Âm lịch được tính dựa trên sự di chuyển của Mặt Trời và Mặt Trăng. Vậy lịch âm có ý nghĩa gì và cách tính lịch âm 2023 như thế nào? Hãy cùng khám phá cùng Mytour qua bài viết dưới đây.
Âm lịch là gì?
Âm lịch (còn gọi là lịch dương trên) là loại lịch cổ nhất được con người sử dụng. Trung Quốc và Ai Cập được biết đến là hai quốc gia sử dụng lịch âm từ thời cổ đại nhất trên thế giới.
Năm dương lịch được tính dựa trên thời gian Trái Đất quay một vòng quanh Mặt Trời. Trong khi đó, âm lịch là cách tính lịch dựa trên sự di chuyển của Mặt Trăng quay quanh Trái Đất trong một chu kỳ 1 tháng. Mỗi tháng âm lịch có thể có 29 hoặc 30 ngày, một năm gồm 12 tháng. Trong năm nhuận, sẽ có 13 tháng.
Cách tính lịch âm có ảnh hưởng sâu rộng đến nông nghiệp và mùa vụ ở phương Đông. Ở các nước theo đạo Hồi, người ta chỉ sử dụng lịch âm một cách duy nhất. Tuy nhiên, lịch âm ở đây không giống với lịch Âm dương mà Mytour sử dụng, vì chu kỳ trăng tròn không phải lúc nào cũng rơi vào mùa vụ.
Nguồn gốc của lịch âm tại Việt Nam
Lịch âm ở Việt Nam có nguồn gốc từ lịch âm Trung Quốc, được du nhập từ thời kỳ Bắc thuộc. Việc sản xuất lịch trong thời kỳ phong kiến diễn ra thường xuyên và có nhiều thay đổi. Các cơ quan sản xuất lịch còn dự đoán thời tiết, quan sát thiên thể và đưa ra các dự đoán gửi lên nhà vua.
Trăng tròn và trăng khuyết được phát hiện có quy luật nhất định là 29, 53 ngày. Do đó, tháng trăng tròn có 30 ngày, tháng trăng khuyết có 29 ngày. Một năm âm lịch gồm 12 tháng có tổng cộng 354 - 355 ngày, trong khi chu kỳ thời tiết là 365 ngày. Do đó, năm âm lịch sẽ thiếu 10-11 ngày, 3 năm liên tiếp sẽ dư hơn 1 tháng. Vì vậy, vào năm thứ ba, người ta sẽ thêm vào một tháng, gọi là tháng nhuận.
Lịch âm đóng vai trò quan trọng như thế nào
Từ khi ra đời cho đến nay, lịch âm đã đóng góp một vai trò vô cùng quan trọng trong lối sống, văn hóa và tâm thức của người phương Đông. Ở Trung Quốc thời kỳ phong kiến, triều đình ra lệnh sử dụng lịch âm để tổ chức các nghi lễ và quản lý mùa màng. Tại Việt Nam, lễ Bản Sóc được tổ chức hàng năm để bàn giao lịch âm một cách trang trọng. Lịch âm của Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Việt Nam và Singapore cơ bản giống nhau với của Trung Quốc. Tuy nhiên, do múi giờ khác nhau, thời điểm bắt đầu và kết thúc của mỗi tháng, cũng như tháng nhuận có thể khác nhau.
Tại Việt Nam, người dân thường sử dụng lịch âm để xác định các ngày lễ Tết và các sự kiện quan trọng như cưới hỏi, xây dựng nhà cửa,... Các dịp lễ truyền thống như Tết Nguyên đán, Tết Trung thu thường được tính theo lịch âm.
Cách tính tháng nhuận và năm nhuận trong lịch âm
Để xác định năm âm lịch có tháng nhuận, bạn chỉ cần lấy năm dương lịch tương ứng chia cho 19, nếu được số dư là một trong các số 0, 3, 6, 9, 11, 14, 17 thì đó là năm âm lịch có tháng nhuận.
Nguyên tắc tính ngày âm lịch như sau:
Ngày đầu tiên của tháng âm lịch là ngày chứa điểm Sóc (thời điểm Trái Đất, Mặt Trăng và Mặt Trời cùng nằm trên một đường thẳng, với Mặt Trăng nằm giữa Trái Đất và Mặt Trời). Trung khí là các điểm chia hoàng đạo thành 12 phần bằng nhau. Bốn Trung khí quan trọng nhất trong năm bao gồm Xuân phân (20/3), Hạ chí (22/6), Thu phân (23/9) và Đông chí (22/12). Trong năm nhuận, nếu có 1 tháng không có Trung khí thì tháng đó là tháng nhuận. Nếu nhiều tháng trong năm nhuận đều không có Trung khí, tháng đầu tiên sau Đông chí là tháng nhuận. Đông chí luôn rơi vào tháng 11 âm lịch. Chúng ta cần tính 2 điểm Sóc: Sóc A trước ngày Đông chí đầu tiên và Sóc B trước ngày Đông chí thứ hai. Có 2 trường hợp xảy ra: Khoảng cách giữa A và B dưới 365 ngày - năm âm lịch có 12 tháng. Trường hợp 2: Khoảng cách giữa 2 điểm Sóc lớn hơn 365 ngày - năm âm lịch là năm nhuận. Khi đó, chỉ cần xem xét tất cả các tháng giữa A và B, tháng đầu tiên không chứa Trung khí sau ngày Đông chí đầu tiên được coi là tháng nhuận, và tháng đó mang tên của tháng trước nó kèm theo chữ 'nhuận'.
Ví dụ: Năm âm lịch 2023
- Sóc A - điểm sóc cuối cùng trước Đông chí 2022 - rơi vào ngày 24/11/2022. Sóc B (ngay trước Đông chí năm 2023) rơi vào ngày 13/12/2023.
- Vì khoảng cách giữa 2 ngày này là khoảng 385 ngày nên năm âm lịch 2023 là năm nhuận. Tháng 11 âm của năm 2022 bắt đầu vào ngày chứa Sóc A, tức ngày 24/11/2022.
- Tháng âm lịch đầu tiên không chứa Trung khí là tháng từ 21/3/2023 đến 20/4/2023 (Xuân phân rơi vào 21/3/2023, còn Cốc vũ là 20/4/2023). Do đó tháng ấy là tháng nhuận.
- Từ 23/11/2003 đến 21/3/2023 là khoảng 120 ngày, tức 4 tháng âm lịch: tháng 11, 12, 1 và 2. Vì vậy năm 2023 có tháng 2 nhuận.
Xem lịch âm trên ứng dụng Mytour
Để tra cứu lịch âm 2023 một cách chính xác và thuận tiện nhất, bạn hãy tải ngay ứng dụng Mytour về điện thoại. Tại Mytour, bạn không chỉ có thể xem lịch âm mà còn sử dụng nhiều tính năng hữu ích khác như thêm sự kiện, đặt báo thức, xem tử vi, phong thủy, chọn ngày lành,...
Trong phiên bản mới nhất của Mytour, chúng tôi đã cải thiện và bổ sung nhiều tính năng mới nhằm mang đến trải nghiệm tốt hơn cho người dùng như đăng ký tài khoản, đồng bộ dữ liệu trực tuyến, kết nối với Facebook và Google Calendar.