Lịch sử của lễ Thượng Tiêu
1.1 Lễ Thượng Tiêu được tổ chức ở đâu?
Lễ Thượng Tiêu là một lễ hội truyền thống được tổ chức tại Hoàng cung, hiện nay là Cố đô Huế, từ thời nhà Nguyễn. Đây là dịp đón Tết với bản sắc văn hóa truyền thống của người Việt xưa. Lễ hội diễn ra vào ngày 23 tháng 12 Âm lịch hàng năm, từ điện Thái Hòa đến Thế Tổ Miếu (nơi thờ các vị vua triều Nguyễn).
Lễ Thượng Tiêu là một phần của văn hóa truyền thống từ thời nhà Nguyễn
1.2 Ý nghĩa của Lễ Thượng Tiêu trong thời kỳ nhà Nguyễn
Phong tục dựng nêu vào ngày Tết là một phần của văn hóa Á Đông, đã được giữ gìn và phát triển qua nhiều thế hệ ở Việt Nam. Từ xa xưa, việc dựng nêu vào dịp Tết đã trở thành một truyền thống không thể thiếu.
Văn hóa cung đình mỗi khi Tết đến là lễ Thượng Tiêu được tổ chức
Cây nêu được dựng trong hoàng cung treo thêm ấn, tín, văn phòng tư bảo, đây đều là những vật biểu trưng cho việc phong ấn, đóng cửa kinh thành để nghỉ ngơi ngày Tết. Ngày 23 là ngày người dân cúng ông Táo lên chầu trời cũng là ngày cây nêu được dựng lên, đánh dấu thời điểm tết đã đến. Theo quan niệm và niềm tin dân gian thì cây nêu có tác dụng xua đuổi tà mà, xua tan hết những xui rủi của năm cũ để đón năm mới may mắn, an lành.
Lễ Thượng Tiêu với cây nêu dựng từ ngày 23 báo hiệu thời gian nghỉ tết đã đến. Ngày mùng 7 tháng Chạp thì được gỡ xuống để thông báo kết thúc kỳ nghỉ, tất cả dân chúng bắt đầu lại công việc. Đây đã trở thành tục lệ theo suốt chiều dài lịch sử nhà Nguyễn, đều đặn được thực hiện dịp Tết mỗi năm.
Khu vực dựng cây nêu ngay trước điện Thái Hòa
Lễ Thượng Tiêu được tái hiện
2.1 Chuẩn bị tái hiện Lễ Thượng Tiêu
Huế đang phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực du lịch, với vẻ đẹp của Hoàng thành và Đại Nội Huế cùng những di tích lịch sử, những lễ hội truyền thống đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút khách du lịch. Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã nỗ lực không ngừng phục dựng các lễ hội truyền thống để bảo tồn và phục vụ du khách.
Việc tái hiện Lễ Thượng Tiêu thể hiện sự nỗ lực trong việc bảo tồn văn hóa Huế
Lễ Thượng Tiêu được tổ chức hàng năm vào dịp Tết Nguyên đán. Đây là thời điểm lượng du khách đổ về Huế tấp nập, mong muốn trải nghiệm những lễ hội truyền thống của Hoàng cung để hiểu rõ hơn về không khí Tết của xưa.
Công việc chuẩn bị cho lễ hội được thực hiện rất cẩn thận và đòi hỏi nhiều công sức.
Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế chịu trách nhiệm chuẩn bị cho lễ hội. Toàn bộ các nghi lễ được các chuyên gia lịch sử nghiên cứu cẩn thận, từ các tài liệu lịch sử về ngày Tết trong triều đại nhà Nguyễn. Tất cả trang phục và nghi thức đều được thực hiện một cách nghiêm túc, phản ánh đúng bản sắc truyền thống của lễ hội cung đình. Điều này tạo ra kịch bản tái hiện nghi thức trong hoàng cung, tạo ra một không khí vui vẻ cho dịp tết.
Đặt các ấn, tín, và văn phòng tư bảo lên cây nêu
2.2 Các bước thực hiện lễ Thượng Tiêu
Lễ hội bắt đầu từ cửa Hiển Nhơn với nghi thức rước rồi trang trọng. Mười thanh niên mặc trang phục lính thời Nguyễn chỉnh tề, dẫn đầu bởi những âm nhạc truyền thống, bắt đầu hành trình vào hoàng cung. Khi đến Triệu Tổ Miếu, cửa chính của khu vực Thế Miếu, họ dừng lại để dựng cây nêu.
Buổi tế lễ trước khi dựng cây nêu
Cây nêu được dựng là những cây tre già cao khoảng 15 mét. Nghi thức lễ thượng Tiêu được tổ chức tại 3 điểm với các bước cử hành trang trọng, bao gồm nghinh thần, khánh hạ trong âm nhạc cung đình, và sau phần lễ, 10 người lính mới tiến hành dựng nêu.
Ý nghĩa của lễ Thượng Tiêu
Tục lệ dựng nêu trong ngày Tết là một hoạt động quen thuộc tại nhiều địa phương trên cả nước. Tuy nhiên, lễ thượng Tiêu tại Hoàng cung lại mang ý nghĩa đặc biệt, góp phần tạo ra không khí vui tươi mỗi dịp Tết Nguyên đán, khai mạc năm mới may mắn trên vùng đất văn hiến hàng nghìn năm.
Cây nêu đứng vững sau khi được dựng lên
Du khách thích thú khi theo dõi lễ thượng Tiêu tái hiện tại Đại nội Huế
Sau lễ thượng Tiêu, tại Đại nội Huế còn diễn ra nhiều lễ hội đặc sắc của ngày tết cung đình. Không gian văn hóa ở đây mang đến trải nghiệm mới mẻ, hoàn toàn khác biệt so với tết truyền thống. Nếu có dịp ghé thăm Huế trước tết Nguyên đán, đừng bỏ lỡ cơ hội ghé qua Hoàng thành, tham gia lễ thượng Tiêu và các nghi lễ truyền thống khác được tái hiện tại đây. Mytour.vn chúc bạn có một chuyến khám phá Huế đầy đặn và trải nghiệm tuyệt vời tại đất nước văn hiến hàng nghìn năm.
Tuyết Trịnh
Nguồn: Tổng hợp