Tôi ngồi trong quán cà phê gần 2 giờ đồng hồ, đọc không biết bao nhiêu bài đăng trên Medium rồi cuối cùng tôi nhận ra mình chỉ nhớ vài thứ trong cả đống khái niệm và lý thuyết mà tôi đã đọc.
Ký ức rất dễ phai mờ. Tôi cố đọc nhiều sách nhất có thể, nhưng nếu bạn bắt tôi kể ý chính/cốt truyện thì tôi chẳng kể được đâu. Tôi khá chắc là không chỉ mình tôi mà rất nhiều sinh viên cũng gặp vấn đề như thế.
Họ dành cả học kỳ để học nhiều môn khác nhau, đầu tư không biết bao nhiêu thời gian để học tài liệu, và chỉ hai ba giờ sau khi bước ra khỏi phòng thi thì lại quên sạch.
Hermann Ebbinghaus, một nhà tâm lý học người Đức, đã khám phá ra đường cong quên lãng - một khái niệm về việc trí nhớ suy giảm theo thời gian.
Đường cong quên lãng dốc nhất vào ngày đầu tiên, thế nên nếu không ôn lại những gì vừa học, bạn thường sẽ quên phần lớn kiến thức đó và trí nhớ của bạn về nó sẽ tiếp tục suy giảm, đến cuối cùng thứ còn sót lại là những mảnh thông tin rời rạc.
Bài viết “Tại sao chúng ta quên gần hết những cuốn sách đã đọc” trên The Atlantic nói về việc tần suất của việc sử dụng internet đã ảnh hưởng đến trí nhớ của chúng ta một cách tiêu cực.
Có lẽ bạn sẽ nghĩ, trí nhớ của con người trước giờ luôn như vậy. Nhưng Jared Horvath, một nghiên cứu viên tại Đại học Melbourne, cho rằng cách mà con người tiêu thụ thông tin và giải trí đã thay đổi cái trí nhớ mà chúng ta coi trọng - và và nó không thay đổi theo cách giúp chúng ta ghi nhớ cốt truyện của bộ phim bạn xem 6 tháng trước.
Chúng ta xem internet như là một cái ổ cứng thứ hai. Chúng ta biết nếu ta cần một thông tin gì đó thì ta có thể mở chiếc laptop thân yêu và tìm thấy nó ngay lập tức.
Cách học đúng lúc này trở nên phổ biến bởi vì nó sẽ hiệu quả hơn khi ta tìm thông tin mình cần ngay lập tức thay vì lưu những thông tin mà có lẽ sẽ có tác dụng trong tương lai. Hiểu nhiều biết rộng đã trở nên vô giá trị - vài thông tin nông cạn, nhanh chóng và thiết thực có tác dụng hơn để hoàn thành công việc.
Bởi vì chúng ta biết rằng chúng ta luôn có một cái bộ nhớ ngoài, ta ít nỗ lực hơn trong việc ghi nhớ và hiểu mọi khái niệm và ý tưởng mà chúng ta học.
Nghiên cứu mới đây đã chỉ ra rằng internet có thể được coi như một loại bộ nhớ bên ngoài. Khi ai đó hy vọng sẽ tiếp tục truy cập vào dữ liệu đó trong tương lai, họ sẽ có tỷ lệ hồi tưởng thông tin thấp hơn.
Chúng ta đang chứng kiến sự gia tăng của việc xem liên tục các chương trình giải trí, điều này đồng nghĩa với việc tiêu thụ nội dung một cách không có ý thức. Liệu bạn có thể nhớ được mọi chi tiết sau khi xem cả một mùa của một bộ phim không?
Phương thức tiêu thụ nội dung này khuyến khích việc ăn uống quá mức, không có sự cân nhắc và ý thức. Chúng ta được thúc đẩy để tiêu thụ quá nhiều, bất kể có nguy cơ về sức khỏe hay không.
Mọi người thường nhận thấy họ đã nhận thức được nhiều thông tin hơn nhưng thực sự, họ không thể giữ được nó lâu dài. Những người xem liên tục thường quên thông tin nhanh hơn những người chỉ xem một cách kiên nhẫn hơn.
Cũng như việc xem liên tục, đọc liên tục cũng đang trở nên phổ biến. Một số người bắt gặp hàng trăm ngàn từ mỗi ngày mà họ không thực sự hiểu ý nghĩa của chúng. Điều này có thể gây hại cho khả năng suy nghĩ sâu sắc và lâu dài của họ.
Horvath đã chia sẻ: 'Đọc và xem liên tục khiến chúng ta tưởng rằng mình đã học được nhiều hơn thực sự. Nhưng đó chỉ là cảm giác tạm thời của sự tiêu thụ nội dung, không phải là sự học tập thực sự.'
Chúng ta thường đọc không để học, mà chỉ cảm thấy như việc đọc sẽ đem lại kiến thức. Thông tin chưa chắc đã biến thành tri thức, nhưng ta tự phỉ báng rằng nó đã lưu trong não và sẽ ở đó mãi mãi.
Tách biệt thời gian và suy nghĩ đặt ra câu hỏi.
Làm sao để giữ được những gì đã học thật sự?
Hãy dành thời gian để lắng nghe và tiếp thu kiến thức đã học.
Bài học từ việc 'cày phim' là nếu muốn nhớ lâu, hãy tách biệt thông tin ra. Hồi tưởng sẽ giúp củng cố trí nhớ, như Horvath đã chia sẻ.
Xem lại những phần thông tin quan trọng. Tôi thấy việc viết lại những điều thú vị mình học được giúp tôi nhớ tốt hơn, hơn là chỉ đơn thuần đọc qua các sách hoặc bài viết.
Sana đã nói rằng khi đọc, chúng ta thường cảm thấy thông suốt. Tuy nhiên, để ghi nhớ, ta cần phải tập trung và sử dụng các chiến lược học tập.
Ai cũng có thể làm điều này khi học, nhưng thường chúng ta không chú ý đến cách thức học tập của mình. Hãy lắng nghe và tập trung khi học, đặc biệt là khi đọc sách hay xem những bộ phim.
Để ghi nhớ kiến thức, hãy lặp đi lặp lại thông tin quan trọng. Luyện tập càng nhiều, tri thức càng được củng cố.
Hãy dành thời gian để hồi tưởng lại những gì đã học. Nếu không nhớ, hãy xem lại và tiếp tục hồi tưởng sau một thời gian.
Thực hành thường xuyên sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong việc ghi nhớ và hồi tưởng kiến thức.
Scott H. Young đã tìm kiếm câu trả lời cho câu hỏi 'Cách tốt nhất để học là gì?' và đã chia sẻ giải pháp hiệu quả để không quên những gì đã học.
Khi đọc sách, thường ta chỉ nhận biết mà không tích cực sử dụng tài liệu.
Tập trung vào việc nhận biết là điều chúng ta thường làm khi đọc, nhưng đôi khi khó nhớ và tái hiện lại thông tin.
Mục tiêu của chúng ta khi đọc là có thể dễ dàng nhớ và tái hiện lại thông tin, nhưng thực tế không phải lúc nào cũng dễ dàng như vậy.
Hầu hết mọi người khó nhớ lại nhiều thông tin từ cuốn sách họ đã đọc.
Muốn nhớ và hiểu sâu hơn từng từ và ý tưởng trong sách là điều không thể. Ký ức có thể không hoàn hảo và đôi khi ta quên đi nhiều thứ.
Scott Young đưa ra một phương pháp mới: Sử dụng câu hỏi để giúp cải thiện quá trình học tập.
Mỗi khi đọc và muốn ghi nhớ, hãy viết xuống những câu hỏi thay vì tóm tắt ý chính.
Đặt câu hỏi và tự thách thức mình sau khi đọc để tăng cường bộ nhớ và dễ dàng truy cập thông tin khi cần.
Thử thách bản thân bằng những câu hỏi từ chương trước để củng cố bộ nhớ và tạo điều kiện cho việc hồi tưởng thông tin.
Viết lại bằng cách tự hỏi mình sẽ giúp luyện tập hồi tưởng thông tin.
Đặt câu hỏi tổng kết ý chính hoặc khái niệm quan trọng tại cuối mỗi chương để ghi nhớ tốt hơn.
Thêm một số lời khuyên để bài tập trở nên thực tế và hiệu quả hơn.
Nhận thức rằng quá nhiều cố gắng có thể làm mất động lực đọc sách, hãy đơn giản hóa và tự hỏi mình một số câu quan trọng.
Đừng cố quá mức khi học, tạo ra một số câu hỏi quan trọng sau mỗi chương để giúp nhớ ý chính mà không làm mất niềm vui với việc đọc.
Ghi chú lại các trang chứa câu trả lời để kiểm tra lại sau này, giúp nhớ và hiểu sâu hơn về nội dung.
Dùng các công cụ như thẻ chỉ mục hoặc chú thích trên Kindle để tạo câu hỏi và làm quiz mình sau này dễ dàng hơn.
Luyện tập giãn cách thời gian học và gợi nhớ thông tin để tránh quên đi những kiến thức đã học.
Sau khi đọc, hãy thử đặt vài câu hỏi tự học để tăng cường sự hiểu biết và nhớ bài học.
- Làm thế nào để tôi có thể nhớ nhiều hơn khi học?