Lần đầu tiên quạ ứng dụng khả năng suy luận thống kê trong môi trường thử nghiệm, mở ra những khía cạnh mới trong nghiên cứu.

Trong thử nghiệm, loài chim thông minh thể hiện khả năng kết nối hình ảnh với phần thưởng có thể đạt được, cho thấy sự tinh tế và sáng tạo của chúng.

Kể từ khi biết tới trí khôn của loài quạ, con người đã bỏ nhiều công sức nghiên cứu và thậm chí, tìm cách ứng dụng trí thông minh của quạ vào giải quyết vấn đề. Đã có địa phương huấn luyện được quạ nhặt rác, và đạt được những thành công nhất định.

Tuy nhiên, trí khôn của quạ không dừng lại tại đó.

Trong nghiên cứu mới được Current Biology thực hiện, hiểu biết của chúng ta về quạ tiếp tục được cải thiện. Các nhà khoa học công tác tại Đại học Tübingen (Đức) lần đầu tiên phát hiện ra khả năng ứng dụng lý luận thống kê. Kết quả nghiên cứu không chỉ giúp ta hiểu quạ hơn, mà đồng thời hé lộ quá trình tiến hóa của trí thông minh.

Khi “não chim” không còn là lời chê bai

Với “dân số” vượt ngưỡng 27 triệu, quạ xuất hiện khắp nơi trên đất Mỹ. Chúng mang một tiếng kêu rất đặc trưng, và âm thanh thay đổi theo nội dung con quạ muốn truyền tải; nói cách khác, quạ có ngôn ngữ riêng. Giống nhiều loài cùng họ Corvid khác, quạ có não lớn (so với kích cỡ cơ thể) và có thùy chẩm với hình thù rõ ràng (trên người, phần thùy chẩm được liên kết với khả năng thống kê và phân tích lý lẽ). 

Với bộ não lớn, quạ có khả năng thực hiện các hành động mà trong thế giới động vật được coi là “thông minh”, như sử dụng cành khô để khều bọ trong vỏ cây. Thậm chí, một số nhà nghiên cứu đã so sánh trí thông minh của quạ với một đứa trẻ 7 tuổi.

Ngoài khả năng sử dụng công cụ, chim thuộc họ Corvid còn có thể thực hiện các phép toán như cộng và trừ. Giáo sư Kaeli Swift giải thích: “Trong tự nhiên, rất ít loài động vật có trí thông minh toán học, những thứ như hiểu được cách tính, suy nghĩ trừu tượng hay biểu diễn ký hiệu. Rất nhiều loài quạ đã thể hiện được các kỹ năng toán học, khiến chúng trở nên đặc biệt”.

Giáo sư Melissa Johnston và nhóm nghiên cứu của cô tại Đại học Tübingen đã dành nhiều năm nghiên cứu quạ. Cô nói: “Trong phòng thí nghiệm, chúng tôi đã quan sát quạ thể hiện khả năng số học, suy nghĩ trừu tượng và cân nhắc kỹ lưỡng trước khi ra quyết định”.

Trong nghiên cứu mới nhất, cô và đồng nghiệm đã kiểm tra khả năng lý luận thống kê của quạ.

Thông tin chi tiết về nghiên cứu mới về trí thông minh của quạ

Giáo sư Johnston nhấn mạnh: “Rất nhiều bài tập được thực hiện trong một thử nghiệm dạng này, vì chúng ta không thể hỏi chuyện quạ và hy vọng chúng trả lời được. Vì vậy, tương tự như cách hướng dẫn ai đó thực hiện các nhiệm vụ phức tạp, chúng tôi bắt đầu với phiên bản đơn giản trước và từng bước tăng độ khó, khi kỹ năng của đối tượng được kiểm tra từng bước một”.

Trong quá trình thử nghiệm, giáo sư Johnston và đồng nghiệm đã huấn luyện hai con quạ, hướng dẫn chúng nhận thức ăn bằng cách nhấn vào hình ảnh trên màn hình cảm ứng. Bắt đầu từ những thao tác đơn giản, các nhà khoa học đã tăng độ khó của thử nghiệm.

Giáo sư Johnston giải thích: “Chúng tôi đã thêm yếu tố xác suất vào, ví dụ như không phải cú nhấn nào cũng đem lại phần thưởng. Điều này khiến các con quạ nhận ra mối liên kết giữa hình ảnh trên màn hình và khả năng nhận thức ăn. Chúng nhanh chóng nhận ra mỗi hình ảnh tương ứng với các xác suất trả thưởng khác nhau.

Trong thử nghiệm, hai con quạ phải chọn hai hình ảnh tương ứng với hai xác suất trả thưởng khác nhau. Giáo sư Johnston nói: “Các con quạ phải học các khái niệm số trừu tượng và kết nối chúng với các biểu tượng trừu tượng, sau đó tổng hợp thông tin để tối ưu hóa số lượng thưởng nhận được. Trong 10 ngày thử nghiệm với 5.000 lần thử, chúng tôi nhận thấy các con quạ liên tục chọn các hình ảnh có tỷ lệ trả thưởng cao nhất, cho thấy chúng có khả năng suy luận thống kê.

Khái niệm suy luận thống kê ám chỉ khả năng dựa vào một lượng thông tin hạn chế để đưa ra kết luận và hành động. Như chúng ta thường thấy, ví dụ như khi tính toán xem quán cafe A hay B có chỗ trống hơn, và có quán nào có khả năng có nhiều chỗ ngồi hơn khác. 

Tương tự, các con quạ nhớ mối liên hệ giữa hình ảnh trên màn hình và xác suất nhận thưởng, từ đó chúng có thể chọn hình ảnh mang lại nhiều thức ăn hơn.

Tiếp tục thử thách các con quạ, Johnston và đồng nghiệm cho chúng nghỉ một tháng trước khi tiếp tục thử nghiệm. Ngay cả sau một tháng nghỉ, các con quạ vẫn nhớ được hình ảnh nào mang lại nhiều phần thưởng nhất. Nhóm nghiên cứu kết luận: các con quạ có khả năng suy luận thống kê.

Trí thông minh của quạ trong thế giới động vật

Nhờ sự thông minh, quạ là một trong số ít loài vật có khả năng thích ứng nhanh chóng với kết quả của sự đô thị hóa. Những sinh vật thông minh này tận dụng các cấu trúc nhân tạo như hầm đường bộ hoặc các công trình kín gió, là nơi ẩn náu trong mùa đông lạnh giá. Hành vi của quạ khiến chúng, cũng như nhiều loài chim thuộc họ Corvid khác, được biết đến là những sinh vật tận dụng môi trường sống: chúng không chỉ hoà thuận với con người mà còn phát triển mạnh mẽ trong môi trường thành thị.

Theo nghiên cứu của giáo sư Johnston, khả năng này có thể xuất phát từ việc quạ sử dụng được suy luận thống kê. Bà cho rằng trong tự nhiên, quạ cũng ghi nhớ những khu vực dễ tìm kiếm thức ăn để quay lại sau này.

Các nghiên cứu tiếp tục hé lộ khả năng thông minh đặc biệt của các loài chim họ Corvid, và nhận thức chung của loài người cũng dần thay đổi. Quạ thường liên kết với điềm gở và cái chết trong văn hóa đại chúng, nhưng cộng đồng đang dần hiểu và đánh giá đúng trí tuệ của chúng.

Theo Arstechnica