Bàn thờ là không gian thiêng liêng, vì vậy trước khi thực hiện việc dọn dẹp hay di chuyển bất cứ vật dụng nào, gia đình cần thực hiện nghi thức xin phép theo đúng truyền thống. Trong bài viết này, Mytour sẽ chia sẻ những thông tin quan trọng về thời gian thực hiện bao sái bàn thờ, cách chuẩn bị mâm lễ cúng và các bài văn khấn bao sái bàn thờ cần làm trong quá trình lễ cúng trước, trong và sau khi bao sái. Mời bạn đọc tham khảo.
Khái Niệm Bao Sái Bàn Thờ Là Gì?
Bao sái là hành động dọn dẹp bát hương, nhằm giữ cho bàn thờ luôn sạch sẽ, trang nghiêm. Đây là nghi thức quan trọng được thực hiện vào dịp cuối năm để chuẩn bị đón một năm mới đầy may mắn và bình an.
Thường thì, sau khi cúng ông Công ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp, các gia đình sẽ bắt đầu dọn dẹp bàn thờ, đọc các bài văn khấn bao sái bàn thờ và thực hiện bao sái bát hương. Theo truyền thống, gia chủ sẽ thực hiện lần lượt các bài cúng bao sái vào ngày ông Công ông Táo, tiếp theo là cúng Thổ Công, và cuối cùng là cúng ông bà tổ tiên.

Mặc dù vào mùng 1 và Rằm hàng tháng, khi dâng hương và hoa quả cúng gia tiên, cũng cần phải lau dọn bàn thờ. Tuy nhiên, bao sái cuối năm có ý nghĩa đặc biệt hơn, bao gồm cả việc tỉa chân nhang và làm sạch bát hương. Mỗi năm một lần, các gia đình đều cố gắng giữ không gian thờ cúng sạch sẽ và trang nghiêm để thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên.

Ý Nghĩa Của Lễ Khấn Bao Sái Bàn Thờ
Theo phong thủy, bàn thờ là nơi tập trung nguồn năng lượng quan trọng trong gia đình. Luồng năng lượng này có ảnh hưởng sâu rộng đến cuộc sống của các thành viên trong gia đình. Nếu bát hương bị đầy, chân nhang rơi vãi sẽ tạo ra nguồn năng lượng xấu, gây ảnh hưởng tiêu cực đến vận mệnh gia đình.

Vì vậy, việc tỉa chân nhang và dọn dẹp, sắp xếp lại bàn thờ là vô cùng quan trọng. Ở nhiều nơi, bát hương trên bàn thờ được coi là vật linh thiêng và không được tự ý di chuyển. Do đó, khi thực hiện bao sái, gia chủ cần chú ý đọc các bài văn khấn bao sái bàn thờ một cách tôn nghiêm.

Thời Điểm Nào Cần Thực Hiện Bao Sái Bàn Thờ?
Bao sái bàn thờ là phong tục truyền thống được thực hiện vào các dịp khác nhau, tùy vào tín ngưỡng và nhu cầu của gia chủ. Tuy nhiên, nghi thức này thường được tiến hành vào những dịp quan trọng như sau:
- Đầu Năm Mới: Đây là dịp quan trọng để thể hiện lòng thành kính với tổ tiên, cầu mong một năm mới bình an, thịnh vượng và may mắn cho gia đình.
- Ngày Giỗ Tổ Tiên: Đây là ngày để tưởng nhớ, bày tỏ lòng tri ân và cầu nguyện cho các tổ tiên đã khuất được an nghỉ nơi cõi vĩnh hằng.
- Các Ngày Lễ Phật Giáo: Như lễ Vu Lan, Thanh Minh, Vu Lan báo hiếu… Thông qua nghi thức văn khấn bao sái bàn thờ, người Phật tử cầu nguyện cho tất cả chúng sanh được bình an, hạnh phúc và siêu thoát.
Tùy theo phong tục của từng gia đình và tín ngưỡng tôn giáo, việc bao sái bàn thờ có thể thực hiện vào những dịp đặc biệt như ngày sinh của các vị thần linh, các lễ hội truyền thống… Tuy nhiên, quan trọng là khi thực hiện văn khấn bao sái, người thực hiện cần giữ lòng thành kính, trang nghiêm và tôn trọng.

Các Bước Cần Chuẩn Bị Trước Khi Bao Sái Bàn Thờ
Dưới đây là một số công việc cần chuẩn bị trước khi tiến hành văn khấn bao sái bàn thờ gia tiên và bắt đầu dọn dẹp bàn thờ:
Lựa Chọn Ngày Tốt Để Bao Sái Bàn Thờ
Theo phong tục của người Việt, mỗi khi Tết Nguyên Đán gần kề, gia đình thường tiến hành đọc văn khấn bao sái bàn thờ, dọn dẹp và thay chân hương. Đây là một tín ngưỡng cổ xưa nhằm hạn chế việc di chuyển bát hương.
Tuy nhiên, theo triết lý của Phật giáo, bàn thờ cần được lau dọn thường xuyên để duy trì sự linh thiêng. Không nên chỉ dọn dẹp vào dịp cuối năm, vì nếu để lâu, không gian thờ cúng sẽ trở nên mất đi sự trang trọng và linh thiêng vốn có.

Do đó, gia chủ không cần phải đợi đến cuối năm, mà có thể chọn bất kỳ ngày đẹp nào trong tháng để thực hiện nghi lễ dọn dẹp, miễn là với lòng thành kính và sự tôn trọng.
Chuẩn Bị Mâm Cúng, Lễ Vật
Để tiến hành nghi lễ bao sái bàn thờ, gia chủ cần chuẩn bị một mâm cúng với các lễ vật sau đây:
- Một đĩa xôi dẻo thơm
- Một đĩa trái cây tươi, chọn theo mùa
- Một miếng thịt heo luộc để cúng
- Một ấm trà và bộ 5 chén nhỏ
- Ba chén rượu nhỏ cùng một chén nước sôi để nguội
- Hai bình hoa tươi để trang trí bàn thờ
- Ba lễ tiền vàng dâng lên tổ tiên

Chuẩn Bị Dụng Cụ Lau Dọn Bàn Thờ
Gia chủ cần chuẩn bị khăn sạch, riêng biệt cho việc lau dọn bàn thờ. Sau đó, cần chuẩn bị một trong ba loại nước sau đây, đựng trong một chậu nhỏ dành riêng cho việc dọn dẹp bàn thờ.
Nước ấm
Để làm sạch bài vị, đồ thờ và bát nhang, gia chủ nên dùng nước ấm từ thau chậu sạch để giặt khăn, vắt khô và lau. Như đã nói, cần sử dụng khăn riêng biệt để lau bát nhang, bài vị và các đồ thờ cúng. Sau khi sử dụng, hãy cất gọn chậu nước ấm và khăn lau bàn thờ ở một góc trang nghiêm.
Khi lau dọn bàn thờ, không nên sử dụng khăn đã dùng cho các mục đích khác như lau mặt hay các vật dụng tắm rửa hàng ngày.

Nước Ngũ Vị Hương Tẩy Uế
Gia chủ nên sử dụng nước ngũ vị hương để tẩy uế, vì nước này được chế từ các nguyên liệu như quế, đinh hương, hồi, gỗ vàng, và bạch đàn. Nước này không chỉ có tác dụng tẩy uế mà còn được xem như nước cầu an hoặc nước mang lại phú quý.
Nước ngũ vị hương tẩy uế có thể mua sẵn trong chai tại các cửa hàng bán đồ cúng hoặc chợ truyền thống, hoặc gia chủ cũng có thể tự chế biến bằng cách đun sôi các thảo dược và lọc lấy nước. Nước này dùng để tẩy uế và vệ sinh bàn thờ cùng các đồ thờ cúng.

Rượu Gừng
Rượu gừng không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn là một dung dịch tẩy uế tuyệt vời cho bàn thờ. Cả rượu và gừng đều có tác dụng sát khuẩn, giúp loại bỏ vi khuẩn và mang lại hương thơm dễ chịu. Gia chủ có thể chuẩn bị sẵn một hũ rượu gừng để sử dụng quanh năm bất cứ lúc nào cần.

Nếu không có rượu gừng đã ngâm sẵn, gia chủ có thể dùng vài củ gừng tươi, gọt vỏ, rửa sạch, giã nhuyễn và ngâm với rượu trắng khoảng một giờ. Sau đó, lọc lấy nước, pha cùng nước ấm để lau chùi bàn thờ. Nước gừng không chỉ làm sạch mà còn mang lại khí tươi mới cho không gian thờ cúng, giúp cải thiện vận khí trong nhà.

Bài văn khấn trước khi tiến hành rút chân nhang

Lời văn khấn bao sái bàn thờ
Mẫu văn khấn bao sái bàn thờ cần được đọc trước khi bắt đầu công việc dọn dẹp và lau chùi:

Văn khấn sau khi hoàn thành việc bao sái bàn thờ gia tiên
Bài văn khấn sau khi hoàn tất việc bao sái bàn thờ:

Những điều quan trọng cần lưu ý khi thực hiện bao sái bàn thờ
- Không nên dùng nước lạnh để lau bàn thờ.
- Khi lau tượng Phật hoặc bàn thờ Phật, hãy dùng nước ấm trước khi làm sạch bàn thờ gia tiên.
- Trước khi bắt đầu lễ bao sái, gia chủ cần tắm rửa sạch sẽ, mặc trang phục nghiêm túc và mở cửa nhà cho thông thoáng.
- Không thay hết tro bát hương, chỉ nên giữ lại một phần thổ vị (cát, tro) khoảng 1/3, đừng thay toàn bộ.

- Cần giữ lại ít nhất 3 chân nhang của năm cũ để thể hiện sự kính trọng.
- Con gái mới về nhà chồng trong năm không nên thực hiện bao sái bát hương của cha mẹ đẻ.
- Con trai mới cưới vợ chưa đầy một năm không nên thực hiện bao sái bát hương của cha mẹ vợ.
- Lễ bao sái cần do gia chủ tự tay thực hiện, không nên giao cho người ngoài làm.
- Khi thực hiện bao sái, gia chủ cần giữ tâm thành, trang nghiêm, không ngồi xổm, không hút thuốc hay ăn uống trong khi làm lễ.
Lau dọn bàn thờ và bao sái là một hành động thể hiện lòng thành kính, hiếu nghĩa và tri ân tổ tiên, thần linh. Người Việt tin rằng, nghi lễ này mang lại sinh khí và tài lộc cho gia đình trong năm mới.

Người thực hiện nghi lễ bao sái
- Người thực hiện bao sái cần đảm bảo ăn mặc trang nghiêm và gọn gàng.
- Nên chọn ngày giờ hoàng đạo để tiến hành lễ, như ngày 24 tháng chạp vào giờ Thìn, Tỵ, hoặc Mùi, ngày 28 tháng chạp vào giờ Mão, Tỵ, hoặc Thân, hoặc ngày 29 tháng chạp vào giờ Thìn, Tỵ.
- Trong quá trình bao sái, cần nhẹ tay khi tỉa chân nhang để tránh làm vỡ hoặc làm rơi đồ cúng.
- Không nên dọn dẹp hay bao sái bát hương của gia tiên trước khi thực hiện nghi lễ với thần linh.
- Khi lau dọn, phải dùng nước ấm và sạch để giữ sự trang nghiêm của buổi lễ.

Số lượng chân nhang nên để lại trong bát hương
- Gia chủ nên rút từng chân hương một, sao cho chỉ còn lại số lượng chân hương đẹp và hợp lý, như 3, 5, 7 hoặc 9.
- Các chân hương đã rút cần được mang đi hóa tro, thả xuống sông hoặc chôn vào gốc cây.
- Khi rút chân hương, cần thực hiện nhẹ nhàng, tránh làm di chuyển bát hương. Sau khi hoàn thành, hãy thắp hương và cẩn cáo với các cụ, thần linh.

Trên đây là những hướng dẫn chi tiết về văn khấn bao sái bàn thờ vào cuối năm, đầy đủ và chính xác nhất. Hy vọng rằng bạn đã hiểu rõ cách thức bao sái bàn thờ sao cho đúng nghi lễ, từ đó thu hút bình an và may mắn cho gia đình. Đừng quên theo dõi trang Mytour.vn để bổ sung thêm những kiến thức phong thủy hữu ích nhé!