Lần đầu tiên trong lịch sử, những đối thủ TMĐT lâu năm như Alibaba và JD.com buộc phải hợp tác để đối phó với mối đe dọa từ các nền tảng livestream.
Ngày lễ độc thân 11/11 hàng năm là lễ hội mua sắm lớn nhất tại Trung Quốc. Tuy nhiên, năm nay, các sàn thương mại điện tử (TMĐT) đã chuẩn bị cho mùa lễ này sớm hơn mọi năm.
Nguyên nhân chủ yếu là do nhu cầu thị trường giảm sút hơn so với các năm trước, trong khi ngày càng có nhiều người tham gia, khiến lễ hội mua sắm TMĐT năm nay trở nên khốc liệt chưa từng thấy.
Mùa lễ độc thân 11/11 hàng năm tại Trung Quốc tương tự như "Black Friday" ở phương Tây, khi các sàn TMĐT đua nhau giảm giá trong 24 giờ để thu hút người mua sắm vào dịp cuối năm.
Tuy nhiên, trong năm 2024, cả Alibaba và đối thủ như JD.com cùng Pinduoduo (công ty mẹ của Temu) đã bắt đầu triển khai các đợt khuyến mãi từ rất sớm so với các năm trước.
Điều này được coi là dấu hiệu lo ngại của các nền tảng TMĐT Trung Quốc trước sự xuất hiện của những người chơi mới như Douyin (phiên bản TikTok tại Trung Quốc), Kuaishou và Xiaohongshu.
Ngày lễ độc thân cũng là sự kiện mua sắm trực tuyến lớn nhất thế giới với tổng doanh số bán hàng năm 2023 đạt 1,14 nghìn tỷ USD, tương đương 160 tỷ USD.
Tại Trung Quốc, sự kiện này không chỉ ảnh hưởng đến doanh thu của các sàn TMĐT mà còn là tiêu chí quan trọng để nhà đầu tư đánh giá hiệu quả hoạt động.
Vì vậy, mặc dù gặp khó khăn, nhưng hàng loạt sàn TMĐT vẫn nỗ lực tối đa để tăng doanh số trong Ngày lễ độc thân.
Khi nhiều chuyên gia nhận định sức hút của Ngày lễ độc thân không còn như trước, các sàn TMĐT cũng nhận thấy sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng của người dân.
Phó chủ tịch Liu Bo của Alibaba cho biết người tiêu dùng Trung Quốc ngày càng chú trọng vào giá trị mà mỗi đồng tiền mang lại, khi họ có thể mua số lượng lớn hàng hóa với giá thấp. Do đó, việc chú trọng vào chất lượng không còn hợp thời, thay vào đó là liên tục giảm giá và khuyến mãi.
Hiện tại, các tập đoàn lớn như Alibaba và JD.com đang phải đối mặt với áp lực khi mất thị phần vào tay những đối thủ mới như Pinduoduo, Douyin, Kuaishou và Xiaohongshu.
Việc người dùng Trung Quốc ngày càng ưa chuộng mua sắm dựa trên những khuyến nghị từ những người có ảnh hưởng trong các buổi livestream hay video ngắn trên Douyin đã khiến nhiều nền tảng TMĐT truyền thống như Alibaba và JD phải vật lộn để theo kịp.
Trong Ngày lễ độc thân năm 2023, những ông lớn như JD.com và Alibaba (Tmall và Taobao) đã mất không ít thị phần vào tay các nền tảng phát video và livestream.
Cụ thể, số liệu từ Syntun cho thấy các nền tảng TMĐT livestream đạt doanh số 215 tỷ Nhân dân tệ, tăng 19% so với cùng kỳ năm trước, trong khi các sàn TMĐT truyền thống chỉ có 924 tỷ Nhân dân tệ, giảm 1% so với năm 2022.
Do đó, trong năm nay, cả Alibaba và JD đều nỗ lực giảm giá sớm và kéo dài thời gian khuyến mãi để bảo vệ thị phần trước các nền tảng TMĐT livestream.
Chẳng hạn, Taobao, nền tảng TMĐT lớn nhất của Alibaba, đã bắt đầu chương trình khuyến mãi sớm hơn 10 ngày so với năm trước.
Ngoài ra, các sàn TMĐT truyền thống cũng đã tái khởi động chương trình đặt hàng trước, cho phép khách hàng đặt cọc mua hàng với một khoản tiền nhỏ. Chương trình này được JD.com khởi xướng nhưng đã bị hủy bỏ vào tháng 6/2024.
Thêm vào đó, các nền tảng này cũng cung cấp nhiều chương trình giảm giá phức tạp, cho phép người tiêu dùng được khấu trừ hai hoặc ba khoản khác nhau cho cùng một lần mua, điều này từng rất hiếm thấy trước đây.
Hợp tác để sinh tồn
Sự cạnh tranh từ các nền tảng livestream đã buộc hai đối thủ truyền kiếp Alibaba và JD.com phải hợp tác lần đầu tiên trong lịch sử. Trước đây, họ từng cạnh tranh không khoan nhượng để vượt qua nhau, nhưng giờ đây, tất cả những mâu thuẫn phải được gác lại để cùng tồn tại.
Vào tháng 9/2024, Alibaba đã có một quyết định mang tính bước ngoặt khi tích hợp WeChat Pay, dịch vụ thanh toán kỹ thuật số do gã khổng lồ công nghệ đối thủ Tencent phát triển, vào Taobao và Tmall.
Theo Wu Jia, một phó chủ tịch khác của Tập đoàn Alibaba, quyết định này sẽ giúp công ty tiếp cận nhiều người dùng hơn, đặc biệt là những người trẻ tuổi ở các thị trường cấp thấp, nơi WeChat Pay rất phổ biến.
Bên cạnh đó, Phó chủ tịch Wu cũng cho biết Alibaba đang có kế hoạch tích hợp JD Logistics vào chuỗi cung ứng của mình trước Ngày lễ độc thân, nhằm mang đến nhiều lựa chọn giao hàng hơn cho người dùng.
Chuyên gia phân tích Li Chengdong, từng làm việc cho Tencent, cho biết hiện Alibaba và JD.com không còn xem nhau là đối thủ nữa, vì Douyin và Pinduoduo mới thực sự là những mối đe dọa lớn nhất.
Tuy nhiên, theo Li, tình hình này cho thấy sự tuyệt vọng của các sàn TMĐT truyền thống trong việc thu hút người tiêu dùng trong Ngày lễ độc thân năm nay.
"Cuộc chiến giành đơn hàng này thể hiện sự bi quan về nhu cầu thị trường, khi hầu hết các nền tảng đều đang phải đối mặt với áp lực lớn về doanh số", ông Li chia sẻ.
Theo chuyên gia Li, dù Alibaba và JD.com có nỗ lực ra sao thì cũng đang phải đối mặt với dòng chảy của xu hướng livestream và mua sắm qua video đang gia tăng. Dù có giảm giá hay hợp tác, các sàn TMĐT truyền thống vẫn sẽ mất thêm thị phần nếu không thay đổi cách thức hoạt động.
"Năm ngoái, các sàn TMĐT truyền thống đã ghi nhận mức tăng trưởng âm trong Ngày lễ độc thân, và triển vọng năm nay cũng không khả quan, thậm chí có thể còn tồi tệ hơn năm ngoái", ông kết luận.
*Nguồn: SixthTone