Hai mươi tư tiết khí Kỷ nguyên J2000 | ||
Kinh độ | Tiết khí | Dương lịch (thông thường) |
---|---|---|
Xuân | ||
315° | Lập xuân | 4 - 5/2 |
330° | Vũ thủy | 18 - 19/2 |
345° | Kinh trập | 5 - 6/3 |
0° | Xuân phân | 20 - 21/3 |
15° | Thanh minh | 4 - 5/4 |
30° | Cốc vũ | 20 - 21/4 |
Hạ
| ||
45° | Lập hạ | 5 - 6/5 |
60° | Tiểu mãn | 21 - 22/5 |
75° | Mang chủng | 5 - 6/6 |
90° | Hạ chí | 21 - 22/6 |
105° | Tiểu thử | 7 - 8/7 |
120° | Đại thử | 22 - 23/7 |
Thu | ||
135° | Lập thu | 7 - 8/8 |
150° | Xử thử | 23 - 24/8 |
165° | Bạch lộ | 7 - 8/9 |
180° | Thu phân | 23 - 24/9 |
195° | Hàn lộ | 8 - 9/10 |
210° | Sương giáng | 23 - 24/10 |
Đông | ||
225° | Lập đông | 7 - 8/11 |
240° | Tiểu tuyết | 22 - 23/11 |
255° | Đại tuyết | 7 - 8/12 |
270° | Đông chí | 21 - 22/12 |
285° | Tiểu hàn | 5 - 6/1 |
300° | Đại hàn | 20 - 21/1 |
Lập hạ là một trong 24 tiết khí của các lịch cổ Đông Á như Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản và Triều Tiên. Tiết khí này thường bắt đầu vào khoảng ngày 5 hoặc 6 tháng 5 dương lịch, khi Mặt Trời đạt đến xích kinh 45° (kinh độ Mặt Trời là 45°). Đây là một khái niệm trong hệ thống lịch của các nền văn hóa Đông Á chịu ảnh hưởng từ Trung Quốc cổ đại. Trong quan niệm cổ đại Trung Hoa, lập hạ đánh dấu Bắt đầu mùa hè.
Theo quy định, tiết Lập hạ bắt đầu từ khoảng ngày 5 hoặc 6 tháng 5, sau khi kết thúc tiết Cốc vũ, và kéo dài đến khoảng ngày 21 hoặc 22 tháng 5 trong lịch Gregory, khi tiết Tiểu mãn bắt đầu, theo các múi giờ Đông Á.
Nhiều người lầm tưởng rằng lịch Trung Quốc và lịch của các nước Đông Á cổ đại, bao gồm cả Việt Nam, là âm lịch thuần túy, dẫn đến sự hiểu nhầm về việc tiết khí nói chung và tiết Lập hạ nói riêng được tính theo chu kỳ của Mặt Trăng quanh Trái Đất. Thực tế, lịch Trung Quốc cổ đại là một dạng âm dương lịch, trong đó các tiết khí, từ thời Hán Vũ Đế, đã được tính dựa trên vị trí của Trái Đất trong chu kỳ chuyển động quanh Mặt Trời. Theo phương pháp tính toán hiện đại, với điểm Xuân phân làm gốc với kinh độ Mặt Trời bằng 0°, tiết Lập hạ xảy ra khi Mặt Trời đạt kinh độ 45°. Ngày bắt đầu của tiết Lập hạ, theo dương lịch hiện đại, thường rơi vào ngày 5 hoặc 6 tháng 5 tùy vào từng năm. Đối với Nam bán cầu, tiết Lập hạ bắt đầu vào khoảng ngày 7 hoặc 8 tháng 11. Tiết khí ngay trước Lập hạ là Cốc vũ và tiết khí tiếp theo là Tiểu mãn.
Ý nghĩa từ nguyên
Chữ Hán: 立夏
- Lịch Trung Hoa
- Tiết khí