Lễ hội đua voi Buôn Đôn là một trong những lễ hội đặc biệt của vùng Tây Nguyên diễn ra vào tháng Ba âm lịch hàng năm, thu hút sự quan tâm của nhiều người tham gia cuộc đua voi hấp dẫn tại huyện Buôn Đôn. Đây là trải nghiệm thú vị trong hành trình du lịch Buôn Ma Thuột của bạn.
Câu chuyện về sự ra đời của Lễ hội đua voi Buôn Đôn
Khi đến với thành phố Ban Mê, bạn không chỉ được thưởng thức nhiều món ăn ngon như Bánh đúc Bà Bột Buôn Ma Thuột, bánh canh lòng gà, mì bà Hường, bún riêu cua, bún đỏ... mà còn có cơ hội tham gia vào nhiều lễ hội văn hóa thú vị, trong đó có Lễ hội đua voi Buôn Đôn nổi tiếng.
Từ thời xa xưa, người M'nông (Bunong) ở Buôn Đôn đã biết săn bắt, nuôi dưỡng voi rừng. Loài vật này không chỉ là phương tiện vận chuyển hàng hóa mà còn được coi là một 'tài sản lớn' trong gia đình, đóng vai trò quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần.
Lễ hội đua voi Buôn Đôn là một trong những lễ hội truyền thống của vùng núi rừng Tây Nguyên, mang đậm bản sắc văn hóa của người M'nông sinh sống tại huyện Buôn Đôn
Theo tư liệu lịch sử tại Bảo tàng Dân tộc tỉnh Đắk Lắk, ông Y Thu K' Nul (hay còn được biết đến với tên gọi Khu Sa Nup, sinh năm 1827, mất năm 1938) được tôn vinh là 'Vua săn voi' với thành tựu bắt gần 500 con voi rừng và thuần dưỡng chúng thành voi nhà. Từ ông, truyền thống săn và nuôi voi đã trở thành phong tục lâu đời tại Buôn Đôn, nơi được coi là trung tâm của loài voi. Lễ hội đua voi Buôn Đôn ra đời từ đó và trở thành một trong những lễ hội nổi tiếng. Cuộc đua voi không chỉ thể hiện sự mạnh mẽ của người dân nơi đây mà còn phản ánh nét đẹp truyền thống của bản làng Tây Nguyên.
Ông Y Thu K' Nul, một trong những người tiên phong ở Buôn Đôn trong việc gây dựng truyền thống săn và nuôi voi rừng để sử dụng chúng làm phương tiện di chuyển
Thời gian và địa điểm tổ chức lễ hội
Lễ hội đua voi Buôn Đôn thường diễn ra hai lần mỗi năm vào tháng Ba âm lịch, cùng với mùa của nhiều lễ hội độc đáo khác ở Tây Nguyên như Lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột, lễ hội Pơ Thi (bỏ mã)... Đây là thời điểm trước khi vào mùa vụ mới, khi đất rừng khô ráo, hoa nở khắp nơi, trời xanh nắng ấm, rất thích hợp để tham gia lễ hội vui vẻ.
Do cuộc đua voi diễn ra với quy mô lớn, nên địa điểm tổ chức lễ hội chủ yếu là một khu đất trống có chiều dài từ 400 đến 500 m, phẳng, ít cây, đủ cho 5 đến 10 con voi lớn xếp thành hàng ngang tham gia. Các địa điểm thường được chọn là Vườn Quốc gia Yok Đôn thuộc huyện Buôn Đôn và Ea Súp hoặc một cánh rừng ven sông Sêrêpốk, nằm ở phụ lưu sông Mekong.
Lễ hội thường được tổ chức hai lần mỗi năm vào tháng Ba âm lịch tại các khu đất trống có chiều dài lớn, đủ cho 5 - 10 con voi lớn xếp thành hàng ngang, đồng thời phẳng và ít cây
Lễ hội có điều gì đặc biệt?
3.1 Trước khi diễn ra lễ hội
Vài tháng trước khi đến tháng Ba âm lịch - mùa lễ hội Tây Nguyên, cộng đồng M'nông sẽ lựa chọn những con voi lớn, khỏe mạnh, linh hoạt và thông minh. Bởi vì mỗi mùa Lễ hội đua voi Buôn Đôn chỉ có khoảng dưới 10 con voi được tham gia thi đấu, những người huấn luyện cần nhiều thời gian để chuẩn bị cho đối tác của họ đáp ứng đầy đủ tiêu chí để tham gia vào vòng thi đấu.
Sau khi chọn lựa và chuẩn bị hoàn tất, họ đưa voi của mình vào rừng lớn để tìm kiếm thức ăn, đồng thời 'bồi bổ' cho chúng với mía, chuối, đu đủ... Gần đến ngày thi đấu, voi sẽ được nghỉ ngơi, tắm rửa và huấn luyện với một số bài thuần dưỡng để tham gia vào các hoạt động trong lễ hội.
Mỗi mùa lễ hội, chỉ có từ 5 đến 10 con voi linh hoạt, khỏe mạnh và thông minh nhất được tham gia cuộc đua voi Buôn Đôn
Các hoạt động trong Lễ hội đua voi Buôn Đôn bao gồm lễ cúng Nước, lễ cúng sức khỏe cho voi, lễ ăn trâu mừng mùa (Lễ Đâm Trâu), lễ hội văn hóa các dân tộc huyện Buôn Đôn, xen kẽ là các phần thi như voi đá bóng, voi đua chạy, thi bơi. Tiếp theo là lễ mừng mùa, lễ tắm voi, đây là hai nghi lễ cuối cùng trong các hoạt động của voi tại lễ hội. 3.2 Ngày diễn ra Lễ hội đua voi Buôn Đôn Vào ngày thi đấu, già làng sẽ thực hiện lễ cúng sức khỏe cho voi trước với 3 chén rượu cần, một con heo và một bầu nước. Voi sẽ được đặt cơm lên đầu, tưới rượu và máu để cầu phúc và cúng sức khỏe. Sau khi thực hiện xong nghi lễ, tất cả mọi người trong lễ hội sẽ cùng nhau ca hát, nhảy múa dưới tiếng nhạc cồng chiêng rộn ràng rồi chính thức bắt đầu Lễ hội đua voi Buôn Đôn.
Trước khi bước vào cuộc thi, già làng sẽ tiến hành lễ cúng sức khỏe cho voi với các nghi lễ như đặt cơm lên đầu voi, tưới rượu và máu để cầu phúc và chúc sức khỏe
Bước vào cuộc đua, trên lưng mỗi chú voi là 2 chàng quản tượng, mặc đồ truyền thống của dân tộc. Họ có nhiệm vụ điều khiển voi theo lệnh của nài voi. Voi sẽ được ra lệnh xếp nối nhau thành hàng và quỳ phục trước vạch xuất phát để chuẩn bị thi đấu. Sau hiệu lệnh là một hồi tù và ngân lên, người điều khiển sẽ thúc voi tiến lên phía trước đồng thời tăng tốc thật nhanh để về đích sớm. Tiếng voi chạy rầm rập hòa cùng tiếng cổ vũ, reo hò của khán giả tạo nên không khí náo nhiệt, hân hoan cả một vùng. Bên cạnh thể hiện sức bền ở những đoạn đường thẳng, các chú voi còn phải di chuyển linh hoạt trên những con đường dốc ngoằn ngoèo đồng thời bơi qua những dòng sông lớn. Những người điều khiển voi phải rất điêu luyện trong việc thuần phục và hướng dẫn voi chạy đua về vạch đích.
Sự hòa quyện giữa người quản tượng (ngồi trước) và người điều khiển (ngồi sau) là yếu tố quan trọng để hướng dẫn chú voi đạt được vạch đích
Để hướng chú voi chạy về bên phải, người quản tượng sẽ gõ vào tai phải của voi và ngược lại. Người điều khiển phía sau phải đốc thúc voi tăng tốc bằng cách dùng chiếc búa gỗ quất vào mông voi. Cả hai phải phối hợp mạnh mẽ để chú voi hiểu rõ hướng dẫn và chạy đúng đường.
Sau cuộc thi, các chú voi được thưởng những bó mía và nải chuối. Chú voi vô địch sẽ nhận được vòng nguyệt quế cùng với người quản tượng và thưởng thức nhiều món ăn ngon.
Mytour.vn vừa giới thiệu Lễ hội đua voi Buôn Đôn - một trong những lễ hội đặc sắc của Tây Nguyên với cuộc đua voi hấp dẫn. Hãy đến Buôn Ma Thuột và tham gia ngay lễ hội này để trải nghiệm văn hóa độc đáo của vùng miền! Ngoài ra, còn có lễ hội cồng chiêng, lễ hội cà phê và lễ cúng Bến nước, hứa hẹn mang đến những trải nghiệm thú vị.
Thùy Dương
Buzz
