Giới thiệu về Lễ hội đốt lửa Hà Giang
1.1 Giới thiệu về dân tộc Pà Thẻn - Tinh thần của Lễ hội đốt lửa Hà Giang
Người Pà Thẻn là cộng đồng dân tộc thiểu số sống ở phía Bắc, với dân số khoảng 3700 người vào năm 2020, đều tập trung tại 2 tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang. Giống như các dân tộc khác ở vùng núi, nghề chính của người Pà Thẻn là làm ruộng với lúa, ngô là cây lương thực chính. Trong công việc hàng ngày gian khổ nhưng đầy niềm vui đó, họ đã tạo ra những nét văn hóa đặc trưng của họ. Lễ hội đốt lửa Hà Giang ra đời trong bối cảnh đó, mang trong mình hy vọng và niềm tin của nhân dân về việc chinh phục và kiểm soát tự nhiên.
Người dân Pà Thẻn trong trang phục truyền thống
1.2 Thời gian, địa điểm tổ chức lễ hội đốt lửa ở Hà Giang
Lễ hội đốt lửa ở Hà Giang diễn ra vào thời điểm chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, cũng là lúc mà người dân bắt đầu thu hoạch sản phẩm nông nghiệp sau một năm làm việc chăm chỉ. Thời gian và ngày được chọn để tổ chức lễ hội phụ thuộc vào điều kiện thời tiết và lịch âm, từ tháng 10 đến tháng 11 âm lịch đến rằm tháng giêng của năm sau.
Lễ hội đốt lửa ở Hà Giang diễn ra tại xã Tân Bắc, huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang. Trong dịp này, hoạt động đốt lửa được tổ chức trên một khu vực đất rộng được bao quanh bởi một vòng tròn rào, tạo ra sự phân cách giữa người tham gia chính và những người đến xem, trải nghiệm.
Cư dân địa phương chuẩn bị các vật phẩm lễ để dựng bàn cỗ thờ thần linh
Các nghi lễ trong Lễ hội đốt lửa Hà Giang
Khi tất cả đã sẵn sàng, các pháp sư sẽ khởi đầu các lễ nghi để thỉnh lễ thần linh cho lễ hội được diễn ra. Họ sẽ bày tỏ bàn cỗ, thắp nến để chiếu sáng màn đêm, sau đó thắp ba nén nhang trên bát hương đặt trên bàn và ba nén nhang khác cắm vào đất bên cạnh nơi pháp sư ngồi. Sau đó, pháp sư sẽ thực hiện các lễ nghi, kêu gọi các thần trên trời và dưới đất để hòa mình vào âm nhạc và trao sức mạnh cho những người tham gia vượt qua thử thách. Khoảng 20 đến 30 phút sau đó, cơ thể của những người trẻ trung tham gia bắt đầu run lên từ từ, ánh mắt đầy quyết tâm, đầu lắc lư theo sự cổ vũ từ đám đông. Theo tín ngưỡng của người Pà Thẻn, đây là lúc các thần linh xuất hiện và nhập hồn vào người tham gia.
Sau khi đã nhận được sức mạnh từ bên trên, những người trẻ trung trong khu vực sẽ lần lượt nhảy múa trên đám lửa đỏ rực nằm ngay giữa vòng tròn của lễ hội, không mang gì để bảo vệ chân. Một số người tự tin còn nhảy qua những viên than đang cháy, thậm chí còn cắn trong miệng trước sự ngạc nhiên của đám đông. Khi đã quen dần với nhiệt độ, những người tham gia sẽ cùng nhau nhảy múa trên đám lửa đang cháy, hát những bài hát truyền thống của người Pà Thẻn.
Điểm cao nhất của lễ hội đốt lửa Hà Giang là khi cả cơ thể của các pháp sư cũng run lên từng chút một, tung mình vào ngọn lửa sáng rực. Màu đỏ truyền thống của người Pà Thẻn hòa quyện với màu hồng nhiệt đới tạo nên một cảnh tượng khó quên với bất kỳ ai chứng kiến trực tiếp.
Pháp sư kêu gọi thần linh đến chia vui và ban phước cho cộng đồng
Hai người đang đợi pháp sư hoàn thành lễ nghi để tham gia nhảy lửa
Pháp sư khởi đầu lễ nghi để cùng tham gia nhảy trên đám lửa cùng với những chàng trai trẻ
Ý nghĩa của Lễ hội nhảy lửa Hà Giang
Lễ hội nhảy lửa Hà Giang đóng vai trò quan trọng trong tâm hồn của người Pà Thẻn. Họ tin rằng việc nhảy lửa là cách chào đón các vị thần đến hòa mình với cộng đồng, mang lại sức khỏe, mùa màng bội thu và sự hòa thuận với thiên nhiên. Nhờ lễ hội này, họ cảm thấy mạnh mẽ hơn, kiên cường hơn để vượt qua khó khăn và làm giàu. Cũng tin rằng những người thầy cúng hoặc những người thợ cúng sẽ thông minh hơn sau mỗi lễ hội.
Một người Pà Thẻn biểu diễn kỹ thuật nhảy trên lửa rực sáng
Uyên Phạm
Nguồn: Tổng hợp