Lễ Cúng Khai Hạ Mồng 7 Tết – Văn Khấn Hạ Nêu Mùng 7 Tháng Giêng Chính Xác Nhất

Lễ khai hạ là một truyền thống lâu đời của người Việt trong dịp Tết Nguyên Đán. Cúng khai hạ vào mùng 7 Tết (hay còn gọi là hạ cây nêu) là nghi thức đánh dấu kết thúc kỳ nghỉ Tết Âm lịch. Dưới đây là những thông tin chi tiết về lễ khai hạ đầu năm, bao gồm bài cúng khai hạ mồng 7, văn khấn lễ khai hạ, các lễ vật cần chuẩn bị,… Mời bạn đọc khám phá ngay sau đây.

Lễ khai hạ đầu năm là gì?

Lễ khai hạ, hay còn gọi là lễ hạ cây nêu, là nghi thức kết thúc các ngày nghỉ Tết, báo hiệu mọi người quay lại với công việc và cuộc sống thường nhật sau kỳ nghỉ dài.

Bài cúng khai hạ mồng 7 diễn tả nghi thức hạ cây nêu. Vào ngày này, các gia đình đã dựng cây nêu trước Tết sẽ làm lễ hạ xuống. Thông thường, lễ cúng được thực hiện vào chiều mùng 7 tháng Giêng (hoặc mùng 6 ở một số nơi) để kết thúc kỳ nghỉ Tết và bắt đầu chính thức năm mới.

Theo phong tục xưa, một cây tre dài khoảng 5-6m sẽ được chọn làm cây nêu. Cây nêu thường được dựng vào ngày 23 tháng Chạp hoặc muộn nhất là chiều 30 Tết. Cây nêu được chôn vững chắc, trên đỉnh cây treo một vòng tròn nhỏ và nhiều vật phẩm tượng trưng theo từng địa phương và phong tục.

Ở một số nơi, người ta treo những bó lá dứa, khung tre dán giấy xanh đỏ, bùa bát quái, vàng mã, câu đối hoặc hình con vật bằng đất nung. Các nơi khác lại sử dụng túi trầu nhỏ, ống sáo, cánh khánh (chuông gió), những miếng kim loại lớn nhỏ, lá thiên tuế, sợi lông gà và củ tỏi. Khi gió thổi, chuông gió và các miếng kim loại sẽ va vào nhau, phát ra âm thanh leng keng giống tiếng phong linh, đồng âm với từ “khánh” mang ý nghĩa “phúc”, hy vọng mang lại hạnh phúc và may mắn cho năm mới. Dưới chân cây nêu, người ta còn rắc vôi bột và vẽ cung tên.

Cây nêu ngày Tết có ý nghĩa trừ tà, báo cho ma quỷ biết rằng đất đã có chủ và không được quấy phá, đồng thời cầu mong một năm mới bình an, hạnh phúc. Cây nêu cũng là biểu tượng của uy quyền, và ngôi nhà quyền thế nhất là ngôi nhà có cây nêu cao nhất.

Cúng khai hạ vào thời gian nào? Giờ nào là đúng chuẩn?

Đến nay, vẫn chưa có tài liệu nào quy định rõ ràng về ngày tổ chức lễ khai hạ. Theo phong tục truyền thống, lễ khai hạ thường diễn ra vào ngày mồng 7 tháng Giêng Âm lịch, vì vậy còn được gọi là bài cúng khai hạ mồng 7. Tuy nhiên, hiện nay tùy theo điều kiện và hoàn cảnh, người ta có thể tổ chức nghi thức khai hạ vào những ngày khác như mùng 2, mùng 3, nhưng không nhất thiết phải là mồng 7.

Ngoài ra, gia chủ nên chọn giờ hoàng đạo phù hợp với mệnh và tuổi của mình để tổ chức lễ cúng khai hạ vào các ngày từ mùng 3 đến mùng 10.

Mâm cúng lễ khai hạ đầy đủ bao gồm những gì?

Khi thực hiện bài cúng khai hạ mồng 7, các gia đình cần chuẩn bị một mâm cúng đầy đủ các lễ vật dưới đây.

Mâm cúng có thể bao gồm món chay hoặc món mặn, tùy thuộc vào phong tục và sở thích của gia chủ, nhưng phải đảm bảo có những thành phần cơ bản sau:

1. Rượu
2. Nhang đèn
3. Hoa (5 hoặc 7 bông, tránh số chẵn)
4. Trái cây (ngũ quả hoặc 3, 7 loại, tránh số chẵn)
5. Một đĩa gạo
6. Một đĩa muối
7. Giấy tiền vàng bạc

Lưu ý: Tất cả các món ăn trong mâm cúng phải là món mới nấu, không sử dụng đồ thừa hoặc đồ đã qua sử dụng.

Sau khi bày mâm cúng đầy đủ và đặt lên bàn dưới cây nêu, gia chủ thắp hương và khấn vái gia tiên trong nhà trước, rồi mới thực hiện lễ cúng khai hạ mồng 7 ngoài trời.

Bài cúng khai hạ mồng 7 vào ngày mùng 7 tháng Giêng

Dưới đây là bài văn khấn cúng khai hạ mồng 7 Tết, được trích từ sách Văn khấn cổ truyền Việt Nam:

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)

Con xin cúi lạy Hoàng thiên Hậu thổ cùng các vị Tôn thần

Con xin kính lạy ngài ………… đương niên hành khiển năm ………, ngài Bản cảnh Thành Hoàng, các ngài Thổ địa, Táo quân, Long mạch Tôn thần.

Con kính lạy các bậc Tổ khảo, Tổ tỷ, tiên linh nội ngoại.

Hôm nay, ngày mồng … tháng Giêng năm ……….., chúng con là …, hiện đang cư ngụ tại số nhà …, khu phố …, phường …, thành phố …

Nay con thành tâm dâng hương hoa, phẩm vật, trà, rượu và lễ nghi, xin kính dâng trước án. Chúng con kính xin Tôn thần lễ tạ, tiễn âm linh trở về với cõi âm.

Kính xin các ngài ban phúc, gia trì, phù hộ cho gia đình, âm trạch dương cơ, cầu cho con cháu bình an, gia đình thịnh vượng, an khang. Lòng thành kính, lễ vật dâng lên xin các ngài chứng giám.

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)

Các nghi thức khác trong ngày mùng 7 tháng Giêng

Ngoài lễ cúng khai hạ mồng 7, nhiều nơi còn tổ chức các nghi thức như lễ tạ năm mới và lễ hóa vàng vào ngày này. Những nghi thức này thể hiện sự tiễn đưa tổ tiên trở về cõi trời sau một thời gian quây quần bên con cháu.

Lễ tạ – Nghi thức trong Tết khai hạ

Lễ tạ là nghi thức không thể thiếu trong Tết khai hạ, mang ý nghĩa sâu sắc không kém lễ giao thừa. Vào ngày này, người ta còn đốt pháo mừng và cúng ngoài trời như lễ giao thừa để tỏ lòng thành kính đối với gia tiên.

Trước khi thực hiện nghi lễ hạ vật phẩm dâng cúng trong tuần hương, gia chủ cần tiến hành lễ hóa vàng. Lễ hóa vàng phải được thực hiện theo thứ tự: gia thần trước, sau đó đến gia tiên từ bậc cao nhất xuống thấp nhất.

Trước khi kết thúc lễ cúng, gia chủ phải vái ba vái và khấn rằng: “Con xin thiêu hóa tiền vàng, quần áo… mong vong linh nhận lễ. Tâm thành kính dâng, xin Tôn thần chứng giám và đưa linh hồn trở về cõi âm.”

Lễ hóa vàng trong Tết khai hạ

Theo truyền thống xưa, trong lễ hóa vàng, gia chủ còn phải làm lễ cáo thần “Vũ Lâm sứ giả” để ngài chứng giám. Gia chủ sẽ đọc văn khấn trước bàn thờ khi bắt đầu hóa vàng mã để cầu xin sự bảo vệ của Thần Vũ Lâm, giúp tránh khỏi ma quái và ma đói, cũng như gửi đồ mã cho vong linh.

Khi hóa vàng mã gửi cho vong linh, gia chủ cần ghi rõ các lễ vật, tên người khuất và địa chỉ mộ táng. Trước và sau khi đốt vàng mã, cần khấn câu: “Kính xin Tôn thần rước vong linh về nơi an nghỉ.”