Buzz
Dị ứng thức ăn ở trẻ không phải là hiện tượng hiếm. Theo tài liệu về Dị ứng thực phẩm từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh, khoảng 8% trẻ em bị dị ứng thức ăn, nghĩa là mỗi 13 trẻ thì có 1 trẻ mắc bệnh này. Hãy cùng khám phá thêm trong phần Góc chuyên gia của Mytour nhé!
Những thực phẩm gây dị ứng cho trẻ
Theo Học viện Y khoa Hoa Kỳ, có 6 loại thực phẩm phổ biến thường là nguyên nhân gây ra 90% trường hợp trẻ bị dị ứng thức ăn. Dưới đây là 6 loại thực phẩm gây dị ứng cho trẻ phổ biến nhất:
Sữa bò
Sữa bò là một trong những loại thực phẩm phổ biến gây dị ứng ở trẻ nhất. Sữa chứa đựng nhiều dưỡng chất quan trọng cho sự phát triển của trẻ từ khi còn nhỏ. Theo Học viện Y khoa Hoa Kỳ, khoảng 2 hoặc 3 trong mỗi 100 trẻ dưới 3 tuổi mắc phải dị ứng sữa bò.
Sữa bò là một trong những loại thực phẩm phổ biến gây dị ứng ở trẻ nhất
Dấu hiệu đầu tiên của dị ứng sữa bò thường là gây ra rối loạn tiêu hóa ở trẻ. Sau đó, trẻ có thể nôn sau khi bú và thấy đau bụng hoặc đầy hơi. Ngoài ra, trẻ có thể xuất hiện các vấn đề da như phát ban hoặc ngứa da, thậm chí là có thể gặp phải các vấn đề liên quan đến đường hô hấp.
Trứng
Dị ứng với trứng cũng là một trong những loại dị ứng phổ biến nhất ở trẻ nhỏ. Thường thì trẻ bị dị ứng trứng khi ăn nhiều lòng trắng hơn là lòng đỏ. Dù là lòng trắng hay lòng đỏ, các chuyên gia đều khuyên bậc cha mẹ nên tránh trứng nếu trẻ bị dị ứng.
Các dấu hiệu của dị ứng thức ăn từ trứng ở trẻ thường tương tự như các dấu hiệu của dị ứng thông thường khác, bao gồm: phát ban, sưng da, nôn mửa và bệnh tiêu chảy ở trẻ em. Ngoài ra, còn có thể gặp khó thở, cảm giác đau ở họng, trong những trường hợp như vậy nên đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức.
Đậu nành
Dị ứng đậu nành ở trẻ thường xuất hiện một số triệu chứng như: đau bụng, khóc lóc và rối loạn tiêu hóa. Một số trẻ khi bị dị ứng với loại thực phẩm này có thể đi ngoài phân có chứa máu.
Đậu nành cũng là một trong những loại thực phẩm gây dị ứng ở trẻ
Nhiều bố mẹ cho trẻ dùng sữa công thức làm từ đậu nành sau khi trẻ bị dị ứng với sữa bò. Nhưng đôi khi lại nhận ra trẻ cũng đang bị dị ứng với đậu nành. Trong trường hợp này, bố mẹ cần thảo luận với bác sĩ để nhận lời khuyên về các loại sữa công thức đặc biệt không chứa đậu nành hoặc sữa bò.
Lúa mì
Mặc dù dị ứng lúa mì ít phổ biến hơn so với sữa bò và trứng. Tuy nhiên, có thể xảy ra khi lúa mì được đưa vào cơ thể của trẻ sơ sinh dưới dạng ngũ cốc hoặc bánh mỳ trẻ em làm từ lúa mì.
Các loại thực phẩm khác chứa lúa mì mà trẻ có thể ăn phải bao gồm bánh mì hoặc mì ống. Bố mẹ cần chú ý đọc kỹ và kiểm tra xem có thành phần lúa mì trong một số loại sản phẩm hay không, để tránh trẻ bị dị ứng thức ăn.
Các dấu hiệu của dị ứng lúa mì bao gồm: phát ban, ngứa da, hắt hơi, nghẹt mũi và có các triệu chứng giống như hen suyễn. Như tất cả các trường hợp dị ứng thực phẩm khác, dị ứng lúa mì cũng có thể gây ra sốc phản vệ.
Một số trẻ có thể phản ứng với thành phần gluten trong các sản phẩm lúa mì gây ra bệnh Celiac. Trong trường hợp trẻ tiếp xúc liên tục với gluten có thể gây tổn thương hệ tiêu hóa và làm giảm khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng.
Đậu phộng
Dị ứng với đậu phộng ít phổ biến ở trẻ em, theo trang Sức khỏe trẻ em cho biết có khoảng 2,5% trẻ bị dị ứng với loại thực phẩm này, nhưng con số này đang tăng lên.
Đậu phộng cũng có thể gây dị ứng ở trẻ
Một số dấu hiệu của dị ứng đậu phộng ở mức độ nhẹ bao gồm ngứa da, phát ban và vấn đề về tiêu hóa. Dị ứng ở mức độ nghiêm trọng có thể gây ra phản ứng sốc phản vệ cao hơn so với khi trẻ bị dị ứng với thức ăn khác.
Các loại hạt
Các loại hạt bao gồm quả óc chó, hạt điều, hạnh nhân, quả phỉ và quả hồ đào. Một số trẻ có thể bị dị ứng với một số loại hạt cụ thể. Vì thế, khi bố mẹ biết trẻ bị dị ứng với loại hạt nào, hãy tránh cho bé tiếp xúc với chúng.
Các dấu hiệu của dị ứng với các loại hạt bao gồm đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, nôn mửa, nghẹt mũi, ngứa cổ họng và khó thở. Tương tự như đậu phộng, các loại hạt cũng có thể gây ra các phản ứng dị ứng nghiêm trọng ở trẻ, đặc biệt là sốc phản vệ - một loại phản ứng dị ứng cấp tính nặng có thể đe dọa tính mạng của trẻ.
Vì vậy, bố mẹ cần lưu ý khi cho trẻ tiêu thụ các loại thực phẩm dễ gây dị ứng. Nếu phát hiện trẻ bị dị ứng thức ăn, bố mẹ cần ngưng cho trẻ tiêu thụ và đưa trẻ đến bác sĩ để được thăm khám và điều trị.
Biểu hiện khi trẻ bị dị ứng thức ăn
Dị ứng thực phẩm ở trẻ thường xảy ra rất nhanh, chỉ từ vài phút đến khoảng 2 giờ sau khi tiêu thụ các loại thực phẩm gây dị ứng. Các biểu hiện giúp bố mẹ nhận biết trẻ bị dị ứng thức ăn bao gồm:
- Da trẻ xuất hiện vết đỏ xung quanh miệng, trong miệng, hoặc nặng hơn là trên toàn cơ thể kèm theo sưng môi, sưng quanh mắt, sưng mặt.
- Một số trường hợp trẻ có biểu hiện buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, tiêu chảy.
- Trẻ có cảm giác ngứa và chảy nước mắt, nước mũi.
Khi dị ứng trở nên nghiêm trọng, trẻ có thể cảm thấy khó thở đến mức trở nên tái nhợt, thở rít, thậm chí là mất huyết áp. Trong những tình huống như vậy, bố mẹ cần phải có biện pháp xử lý ngay lập tức và kịp thời để không gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ.
Một số trẻ có triệu chứng dị ứng muộn sau vài ngày từ khi tiêu thụ các loại thực phẩm gây dị ứng như viêm da dị ứng ở trẻ em, đau bụng quanh rốn, đi ngoài phân lỏng hoặc phân nhầy máu.
Da trẻ xuất hiện vết đỏ xung quanh miệng, trong miệng
Sự khác biệt giữa “dị ứng” và “không chấp nhận” thực phẩm
Khi trẻ tiêu thụ một loại thực phẩm và xuất hiện các triệu chứng không thoải mái như tiêu chảy, buồn nôn, chóng mặt,... thường bố mẹ nghĩ ngay đó là dị ứng thức ăn. Nhưng điều này không hẳn là đúng vì đó cũng có thể là dấu hiệu cơ thể không phản ứng tích cực với thực phẩm.
- Trẻ bị dị ứng thức ăn: Là một phản ứng miễn dịch, có thể gây chóng mặt, buồn nôn, khó thở,..sau khi tiêu thụ thức ăn gây ra dị ứng dù chỉ một lượng rất nhỏ.
- Trẻ không chấp nhận thực phẩm: Là phản ứng của hệ tiêu hóa với thực phẩm chứ không phải của miễn dịch dù triệu chứng cũng tương tự. Ở dạng này triệu chứng chóng mặt, buồn nôn, khó thở sẽ nhẹ hơn, thoáng qua, không ảnh hưởng đến sức khỏe và chỉ xuất hiện khi tiêu thụ một lượng thức ăn lớn.
Trẻ nào có nguy cơ bị dị ứng cao?
Theo thống kê gần đây, cứ trong 100 trẻ thì có đến 40 trẻ có nguy cơ bị dị ứng. Tỷ lệ này sẽ giảm dần theo độ tuổi, sự thay đổi của môi trường sống, thói quen ăn uống và cách sống khi trưởng thành.
Với những trẻ có một trong hai bố hoặc mẹ hoặc cả hai có tiền sử bệnh dị ứng thì nguy cơ bị ứng ứng là rất cao, có thể xác định chắc chắn ngay từ trong bụng mẹ. Cụ thể nếu cả hai bố mẹ cùng mắc các bệnh dị ứng thì tỷ lệ trẻ bị dị ứng thức ăn hoặc dị ứng là từ 50 - 80%, nếu chỉ một trong hai bố hoặc mẹ thì tỷ lệ này thấp hơn khoảng 20 – 40%.
Với những trẻ có ít nhất một trong hai bố hoặc mẹ mắc bệnh dị ứng thì nguy cơ bị dị ứng là rất cao
Phòng và điều trị dị ứng thức ăn ở trẻ
Cách xử lý khi trẻ bị dị ứng thức ăn
Nguyên tắc cơ bản nhất của điều trị dị ứng là phát hiện nguyên nhân gây ra và tránh tiếp xúc với nó. Với trẻ bị dị ứng thức ăn, bố mẹ cần điều chỉnh thói quen ăn uống và cẩn thận hơn khi chế biến thực phẩm cho trẻ.
Ngay khi phát hiện trẻ có biểu hiện dị ứng, bố mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế uy tín để được khám và xác định nguyên nhân. Trong trường hợp này, không nên tự ý kiêng khem hoặc sử dụng thuốc mà cần tuân theo hướng dẫn từ bác sĩ chuyên khoa điều trị.
Dị ứng thức ăn ở trẻ không phải là vấn đề kéo dài suốt đời mà sẽ dần giảm và biến mất theo độ tuổi. Điều này có nghĩa là việc trẻ từng bị dị ứng với một loại thức ăn không đồng nghĩa với việc trẻ sẽ không thể ăn loại thực phẩm đó sau này. Mẹ có thể dần dần cho bé ăn lại từng loại thức ăn đó, bắt đầu từ lượng nhỏ, trừ khi loại thực phẩm đó có thể gây ra các phản ứng dị ứng cấp tính như sốc phản vệ.
Để xác định liệu trẻ có dị ứng hay không, bố mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện.
Cách phòng tránh dị ứng thức ăn ở trẻ
Phòng bệnh còn hơn chữa bệnh. Bố mẹ có thể dễ dàng tránh cho trẻ bị dị ứng thức ăn bằng những nguyên tắc sau:
- Loại bỏ các thực phẩm gây dị ứng ra khỏi chế độ ăn của trẻ và tránh chế biến thức ăn trong các dụng cụ đã tiếp xúc với các loại thực phẩm dị ứng. Biện pháp này giúp giới hạn tối đa và ngăn chặn sự tái phát của dị ứng.
Trẻ nhỏ có hệ tiêu hóa và miễn dịch chưa hoàn thiện, do đó cần lựa chọn thực phẩm một cách cẩn thận để đảm bảo nguồn gốc, vệ sinh và an toàn. Tránh sử dụng thực phẩm đóng hộp hoặc đã chế biến sẵn cho trẻ.
Hạn chế sử dụng các loại thực phẩm dị ứng cao như hải sản, tôm, cua,... để giảm nguy cơ dị ứng ở trẻ.
Tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ thông qua chế độ dinh dưỡng khoa học, giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và chống lại sự tấn công của thực phẩm gây dị ứng.
Khi bắt đầu ăn dặm, trẻ dễ phát triển các triệu chứng dị ứng. Cha mẹ cần kiểm tra kỹ thành phần của thực phẩm và cách chế biến để giữ lại độ dinh dưỡng cao nhất.
