Lending là gì? Khám phá mô hình cho vay và vay mượn trong thế giới crypto

Có bao giờ bạn thắc mắc về cách thức hoạt động của mô hình cho vay trong crypto không? Hãy tưởng tượng một hệ thống tài chính hiện đại, nơi các giao dịch được tái định hình, mở ra nhiều cơ hội mới cho cả người cho vay và người vay. Cùng Mytour tìm hiểu mô hình cho vay và vay mượn trong thị trường crypto qua bài viết này!

Lending là gì?

Lending là hành trình mà cá nhân hoặc tổ chức cung cấp tiền hoặc tài sản cho bên khác. Bên vay phải trả lại số tiền đã vay cộng với lãi suất hoặc phí trong thời gian đã định. Borrowing là quá trình mà cá nhân hoặc tổ chức yêu cầu và nhận tiền hoặc tài sản từ bên khác, với cam kết hoàn trả số tiền đã vay kèm theo lãi suất hoặc phí trong khoảng thời gian cụ thể.

Người cho vay (lender) cung cấp vốn hoặc tài sản, trong khi người vay (borrower) nhận và cam kết hoàn trả theo các điều khoản đã thỏa thuận.

Sự khác biệt giữa lending trong crypto và thị trường truyền thống

Lending trong tiền mã hóa và tài chính phi tập trung (DeFi) có sự tương đồng với cho vay truyền thống, nhưng cũng có những điểm khác biệt đáng chú ý:

- Tài sản đảm bảo: Vay tiền mã hóa thường yêu cầu tài sản thế chấp cũng là tiền mã hóa. Người vay phải dùng tiền mã hóa để bảo đảm cho khoản vay. Nếu không trả nợ, người cho vay có quyền thu hồi tài sản thế chấp mà không cần qua bên trung gian.

- Lãi suất cao hơn: Lãi suất của các khoản vay tiền mã hóa thường cao hơn so với vay truyền thống do sự biến động của tiền mã hóa. Người cho vay phải chấp nhận rủi ro cao hơn khi cho vay tiền mã hóa.

- Quy trình nhanh chóng: Các khoản vay tiền mã hóa thường được xử lý nhanh hơn so với vay truyền thống vì các nền tảng cho vay tiền mã hóa không bị ràng buộc bởi quy định phức tạp như ngân hàng truyền thống.

Những yếu tố này làm cho thị trường lending tiền mã hóa trở nên hấp dẫn, nhưng cũng yêu cầu người tham gia phải nắm rõ các rủi ro và cơ hội liên quan.

Tác động của mô hình lending đến thị trường crypto

- Khả năng tối ưu hóa vốn: Mô hình này cho phép các nhà đầu tư, bao gồm cả cá nhân và tổ chức, khai thác tối đa tài sản crypto của mình. Thay vì chỉ giữ tài sản, họ có thể cho vay để gia tăng thu nhập từ lãi suất.

- Cải thiện tính thanh khoản cho thị trường: Lending và borrowing góp phần tạo nên một thị trường năng động, giúp người dùng dễ dàng truy cập vốn và tài sản. Điều này làm tăng tính thanh khoản cho thị trường crypto nói chung.

- Hỗ trợ hệ sinh thái tài chính phi tập trung (DeFi): Lending là một phần quan trọng trong hệ sinh thái DeFi. Các nền tảng lending phi tập trung cho phép người dùng thực hiện giao dịch vay và cho vay trực tiếp qua smart contract, loại bỏ sự cần thiết của các trung gian truyền thống như ngân hàng.

- Thúc đẩy sự ra đời của các dự án mới: Nhu cầu vay vốn từ các dự án crypto để phát triển sản phẩm, quảng bá và mở rộng thị trường ngày càng tăng.

- Mở ra cơ hội đầu tư mới: Lending không chỉ mang lại lợi nhuận cho người cho vay mà còn tạo ra cơ hội đầu tư hấp dẫn cho những ai muốn tham gia vào thị trường crypto. Các nhà đầu tư có thể chọn các nền tảng lending phù hợp với mức độ rủi ro và mục tiêu lợi nhuận của mình.

Cơ chế vận hành của mô hình lending trong thị trường crypto

Cơ chế vận hành của lending trong crypto tập trung vào việc kết nối người cho vay (lender) với người vay (borrower) thông qua các nền tảng lending, có thể là sàn tập trung CEX hoặc phi tập trung (DEX).

Các nền tảng lending đóng vai trò trung gian, cung cấp cơ sở hạ tầng và thực hiện quy trình tự động để hỗ trợ việc vay và cho vay tiền mã hóa. Người cho vay gửi tài sản vào nền tảng, và nền tảng sẽ cho người vay mượn với lãi suất. Nền tảng kiếm lợi nhuận từ sự chênh lệch giữa lãi suất cho vay và lãi suất người vay phải trả.

Những cơ chế lending nổi bật trong thị trường crypto

- Cho vay thế chấp quá mức (Over-collateralized lending): Đây là mô hình cho vay trong crypto yêu cầu người vay phải cung cấp tài sản thế chấp có giá trị lớn hơn số tiền vay. Tài sản này được giữ bởi hợp đồng thông minh hoặc bên thứ ba như sàn CEX và chỉ được trả lại khi khoản vay được hoàn trả đầy đủ.

Ví dụ: Các dự án lending tiêu biểu trên Ethereum bao gồm Aave, trên Sui có Scallop, và trên BNB Chain có Lista DAO.

- Cho vay thế chấp thấp hơn (Under-collateralized lending): Đây là hình thức cho vay mà người vay có thể sử dụng tài sản thế chấp có giá trị thấp hơn số tiền vay, hoặc không cần tài sản thế chấp. Trong trường hợp này, người cho vay đánh giá rủi ro dựa trên khả năng tín dụng của người vay. Vì mức độ rủi ro cao hơn, lãi suất thường cao hơn, phù hợp với những khoản vay ngắn hạn hoặc doanh nghiệp cần vốn nhanh.

Ví dụ: Các dự án DeFi như TrueFi, Maple Finance và Goldfinch Protocol hoạt động theo mô hình này.

Các nguy cơ khi tham gia thị trường lending

- Rủi ro về giá: Thị trường tiền mã hóa có sự biến động mạnh mẽ, và giá trị của tài sản thế chấp có thể giảm nhanh chóng. Điều này có thể dẫn đến việc thanh lý tài sản với giá thấp hơn khoản vay, gây thiệt hại cho cả người vay và người cho vay. Ví dụ, khi giá trị tài sản thế chấp tụt dốc, người dùng có thể đối mặt với nguy cơ bị thanh lý tài sản.

- Rủi ro về nền tảng: Các nền tảng cho vay crypto có thể bị tấn công bởi hacker hoặc gặp sự cố kỹ thuật, dẫn đến việc mất mát tài sản của người dùng. Ví dụ, các công ty như Voyager Digital, BlockFi và Celsius đã trải qua khó khăn về thanh khoản do nhiều yếu tố, trong đó có việc cho vay với các điều khoản không thuận lợi.

- Rủi ro về oracle: Oracle cung cấp dữ liệu giá cho các hợp đồng thông minh. Nếu oracle bị tấn công hoặc cung cấp dữ liệu giá sai lệch, điều này có thể dẫn đến tấn công Flash Loan, gây thiệt hại cho nền tảng cho vay. Hacker có thể thao túng giá stablecoin và rút hết tiền từ nền tảng cho vay.

- Rủi ro về dự án (Rug Pull): Một số dự án cho vay có thể là lừa đảo, với đội ngũ phát triển rút toàn bộ số tiền của nhà đầu tư. Tình trạng này thường xảy ra ở các dự án mới, chưa được kiểm chứng và thiếu minh bạch.

- Rủi ro pháp lý: Thị trường cho vay crypto vẫn còn mới mẻ và chưa được pháp luật kiểm soát chặt chẽ, dẫn đến việc bảo vệ quyền lợi của người dùng gặp khó khăn nếu có tranh chấp xảy ra.

Tóm tắt

Như đã trình bày trong bài viết, việc cho vay trong lĩnh vực crypto đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển hệ sinh thái tài chính phi tập trung, đồng thời tạo ra những cơ hội và rủi ro mới cho người dùng.

Chú ý: Thông tin trong bài viết không phải là lời khuyên đầu tư. Mytour không chịu trách nhiệm về bất kỳ quyết định đầu tư nào của bạn. Chúc bạn thành công và đạt được nhiều lợi nhuận từ thị trường đầy tiềm năng này!