Làng nghề bánh tráng Trảng Bàng: Di sản văn hóa Nam Bộ

Tây Ninh không chỉ nổi tiếng với món bánh canh Trảng Bàng mà còn có làng nghề bánh tráng Trảng Bàng, nơi sản xuất những chiếc bánh tráng phơi sương nổi tiếng. Hãy cùng Mytour.vn khám phá vẻ đẹp đặc biệt của làng nghề truyền thống này.

Giới thiệu về làng nghề bánh tráng Trảng Bàng

1.1 Làng nghề bánh tráng Trảng Bàng được đặt ở đâu?

Làng nghề bánh tráng Trảng Bàng nằm trên trục đường Quốc lộ 22, thuộc khu phố Lộc Du, thị trấn Trảng Bàng, cách trung tâm thành phố Tây Ninh khoảng hơn 40km. Làng nghề này đã tồn tại và phát triển qua nhiều thế hệ, trở thành biểu tượng văn hóa truyền thống của tỉnh. Mỗi dịp Tết, các lò làm bánh tráng hoạt động hết công suất để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng cao. Sau Tết, làng nghề vẫn sôi động không dứt.

Mỗi người nghệ nhân ở làng nghề bánh tráng Trảng Bàng đều có hơn mấy chục năm kinh nghiệm trong nghề. Dưới đôi bàn tay tài hoa của họ, hàng trăm chiếc bánh tráng phơi sương được sản xuất mỗi ngày. Nghề làm bánh tráng tại Trảng Bàng được thừa hưởng từ thế kỷ XVIII, từ vùng đất Ngũ Quảng, Bình Định. Ban đầu chỉ làm bánh tráng nướng và nhúng, sau này đã sáng tạo ra loại bánh tráng phơi sương độc đáo. Để tạo ra những chiếc bánh tráng hoàn hảo, các nghệ nhân ở đây phải làm việc khuya, sáng sớm và phơi nắng, phơi sương cùng với nghề.

Làng nghề bánh tráng Trảng Bàng có tuổi đời hàng trăm năm. Ảnh: Zing

Nguồn gốc của nghề làm bánh tráng phơi sương tại đất Trảng

Có nhiều câu chuyện huyền thoại về nguồn gốc của làng nghề bánh tráng Trảng Bàng. Một trong số đó là câu chuyện về một anh chàng quên mất bánh tráng nướng ngoài trời vào chiều hôm trước, qua đêm thì bánh trở nên ướt sương nhưng anh ta vẫn ăn và thấy rất ngon. Cũng có chuyện về một cô gái bán bánh tráng nướng nhưng không bán hết, để thúng bánh ở bên ngoài và khi đêm xuống, bánh bị sương làm mềm đi. Cô gái cũng vì tiếc của mà ăn, và thấy ngon lạ nên đã tạo ra bánh tráng phơi sương. Dù giải thích theo cách nào thì vùng đất Trảng Bàng với nắng ban ngày, sương về đêm cùng với kỹ thuật làm bánh đã tạo ra một làng nghề truyền thống độc đáo, nổi tiếng trong vùng - Làng nghề bánh tráng Trảng Bàng.

Có nhiều câu chuyện thú vị về nguồn gốc của nghề làm bánh tráng phơi sương tại Trảng Bàng

Khám phá về làng nghề bánh tráng Trảng Bàng truyền thống

2.1 Thăm quan các bước trong quy trình làm bánh tráng phơi sương

Lựa chọn nguyên liệu và tráng bánh

Nghệ nhân ở làng nghề bánh tráng Trảng Bàng cho biết, việc quan trọng nhất để làm ra bánh tráng ngon là lựa chọn loại gạo chất lượng, thường là gạo làng Miên. Gạo được vo sạch, ngâm kỹ, mỗi 5kg gạo được đặt trong một chén muối và thay nước liên tục trong hai ngày trước khi xay nhuyễn. Để bánh tráng mềm, trắng, dai và đậm đà hơn, người thợ sẽ thêm một ít muối khi pha bột.

Trong quá trình tráng bánh, nghệ nhân cần phải cẩn thận để bánh lan ra đều và không bị rách. Bánh tráng phơi sương ở Trảng Bàng sẽ được tráng hai lớp bột chồng lên nhau chặt chẽ, không giống như những loại bánh thông thường. Sau khi chín, bánh được vớt ra vỉ tre và phơi dưới ánh nắng nhẹ trong khoảng 30 phút đến 1 tiếng tùy theo thời tiết. Khi bánh vừa khô và hơi bong lên, người thợ sẽ gỡ ra và nướng qua lửa.

Người dân thường ưa dùng gạo làng Miên để làm bánh tráng

Trong quá trình tráng bánh, việc phải cẩn thận để bột bánh lan ra đều và không bị rách là rất quan trọng. Ảnh: Amazing Vietnam

Sau khi bánh tráng vừa chín, người dân thường phơi bánh dưới ánh nắng nhẹ. Ảnh: Amazing Vietnam

Bánh tráng phơi sương được nướng trên than đậu phộng. Ảnh: Báo Tây Ninh

Khi bánh đã được nướng chín, người thợ sẽ mang bánh đi phơi sương vào đêm khuya. Ảnh: Amazing Vietnam

2.2 Những thách thức của làng nghề bánh tráng Trảng Bàng

Sự đóng góp của người dân Trảng Bàng vào di sản bánh tráng phơi sương

Dù còn gặp nhiều thách thức, nhưng người dân Trảng Bàng vẫn kiên trì gìn giữ nghề làm bánh tráng truyền thống. Ảnh: cooky.vn

2.3 Nỗ lực phát triển và quảng bá làng nghề bánh tráng Trảng Bàng kết hợp với du lịch địa phương

Trong các hội nghị, buổi tọa đàm về phát triển du lịch tỉnh Tây Ninh gần đây, chính quyền và doanh nghiệp địa phương đều mong muốn đưa làng nghề bánh tráng Trảng Bàng gần hơn với cộng đồng. Từ năm 2016 đến nay, tỉnh Tây Ninh đã tổ chức Lễ hội Văn hóa - Du lịch Nghề làm bánh tráng phơi sương Trảng Bàng để giới trẻ hiểu hơn về làng nghề truyền thống này. Mỗi lần tổ chức lễ hội đều được chuẩn bị kỹ lưỡng với hơn 200 gian hàng và nhiều hoạt động giới thiệu về làng nghề bánh tráng Trảng Bàng. Với hơn một thế kỷ tồn tại và phát triển, cùng với nhiều nỗ lực gìn giữ và quảng bá, làng nghề bánh tráng Trảng Bàng đã được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia.

Lễ hội Văn hoá - Du lịch Nghề làm bánh tráng phơi sương Trảng Bàng là một phần quan trọng trong việc quảng bá và thúc đẩy sự phát triển của làng nghề này. Ảnh: Báo Đại biểu nhân dân