Lão sư (zh. 老師, ja. rōshi) là danh hiệu dùng để chỉ một Thiền sư tại Nhật Bản. Người học thiền thường theo sự chỉ dẫn của một Lão sư, người này có thể là cư sĩ (nam hay nữ) chứ không nhất thiết phải là một tăng sĩ. Vai trò của Lão sư là dẫn dắt và khuyến khích thiền sinh trên con đường giác ngộ, kiến tính, với điều kiện rằng chính Lão sư cũng đã đạt được cấp bậc giác ngộ sâu sắc.
Ngày xưa ở Nhật Bản, danh hiệu Lão sư rất khó đạt được. Danh hiệu này được công nhận bởi người khác—không phải tự phong—cho những ai đã trực tiếp chứng ngộ chân lý mà Đức Phật đã truyền dạy, sống theo chân lý đó và có khả năng hướng dẫn người khác đạt được chứng ngộ. Điều kiện cơ bản là phẩm hạnh tinh khiết và nhân cách trưởng thành. Để trở thành một Lão sư với đầy đủ khả năng, thiền sinh phải trải qua nhiều năm học tập dưới sự hướng dẫn của một bậc thầy, đạt kiến tính và được thầy ấn khả. Sau đó, thiền sinh phải tiếp tục trau dồi kinh nghiệm giác ngộ của mình với nhiều Thiền sư khác qua các cuộc Pháp chiến (ja. hossen
Hiện nay, số lượng Lão sư chân chính ở Nhật Bản đã giảm đi nhiều, vì vậy tiêu chuẩn không còn khắt khe như trước. Điều đáng tiếc là nhiều vị tăng hiện nay được gọi là 'Lão sư' chỉ vì họ đứng đầu các ngôi chùa lớn hoặc giữ các chức vụ cao, mặc dù không nhất thiết phải đạt đến trình độ giác ngộ sâu xa.
- Phật Quang Đại Từ điển, biên soạn bởi Ủy viên Hội Biên soạn Phật Quang Đại Từ điển. Đài Bắc: Phật Quang Xuất Bản Xã, 1988.
- Từ điển các Giáo lý Đông phương, xuất bản tại Bern, 1986.
- Dumoulin, Heinrich:
- Lịch sử Thiền Tông I. Ấn Độ và Trung Quốc, Bern & Munich 1985.
- Lịch sử Thiền Tông II. Nhật Bản, Bern & Munich 1986.