tối để tránh tiểu đêm gây mất ngủ.
Người cao tuổi cần bổ sung các loại vitamin và khoáng chất để tăng cường hệ thống miễn dịch, bao gồm các vitamin nhóm B, C, canxi, kẽm, sắt,…
Người cao tuổi nên lạc quan, vui vẻ, ăn uống đủ dưỡng chất để duy trì sức khỏe tốt
Nên ăn từ từ, nhai kỹ để tiêu hóa dễ dàng hơn. Không nên ăn quá no vào buổi tối, nên có đủ loại thực phẩm, chia nhỏ bữa ăn để cảm nhận hương vị.
Ngoài ra, việc ngủ đủ giấc, nghỉ ngơi đúng lúc và vận động nhẹ nhàng, duy trì tinh thần lạc quan và vui vẻ cũng là biện pháp hiệu quả để cải thiện sức khỏe và ngăn chặn tình trạng suy dinh dưỡng ở người cao tuổi.