1. Tết Nguyên Đán là gì?
Tết Nguyên Đán, còn gọi là Tết Âm Lịch hay Tết Cổ Truyền, là lễ hội chính của Việt Nam và nhiều quốc gia khác. Tết Nguyên Đán diễn ra theo lịch âm, vì thế thường muộn hơn so với Tết Dương Lịch. Theo chu kỳ của lịch âm, cứ ba năm sẽ có một tháng nhuận, do đó ngày đầu năm của Tết Nguyên Đán không bao giờ rơi trước ngày 21 tháng 1 dương lịch.
Tết Nguyên Đán không chỉ là thời điểm giao thoa giữa đất trời mà còn là dịp để các thành viên trong gia đình đoàn tụ. Trong những ngày Tết, dù bận rộn hay ở xa đâu đó, mọi người đều khao khát trở về bên gia đình để cùng nhau đón Tết.
Tết Nguyên Đán không chỉ là dịp tiễn biệt năm cũ mà còn chào đón năm mới với nhiều lời chúc tốt đẹp như sức khỏe, thuận lợi trong công việc, và bình an. Đây cũng là thời điểm để thể hiện lòng quý trọng và giữ gìn các giá trị truyền thống, thể hiện tình cảm và đạo lý giữa con người với nhau.
Theo truyền thống của người Việt, trong dịp Tết Nguyên Đán thường thực hiện các phong tục như tổ chức bữa cơm tất niên, làm lễ xông đất, và lì xì cho nhau.
2. Lịch nghỉ Tết Âm Lịch
Theo Bộ luật Lao động 2019, quy định tại Điều 112 về nghỉ lễ, Tết, người lao động được nghỉ làm và hưởng lương đầy đủ trong các ngày lễ, Tết, trong đó có Tết Âm Lịch với thời gian nghỉ 05 ngày.
Nếu ngày nghỉ định kỳ trùng với ngày lễ, Tết, người lao động sẽ được nghỉ bù vào ngày làm việc tiếp theo.
Bộ luật Lao động quy định nghỉ Tết Âm Lịch trong 05 ngày, tuy nhiên, hàng năm, Thủ tướng Chính phủ sẽ quyết định ngày nghỉ cụ thể dựa trên các yếu tố thực tế.
2.1. Phương án nghỉ Tết Âm Lịch cho công chức
Có các phương án như sau: Công chức và viên chức sẽ nghỉ Tết Âm Lịch 2023 từ thứ Sáu, ngày 20/01/2023, tức ngày 29 tháng Chạp âm lịch, đến hết thứ Năm, ngày 26/01/2023, tức ngày mùng 5 Tết Âm Lịch.
Một phương án khác là công chức và viên chức nghỉ từ thứ Bảy, ngày 21/01/2023, tức ngày 30 tháng Chạp âm lịch, đến hết Chủ Nhật, ngày 29/01/2023, tức ngày mùng 8 tháng Giêng năm Quý Mão.
2.2. Phương án nghỉ Tết Âm Lịch cho người lao động
Lịch nghỉ Tết Âm Lịch cho người lao động chủ yếu dựa vào thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động. Các doanh nghiệp và người lao động có thể tham khảo các phương án sau:
- Người lao động có thể nghỉ từ ngày 29 tháng Chạp âm lịch đến hết ngày mùng 4 tháng Giêng. (Với phương án này, người lao động sẽ nghỉ từ thứ Sáu, thứ Bảy, Chủ Nhật đến thứ Tư tuần sau). Như vậy, tổng thời gian nghỉ sẽ kéo dài liên tục 6 ngày, bao gồm 5 ngày nghỉ Tết Nguyên Đán.
- Một phương án khác là nghỉ từ ngày 30 tháng Chạp đến mùng 5 tháng Giêng. Doanh nghiệp và người lao động cũng có thể thỏa thuận để nghỉ phép năm liền trước hoặc sau lịch nghỉ để kéo dài thời gian nghỉ Tết.
3. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đang thu thập ý kiến về lịch nghỉ Tết Nguyên Đán
Một số bộ và ngành đã có ý kiến gửi Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội về việc nghỉ Tết Nguyên Đán, với nhiều đơn vị chọn phương án nghỉ 7 ngày. Trên các diễn đàn mạng xã hội, có rất nhiều ý kiến về việc kéo dài thời gian nghỉ Tết Nguyên Đán 2023. Đa số ý kiến đều ủng hộ việc kéo dài thời gian nghỉ, với nhiều đề xuất nghỉ lên đến 9 ngày hoặc hơn.
Theo Mytour, thời gian nghỉ Tết là khoảnh khắc quý báu và cần thiết đối với người lao động. Đây là cơ hội để những người xa quê trở về nhà, đoàn tụ với gia đình, gặp gỡ người thân, bạn bè sau thời gian dài làm việc. Tết cũng là thời điểm để người lao động thư giãn, mua sắm và trang trí nhà cửa. Do đó, việc các cơ quan, đơn vị và doanh nghiệp tạo điều kiện cho người lao động nghỉ Tết một cách thuận tiện sẽ giúp giảm ùn tắc giao thông, giảm tải cho hệ thống giao thông và nhân lực, đồng thời giúp người lao động trở lại làm việc với tinh thần phấn chấn hơn.
Sau thời gian dài chịu ảnh hưởng của đại dịch, nhiều người lao động chưa có cơ hội trở về quê, dẫn đến cảm giác nhớ nhà, chán nản và thậm chí bỏ việc. Vì vậy, việc nghỉ Tết dài ngày có ý nghĩa và giá trị lớn đối với người lao động.
4. Tết Nguyên Đán qua các thời kỳ
Tết cổ truyền đã có từ thời kỳ vua Hùng, với truyền thống ăn Tết được ghi nhận qua các câu chuyện dân gian như 'bánh chưng bánh dày'. Những câu chuyện này cho thấy phong tục làm bánh vào dịp Tết đã tồn tại từ thời Hùng Vương.
Ngoài ra, Tết Nguyên Đán còn xuất hiện trong thời kỳ Bắc thuộc. Trong 'Kính lễ' của Khổng Tử có nhắc đến việc 'không biết Tết là gì, chỉ nghe nói đó là ngày lễ hội lớn của người Man, họ nhảy múa, uống rượu và ăn chơi trong những ngày đó.' Cuốn sách Giao Chỉ cũng từng đề cập đến vấn đề này.
Tết Nguyên Đán, được coi là Tết cổ truyền của dân tộc, là thời điểm đặc biệt giao thoa giữa đất trời, mang ý nghĩa sâu sắc trong việc chuyển giao mùa màng. Mytour đã nhấn mạnh sự quan trọng và ý nghĩa của ngày Tết này xuyên suốt bài viết.
Bài viết trên Mytour đã đề cập đến nhiều khía cạnh liên quan đến kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán. Nghỉ Tết là quyền lợi của người lao động, vì vậy người lao động cần nắm vững quyền và lợi ích của mình để đảm bảo được hưởng trọn vẹn những ngày nghỉ này.