Làm thế nào để giúp bé ngủ sâu? 10+ Phương pháp dạy bé sơ sinh ngủ ngon hiệu quả

Bé ngủ gắt là tình trạng bé khóc trước khi đi ngủ hoặc khi đang ngủ dở giấc. Đây là một trong những vấn đề mà nhiều bậc cha mẹ của trẻ sơ sinh thường gặp phải và phải tìm cách giải quyết. Hãy để chuyên mục chăm sóc bé 0 - 3 tuổi chia sẻ những phương pháp dạy bé sơ sinh ngủ ngon hiệu quả nhé.

Nguyên nhân bé ngủ gắt

Nguyên nhân bé ngủ gắt có thể do yếu tố về sinh lý và yếu tố bệnh lý. Các nguyên nhân thường gặp bao gồm:

Do bản tính của bé

Nguyên nhân đầu tiên khiến bé gắt ngủ chính là tính cách của bé. Đối với những em bé dễ chịu, thích ứng nhanh, họ sẽ ngủ ngon lành và tự nằm một mình một cách dễ dàng.

Bên cạnh đó, có những em bé rất nhạy cảm với sự thay đổi từ môi trường, ánh sáng, hoặc khó khăn trong việc đi vào giấc ngủ. Những em bé này cần sự chăm sóc đặc biệt và sự dỗ dành của ba mẹ mới có thể ngủ ngon.

Do giai đoạn phát triển của bé

Trong quá trình lớn lên, bé sẽ trải qua nhiều giai đoạn phát triển khác nhau. Khi đến những giai đoạn khó khăn, bé có thể gắt ngủ hơn và tính cách của bé cũng trở nên khó chịu hơn. Tuy nhiên, ba mẹ đừng quá lo lắng, vì đây là những biểu hiện bình thường ở bé. Khi vượt qua giai đoạn khủng hoảng ngủ ở bé sơ sinh, bé sẽ trở nên ổn định hơn mà không cần phải can thiệp quá nhiều từ phía ba mẹ.

Do bé bị kích thích trước khi ngủ

Trẻ gắt ngủ vì quá nhiều cười đùa trước khi đi ngủ (Ảnh: Canva)

Bị kích thích quá nhiều trước khi đi ngủ cũng có thể khiến trẻ gắt ngủ. Theo các bác sĩ chuyên khoa nhi, khi ngủ, trẻ cần một không gian yên tĩnh, ít ánh sáng để dễ dàng vào giấc ngủ. Các hoạt động như cười đùa, vui chơi với bé quá độ trước khi đi ngủ có thể làm cho trẻ khó ngủ, thậm chí làm trẻ quấy khóc vào ban đêm và gặp ác mộng.

Do thiếu giấc ngủ đủ

Trẻ gắt ngủ có thể do chưa ngủ đủ giấc. Thường, điều này xảy ra với những em bé có giấc ngủ ngắn, buồn ngủ nhưng không ngủ được. Vì thiếu giấc ngủ nên trẻ sẽ cảm thấy mệt mỏi, thường xuyên gắt gỏng.

Vì trẻ được ti mẹ để ngủ

Theo các chuyên gia, sữa mẹ ban đầu thường có chất lỏng và chứa nhiều oxytocin làm trẻ buồn ngủ. Khi đó, trẻ sẽ ngủ trên ngực mẹ mà chưa no, dẫn đến việc nhanh đói và không thể ngủ sâu. Thường xuyên thức dậy để ăn cũng có thể khiến trẻ gắt ngủ.

Vì mẹ di chuyển bé khi bé đã ngủ say

Khi trẻ đã ngủ say, ba mẹ thường đặt bé xuống giường. Trong quá trình này, trẻ có thể tỉnh dậy và nhận ra sự thay đổi của môi trường xung quanh. Trẻ sẽ cảm thấy lo lắng và không an toàn, dẫn đến việc gắt ngủ.

Do bệnh tật

Một nguyên nhân của việc trẻ gắt ngủ là bệnh lý, một điều ba mẹ không nên bỏ qua khi thấy trẻ thường xuyên gắt ngủ. Một số vấn đề liên quan có thể gây ra rối loạn giấc ngủ cho trẻ bao gồm:

• Thiếu dinh dưỡng: Khi cơ thể thiếu hụt các chất như kẽm, magiê, canxi và vitamin D, trẻ có thể gặp vấn đề về giấc ngủ. Đặc biệt, thiếu sắt hoặc mắc hội chứng chân không yên có thể khiến trẻ mệt mỏi, khó ngủ vào ban đêm và thường xuyên ngủ ban ngày.
• Nhiễm trùng đường hô hấp: Khi mắc các bệnh như viêm phế quản, viêm amidan, viêm họng,... trẻ sẽ thở bằng miệng nên khó ngủ, trằn trọc, cáu gắt.
• Béo phì ở trẻ em: Việc tăng cân quá nhanh so với độ tuổi sẽ làm tăng áp lực lên hệ thống hô hấp của trẻ, gây khó khăn trong việc thở và nuốt, dẫn đến tình trạng gắt gỏng, khó chịu.
• Các bệnh nội tiết như trào ngược dạ dày, rối loạn tâm thần cũng có thể gây ra tình trạng trẻ gắt ngủ.

Có nên lo lắng khi trẻ gắt ngủ không?

Trong trường hợp trẻ thường xuyên gắt ngủ, thời gian ngủ dưới 18 tiếng mỗi ngày, ba mẹ cần quan sát kỹ các dấu hiệu khác như trẻ có đầy đủ chức năng ruột, ít bú, không thèm ăn, cảm thấy mệt mỏi không. Nếu có, ba mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.

Hậu quả của việc trẻ gắt ngủ kéo dài

Nếu để tình trạng trẻ khó ngủ, ngủ không sâu kéo dài, trẻ sẽ phát triển giấc ngủ không ổn định, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển cả về thể chất lẫn trí não. Cụ thể như sau:

• Tăng cân chậm: Ngủ không đủ giấc thường làm giảm tiết hormone tăng trưởng, ảnh hưởng đến sự phát triển tự nhiên của trẻ.
• Hệ miễn dịch suy giảm: Các nghiên cứu cho thấy, trẻ gắt ngủ, ngủ không sâu thường có hệ miễn dịch yếu hơn so với các trẻ khác.
• Giảm kích thước não bộ: Gắt ngủ kéo dài có thể ức chế hoạt động của các tế bào thần kinh, gây ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng học hỏi và nhận thức.

Trẻ mấy tháng mới hết gắt ngủ?

Một nghiên cứu của Đại học Tohoku cho thấy, trẻ gắt ngủ nhất trong 3 tháng đầu sau khi sinh. Từ 12 tháng trở đi, tình trạng này sẽ dần giảm.

Rất khó để xác định một thời điểm cụ thể khi trẻ hết gắt ngủ vì có nhiều yếu tố tác động. Mỗi trẻ sống trong môi trường, điều kiện khác nhau, có tính cách riêng, nên thời gian và mức độ gắt ngủ cũng sẽ không giống nhau.

Làm thế nào để giải quyết vấn đề trẻ gắt ngủ?

Sự gắt ngủ của trẻ trong thời gian dài ảnh hưởng đến tâm lý, sinh lý và sự phát triển, do đó, ba mẹ cần áp dụng các biện pháp sau để giúp trẻ ngủ dễ dàng hơn:

Bú sữa cho bé đầy đủ trước khi đi ngủ

Trẻ gắt ngủ do chưa được bú sữa đầy đủ trước khi đi ngủ (Ảnh: Canva)

Một trong các lý do khiến bé gắt ngủ và giật mình thức dậy là do bé đói. Lúc này, mẹ hãy nhẹ nhàng xoa lưng, vỗ về để bé ngủ sâu. Để giảm thiểu tình trạng bé gắt ngủ, trước khi cho bé đi ngủ, mẹ hãy chú ý cho bé bú no với các cách nuôi con bằng sữa mẹ hợp lý, vì cảm giác no cũng khiến bé dễ ngủ hơn.

Không để bé thức quá giờ ngủ

Bé sơ sinh thường ngủ nhiều vào ban ngày, do đó nếu thấy bé có các dấu hiệu buồn ngủ như: ngáp liên tục, mắt mờ, lơ đãng,... mẹ hãy cho bé bú no và ngủ ngay. Ngoài ra, mẹ cũng nên thiết lập thói quen ngủ cho bé theo lịch ngủ lý tưởng cho trẻ em để bé có thể ngủ sâu và lâu hơn.

Bổ sung vitamin D cho bé

Bé gắt ngủ có thể do thiếu vitamin D. Vì vậy, mẹ có thể bổ sung vitamin D cho bé để cải thiện tình trạng này. Theo các bác sĩ nhi khoa, bé sơ sinh cần 4000IU/ngày. Mẹ có thể bổ sung cho bé bằng cách uống hoặc cho bé tiếp xúc nắng mỗi sáng sớm từ 15 - 20 phút.

Tránh rung, lắc khi bé ngủ

Nhiều ba mẹ nghĩ rằng rung lắc khi ru sẽ khiến bé dễ ngủ hơn. Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết, đây là quan niệm sai lầm vì rung lắc khiến bé ngủ không sâu. Thậm chí, điều này còn khiến bé phụ thuộc vào sự vỗ về của ba mẹ. Cách tốt nhất là để bé ngủ trên giường một cách tự nhiên.

Cho bé tắm nắng

Cho bé tắm nắng vào buổi sáng để cải thiện tình trạng bé gắt ngủ (Ảnh: Canva)

Tắm nắng cho bé sơ sinh vào buổi sáng sớm là một cách tăng sức đề kháng cho bé, giúp cơ thể khỏe mạnh, ngăn ngừa còi xương, giúp xương chắc khỏe. Điều này cũng giúp bé ngủ ngon hơn.

Chọn quần áo thoải mái cho bé

Da của bé sơ sinh rất nhạy cảm, vì vậy ba mẹ nên chọn những bộ đồ sơ sinh làm từ thiên nhiên, cho bé mặc quần áo rộng rãi, thoải mái, không gò bó, khó chịu khi ngủ.

Cho bé nghe âm thanh nhẹ nhàng khi ngủ

Ngoài việc hát ru, ba mẹ cũng có thể cho bé nghe các loại âm thanh nhẹ nhàng, lặp đi lặp lại. Quan sát xem bé thích loại âm thanh nào, thì ba mẹ có thể sử dụng thường xuyên để bé dễ vào giấc ngủ hơn.

Kiểm tra cơ thể của bé

Trẻ gắt ngủ có thể do cơ thể đang không thoải mái vì bị quấn tã quá chặt, phải đi tiểu hoặc đại tiện trong tã, bị ngứa do hăm hoặc rôm sảy ở trẻ sơ sinh, ... Vì vậy, ba mẹ nên kiểm tra cơ thể của bé để xem có vấn đề gì xảy ra và xử lý kịp thời.

Sử dụng bỉm siêu thấm

Nếu bé không bị hăm tã, ba mẹ có thể sử dụng bỉm siêu thấm kèm theo một ít kem chống hăm để bé có thể ngủ ngon suốt đêm mà không cần thức dậy để đi tiểu.

Tạo môi trường ngủ phù hợp cho bé

Chuẩn bị phòng ngủ cho bé không nên có quá nhiều ánh sáng, kín gió nhưng vẫn thoáng đãng, ít tiếng ồn.

Dạy bé thói quen tự ngủ trong phòng thay vì phải được ôm trên tay để dỗ ngủ. Bởi khi rời xa ôm của ba mẹ, bé dễ bị giật mình và quấy khóc.

Nhận biết các dấu hiệu ngủ của bé

Áp dụng các bí quyết dân gian

Những điều cần nhớ khi thực hiện phương pháp giúp trẻ ngủ ngon mà cha mẹ cần lưu ý:

• Đảm bảo chọn gối an toàn và phù hợp cho bé.
• Chọn mùi tinh dầu theo sở thích của bé. Một số bé có thể không thích mùi tinh dầu, điều này có thể làm tình trạng ngủ của bé trở nên tồi tệ hơn.
• Tránh sử dụng quá nhiều các loại thuốc thảo dược vì có thể gây ra tình trạng mất ngủ hoặc không tốt cho sức khỏe của bé.

Nhận xét từ đội ngũ Mytour

Chất lượng giấc ngủ có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển về cả thể chất, tinh thần và trí tuệ của trẻ. Vì vậy, cha mẹ cần phải hiểu rõ nguyên nhân khiến bé gặp khó khăn trong việc ngủ và áp dụng các biện pháp hợp lý. Mytour hy vọng rằng bài viết này sẽ mang lại ích lợi cho các bậc cha mẹ trong việc chăm sóc và nuôi dạy con cái của mình.

Nguyệt Minh tổng kết