Mỗi khi mùa hè đến, tin tức về trẻ tử vong do say nóng khi bị bỏ quên trong xe luôn gây lo lắng cho các bậc phụ huynh.
Cuộc đối thoại xoay quanh giải pháp ngăn ngừa nguy cơ say nóng của trẻ nhỏ khi bị bỏ quên trong ô tô.
Trong năm 2014, có 31 trường hợp trẻ em thiệt mạng vì say nóng khi bị bỏ quên trong ô tô trên khắp Mỹ. Theo KidsAndCars.org, chỉ trong hai thập kỷ, có khoảng 750 trẻ em ở Mỹ đã mất mạng vì lý do này.
Chuyên gia có thể nhanh chóng giải thích nguyên nhân: lịch trình bận rộn, áp lực công việc và thiếu ngủ là những thách thức chung của các bậc phụ huynh. Nhưng làm thế nào để ngăn chặn tình trạng này vẫn là một vấn đề lớn và câu trả lời không rõ ràng.
Vấn đề về trẻ tử vong do say nóng thường được thảo luận nhiều nhất trong những tháng hè, nhưng rủi ro này không chỉ xuất hiện theo mùa.
Giáo sư Ben Hoffman, người đứng đầu Trung tâm An toàn Tom Sargent tại Bệnh viện Nhi Doernbecher, Đại học Y khoa Oregon, chia sẻ: 'Điều này vẫn là một mối lo lắng quan trọng ở những vùng khí hậu khắc nghiệt và cần phải được chú ý quanh năm.'
Nguyên nhân
Hầu hết các trường hợp tử vong do say nóng là kết quả của những sai lầm đáng sợ - do thay đổi lịch trình, áp lực căng thẳng của bậc cha mẹ hoặc tình trạng mất trí nhớ tạm thời.
Ông Kyran Quinlan, Chủ tịch Hội đồng Phòng chống Thương tích, Bạo lực và Ngộ độc tại Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ, nói: 'Trong hơn một nửa số trường hợp, cha mẹ quên rằng con của họ đang ở trong xe.'
Có những trường hợp cha mẹ chỉ dự định vào cửa hàng trong khoảng vài phút nhưng lại mất nhiều thời gian hơn và khi quay lại xe, đứa trẻ đã gặp nạn. Trong một số trường hợp khác, trẻ có thể tự mò vào xe khi nó không khóa cửa, nhưng gia đình không nhận ra sự vắng bóng kịp thời để cứu giúp.
Giải pháp công nghệ?
Ai cũng có thể tìm kiếm nhiều ứng dụng giúp nhắc nhở về con trên điện thoại thông minh khi có kết nối Internet.
Ví dụ, với ứng dụng miễn phí Baby Reminder, bạn có thể đặt các thời điểm đón con trong ngày và ứng dụng sẽ gửi thông báo khi bạn xuống xe.
Ứng dụng Remember the Kids trên iPhone có giá 1,99 USD, chuyển sang chế độ lái xe khi đạt 32km/h và cảnh báo khi xe dừng lâu hoặc mất kết nối Bluetooth.
Amber Rollins, Giám đốc kiêm Quản lý tình nguyện viên của KidsAndCars.org, khuyến cáo: 'Chỉ nên xem những ứng dụng này như biện pháp bổ sung. Không nên phụ thuộc hoàn toàn vào chúng.'
Ngoài ra, có nhiều thiết bị khác như DIY E-Z Baby Saver - giải pháp đơn giản với dây cao su và băng keo, và ChildMinder SoftClip System có giá 70 USD với kẹp giữ dây an toàn và thiết bị rung nhắc nhở.
Sản phẩm ChildMinder SoftClip System giữ dây an toàn vị trí và khi tài xế di chuyển ra xa, thiết bị sẽ rung lên nhắc nhở về đứa trẻ trong xe.
Các thiết bị và ứng dụng hiệu quả ra sao?
Nghiên cứu về độ hiệu quả của các thiết bị và ứng dụng hiện còn rất ít. Năm 7/2012, NHTSA đánh giá ba thiết bị: Suddenly Safe Pressure Pad, ChildMinder Smart Clip System (đi trước của SoftClip), và Child Minder Smart Pad.
Kết quả không tích cực: 'Trong ba thiết bị được thử nghiệm, không có thiết bị nào đủ tin cậy và nhất quán để phát hiện trẻ nhỏ trong xe'.
Theo ông Hoffman của Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ, không nên sử dụng bất kỳ thiết bị sửa đổi ghế an toàn cho trẻ em nếu không có sự chấp thuận của nhà sản xuất ghế.
Giải pháp từ các nhà sản xuất xe là gì?
Theo bà Janette Fennell, người sáng lập KidsAndCars.org, các nhà sản xuất xe hơi đã giải quyết hết vấn đề an toàn và có thể họ cũng có giải pháp cho tình trạng này.
Tuy nhiên, theo một cuộc khảo sát không chính thức với các nhà sản xuất lớn và các trung tâm nghiên cứu của các trường đại học, dường như không có công nghệ ô tô mới nào như vậy.
Một số chuyên gia cho rằng công nghệ nhận diện khuôn mặt Mobile Interior Imaging của Ford và Intel, hay còn gọi là Dự án Mobii, có thể được điều chỉnh để hỗ trợ phát hiện trẻ bị bỏ quên. Hệ thống này sử dụng các camera trong xe và phần mềm nhận dạng khuôn mặt để xác nhận tài xế. Qua ứng dụng điện thoại di động, người lái có thể kiểm tra đồ đạc bên trong xe từ xa hoặc cho phép người khác sử dụng xe.
Với việc thêm một số nhắc nhở bổ sung, ứng dụng có thể cảnh báo tài xế kiểm tra trong xe sau khi khởi hành.
Tuy nhiên, ứng dụng hữu ích đó vẫn chưa xuất hiện. Trước câu hỏi về công nghệ mới có thể ngăn chặn cái chết do say nóng trong xe, bà Kelli Felker, quản lý truyền thông an toàn của Ford, cho biết: 'Chúng tôi hiện không có bất kỳ công nghệ liên quan đến vấn đề trên'.
Toyota Prius giới thiệu một thiết bị tùy chọn - hệ thống thông gió chạy bằng năng lượng mặt trời để làm mát bên trong xe trước khi tài xế trở lại. Tuy nhiên, ông Craig Taguchi, đại diện phát ngôn của Toyota, nói rằng đó chỉ là 'một tính năng tiện ích' chứ không phải tính năng an toàn.
Các chiến lược đơn giản nhất cho các bậc cha mẹ
Cha mẹ và những người chăm sóc trẻ không nên chỉ phụ thuộc vào một kế hoạch duy nhất để nhớ rằng có trẻ ở trong xe. Giao tiếp hiệu quả và các biểu hiện hình ảnh có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giữ liên lạc giữa cha mẹ và người trông trẻ.
Bà Fennell đề xuất đặt một con thú bông ở ghế trước và chắc chắn nó phải có kích thước trung bình để tránh bị mất giữa các ghế hoặc bị phớt qua. Thông thường, hãy để con thú bông ngồi trên ghế trẻ em, nhưng khi có trẻ trong xe, hãy chuyển con thú bông lên ghế trước.
Hoặc cha mẹ có thể đặt những vật dụng quan trọng như ví, điện thoại di động, bữa trưa hoặc va li ở ghế sau.
Đã có một số chiến dịch giáo dục từ KidsAndCars.org và các tổ chức khác khuyến khích cha mẹ và người trông trẻ 'Hãy kiểm tra trước khi khóa xe'.
Chiến dịch hướng đến phụ huynh với thông điệp rõ ràng: Để trẻ em trong xe để hoàn thành công việc nhỏ là cực kỳ nguy hiểm. Hiện tượng nóng chảy có thể xảy ra ngay cả trong những ngày âm u.
Nóng chảy có thể xảy ra nhanh chóng. Theo NHTSA, nhiệt độ cơ thể của trẻ tăng nhanh gấp năm lần so với người lớn. Và nhiệt độ bên trong xe có thể tăng gần 12 độ C chỉ trong 10 phút, vì vậy nếu ban đầu là 27 độ, nhiệt độ bên trong có thể lên đến 43,3 độ C trong 15 phút. Và trẻ em có thể tử vong khi nhiệt độ cơ thể lên đến 42 độ.
Dù cha mẹ áp dụng chiến lược nào, nhận thức và hành động đều là chìa khóa để giảm thiểu rủi ro. Tệ nhất là tự tin rằng: 'Điều này không bao giờ xảy ra với tôi.'