Đặc điểm của Đền Mẫu Thác Bà
Lễ hội Đền Mẫu Thác Bà diễn ra tại Đền Mẫu thuộc thị trấn Thác Bà, huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái. Với vị trí độc đáo và lịch sử lâu đời, lễ hội này thu hút đông đảo người dân và du khách đến tham dự mỗi dịp tết đến xuân về.
1.1 Đền Mẫu Thác Bà ở đâu?
Đền Mẫu Thác Bà, hay còn được gọi là Đền Thác Bà, nằm trên đỉnh của núi Hoàng Thi. Lâu nay, đây đã trở thành một điểm du lịch tâm linh nổi tiếng, thu hút nhiều du khách từ khắp nơi tới thăm. Đây là một trong số ít các đền thờ nằm gần bờ sông Chảy vẫn được bảo tồn nguyên vẹn cho đến ngày nay. Khuôn viên của đền rộng lớn, khoảng 1.800m2, với nhiều công trình kiến trúc đặc sắc phục vụ cho các hoạt động lễ hội và tín ngưỡng tâm linh.
Vẻ đẹp tâm linh huyền bí của Đền Mẫu Thác Bà
Đền Mẫu Thác Bà là điểm đến tâm linh nổi tiếng của tỉnh Yên Bái
Kiến trúc của đền phản ánh đậm nét truyền thống
Con đường lên đền Mẫu Thác Bà khá phẳng và thuận tiện cho việc đi lại
Lễ hội Đền Mẫu Thác Bà được tổ chức vào tháng nào
Lễ hội Đền Mẫu Thác Bà diễn ra đều đặn hàng năm vào đêm ngày 8 và kéo dài đến ngày 9 tháng Giêng Âm lịch, tức là ngay sau Tết Nguyên đán. Đây cũng là lễ hội mùa xuân của đền Thác Bà, là sự kiện quan trọng nhất trong năm với những nghi thức thờ cúng truyền thống và nghi lễ trang trọng. Ngoài ra, vào dịp này tại Yên Bái, bạn còn có cơ hội tham gia Lễ hội Hoa Ban và Lễ Cầu mùa của người Dao đỏ.
Diễn biến của Lễ hội Đền Mẫu
Tiếp theo, hãy cùng Mytour.vn khám phá chi tiết về hai phần Lễ và Hội được tổ chức tại đền Mẫu Thác Bà như thế nào nhé.
3.1 Phần Lễ
Từ đêm mùng 8, người dân và các Phật tử đến đây để thực hiện lễ nấu chè kho với nguyên liệu là đỗ xanh ngâm vài ngày, sau đó rang vàng thơm, kết hợp với mật mía. Trong quá trình nấu chè, mọi người hát những bài hò chèo thuyền tâm tình bên bếp lửa bập bùng.
Lễ hội Đền Mẫu Thác Bà thu hút nhiều Phật tử đến đây dâng lễ
Tiếp theo trong Lễ hội Đền Mẫu Thác Bà là lễ bắt cá để cúng thần linh. Trước đây, lễ này thường được tổ chức tại Soi Do, thuộc suối Do của xã Văn Chính cũ, cách đền 2km. Thời điểm bắt cá là vào đêm mùng 8 tháng Giêng. Người dân sử dụng phên nứa để bắt cá, cái mặt trắng của phên sẽ thu hút cá vào trong, sau đó mọi người sẽ dùng tay kéo và vây bắt cá. Các con cá được lựa chọn để dâng lên thần linh là 2 con to, đẹp và ngon nhất. Vào sáng mùng 9, cá sẽ được đặt vào thúng sơn son, rước lên đền để cúng thần khi cá vẫn còn sống. Sau khi cúng, cá sẽ được chế biến và mọi người cùng hưởng lộc ngay tại đền hoặc mang về chia nhau.
Ngày nay, Yên Bái vẫn duy trì những tập tục truyền thống trong Lễ hội Đền Mẫu Thác Bà
Kiệu rước cá cũng được tổ chức trang trọng với loại kiệu song loan, có 4 người khiêng, diễn ra từ 7 đến 8 giờ sáng. Sau đó là lễ chay chỉ cúng bằng chè kho tại đền chính. Ở cung ngoài, cúng lễ mặn bằng xôi nếp ngon, gà, vịt, thịt lợn nhưng không sử dụng thịt trâu, bò.
Du khách đang thắp hương tại đền
Sau phần lễ rước cá là lễ rước kiệu gồm ba loại: kiệu hoa, kiệu võng và kiệu bát cống (kiệu 8 người khiêng). Kiệu sẽ rước mẫu từ đền Thác Bà về đền Đồng Sủng, quãng đường khoảng 3 km, sau đó quay về. Tuy nhiên, phong tục này hiện nay không còn được tổ chức do mực nước Hồ Thác Bà dâng cao, đền Đồng Sủng cũng đã không còn.
3.2 Phần Hội
Khi phần Lễ trang trọng đã kết thúc, phần Hội bắt đầu với sự tham gia của người dân trong các trò chơi thú vị như ném còn, đánh yến, chọi gà, vật, thi đua đánh đu, đua thuyền, đẩy gậy... Không khí rất sôi động, vui tươi, không có sự phân biệt, mọi người từ các dân tộc Tày, Kinh, Nùng, Dao, Cao Lan vùng Thác Bà đều hòa mình vào một không gian. Thời gian tham gia các hoạt động vui chơi tạo điều kiện cho giao lưu văn hóa giữa các dân tộc, cũng như cơ hội cho các cặp đôi trẻ tìm kiếm tình yêu và kết duyên.
Các tiết mục văn nghệ được biểu diễn trong lễ hội đền Thác Bà
Với người dân Yên Bái, Lễ hội Đền Mẫu Thác Bà có ý nghĩa rất lớn đối với tinh thần. Mặc dù đã trải qua biến động lịch sử và sự thay đổi của thời đại, nhưng những nghi lễ này vẫn được giữ gìn và phát huy. Nếu có dịp đến Tây Bắc, Mytour.vn chúc bạn có cơ hội trải nghiệm những lễ hội độc đáo và đậm bản sắc văn hóa này nhé.
Tuyết Trịnh
Tham khảo: Tổng hợp