Buzz
1. Lịch sử 11 Bài 10: Tổng quan lý thuyết
Chính sách kinh tế mới và công cuộc phục hồi kinh tế (1921 - 1925)
Hoàn cảnh lịch sử:
Năm 1921, nước Nga Xô viết bước vào giai đoạn hòa bình và xây dựng đất nước sau bảy năm chiến tranh và nội chiến (1914 - 1921) đã tàn phá nghiêm trọng nền kinh tế, công nghiệp, nông nghiệp và thương mại. Đất nước cũng gặp nạn đói trầm trọng và sự chống đối mãnh liệt từ các thế lực phản cách mạng.
Chính sách kinh tế mới
- Vào tháng 3 năm 1921, nước Nga Xô viết đã triển khai Chính sách kinh tế mới do Lê-nin đề xuất.
- Nội dung:
+ Trong lĩnh vực nông nghiệp: Nhà nước thay đổi từ chế độ trưng thu lương thực sang thuế lương thực.
+ Công nghiệp: Tái thiết công nghiệp nặng và khuyến khích sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân.
+ Thương mại: Tăng cường kết nối giữa các đô thị và khu vực nông thôn, đồng thời mở rộng giao dịch với quốc tế.
- Đặc điểm: Kinh tế đa thành phần dưới sự giám sát của nhà nước.
- Kết quả:
+ Nền kinh tế được phục hồi và phát triển nhanh chóng.
+ Xã hội được duy trì ổn định.
- Vào tháng 12 năm 1922, Liên Bang Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô) được thành lập dựa trên nguyên tắc tự nguyện và bình đẳng giữa các dân tộc, nhằm củng cố liên minh và hỗ trợ lẫn nhau giữa các nước cộng hòa trong việc bảo vệ và phát triển Liên bang Xô viết.
Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô (1925 – 1941)
Hoàn cảnh
- Liên Xô vẫn là quốc gia với nền kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp, còn nghèo nàn và lạc hậu.
- Phụ thuộc vào máy móc nhập khẩu.
=> Thực hiện công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa, tiến hành tập thể hóa nông nghiệp và khuyến khích nông dân tham gia vào các trang trại tập thể.
Các kế hoạch 5 năm và thành tựu
Thông qua hai kế hoạch 5 năm - kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1928 - 1932) và kế hoạch 5 năm lần thứ hai (1933 - 1937), Liên Xô đã đạt được những thành tựu đáng kể trong việc xây dựng chủ nghĩa xã hội, trở thành quốc gia công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa với:
- Công nghiệp: Sản lượng công nghiệp đứng đầu châu Âu và thứ hai trên thế giới (chỉ sau Mỹ).
- Về nông nghiệp:
+ Đã thực hiện việc tập thể hóa nông nghiệp.
+ Quy mô sản xuất lớn và đã được cơ giới hóa.
- Về văn hóa - giáo dục:
+ Liên Xô đã xóa bỏ nạn mù chữ.
+ Xây dựng và mở rộng hệ thống giáo dục quốc dân.
+ Đạt được nhiều thành tựu nổi bật trong các lĩnh vực khoa học - công nghệ và văn hóa - nghệ thuật.
- Về xã hội: Các giai cấp bóc lột đã được loại bỏ, chỉ còn lại hai giai cấp công nhân, nông dân và tầng lớp trí thức xã hội chủ nghĩa.
Kể từ tháng 6 năm 1941, khi đối mặt với cuộc tấn công của phát xít Đức, nhân dân Liên Xô phải tạm dừng thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ ba (1937 - 1941).
2. Lịch sử 11 Bài 10: Trả lời câu hỏi SGK
Câu hỏi Lịch sử 11 Bài 10 trang 55:
- Chính sách kinh tế mới đã ảnh hưởng như thế nào đến nền kinh tế Nga? (tham khảo bảng thống kê)
- Ý nghĩa của việc thành lập liên bang Xô viết là gì?
Trả lời:
Chính sách kinh tế mới đã có ảnh hưởng sâu rộng đến nền kinh tế Nga, dẫn đến sự chuyển biến mạnh mẽ. Chỉ trong vòng 2 năm, sản lượng của nhiều sản phẩm đã tăng gấp nhiều lần.
Ý nghĩa của việc thành lập liên bang Xô viết
- Đánh dấu sự kết thúc của chế độ phong kiến và sự thiết lập Chủ nghĩa Xã hội trên toàn liên bang.
- Là biểu hiện của sự phát triển mạnh mẽ của Liên Xô.
- Xác nhận tính chính xác trong chính sách đoàn kết dân tộc của Lê-nin.
- Đối phó với sự chia rẽ do kẻ thù cả trong lẫn ngoài nước gây ra.
Câu hỏi Lịch sử 11 Bài 10 trang 58:
- Dựa vào bảng thống kê, hãy nhận xét về những thành tựu của Liên Xô trong ngành công nghiệp.
- Liệt kê các thành tựu của Liên Xô đạt được qua hai kế hoạch 5 năm đầu tiên.
- Liên Xô đã đạt được những thành tựu gì trong lĩnh vực quan hệ quốc tế trong giai đoạn 1922-1933?
Trả lời:
- Dựa vào bảng thống kê, hãy nhận xét về những thành tựu của Liên Xô trong ngành công nghiệp:
- Liên Xô đã đạt được sự phát triển mạnh mẽ trong ngành công nghiệp. Sau 9 năm, sản lượng than và gang thép đã tăng đáng kể, với sản lượng năm 1938 gấp nhiều lần so với năm 1929.
- Hãy liệt kê những thành tựu của Liên Xô qua hai kế hoạch 5 năm đầu tiên:
Những thành tựu:
+ Đến năm 1937, sản lượng công nghiệp đã chiếm 77,4% tổng sản lượng công nghiệp.
+ Trong nông nghiệp, 93% các hộ nông dân và 90% diện tích canh tác đã được tập thể hóa với quy mô sản xuất lớn.
+ Đã thực hiện cơ giới hóa bằng máy móc và nâng cấp cơ sở vật chất.
+ Liên Xô đã xóa nạn mù chữ, hoàn tất việc phổ cập tiểu học trên toàn quốc và bắt đầu triển khai phổ cập giáo dục trung học tại các thành phố.
- Liên Xô đã đạt được những thành tựu quan trọng trong lĩnh vực ngoại giao từ năm 1922 đến 1933:
- Liên Xô đã thiết lập quan hệ ngoại giao với các quốc gia láng giềng.
- Đức, Anh, Ý, Pháp, Nhật, và Mỹ lần lượt thiết lập quan hệ ngoại giao với Liên Xô.
- Đã từng bước phá vỡ sự bao vây và cô lập của các nước đế quốc.
Bài 1 trang 58 Lịch Sử 11: Nêu các nội dung chính của Chính sách kinh tế mới
Trả lời:
- Về nông nghiệp:
+ Thu thuế lương thực thay vì thực hiện trưng thu lương thực.
+ Sau khi hoàn tất nghĩa vụ thuế, nông dân được toàn quyền sử dụng lượng lương thực dư thừa.
- Trong lĩnh vực công nghiệp:
+ Tập trung vào việc phục hồi ngành công nghiệp nặng.
+ Cho phép tư nhân thuê và xây dựng các xí nghiệp nhỏ, dưới sự quản lý của nhà nước.
+ Khuyến khích đầu tư từ các nguồn vốn nước ngoài.
+ Nhà nước kiểm soát các ngành kinh tế quan trọng.
+ Các xí nghiệp được tự quyết toán kinh tế và cải cách chế độ tiền lương.
- Trong lĩnh vực thương nghiệp:
+ Cấp quyền tự do buôn bán và mở lại các chợ.
+ Phát hành đồng Rúp để thay thế tiền tệ cũ.
Bài 2 trang 58 Lịch Sử 11: Trình bày các thay đổi toàn diện của Liên Xô sau hai kế hoạch 5 năm đầu tiên.
Trả lời:
- Đến năm 1937, sản lượng công nghiệp đã chiếm 77,4% tổng sản lượng quốc gia.
- Trong nông nghiệp, 93% các hộ nông dân và 90% diện tích canh tác đã được tập thể hóa với quy mô sản xuất lớn.
- Cơ giới hóa và nâng cấp thiết bị, cơ sở hạ tầng
- Liên Xô đã xóa nạn mù chữ, hoàn thành việc phổ cập tiểu học toàn quốc và triển khai phổ cập giáo dục trung học tại các thành phố
Bài 3 trang 58 Lịch sử lớp 11: Xem lược đồ Liên Xô năm 1940 và xác định vị trí, tên gọi của các nước cộng hòa trong Liên Xô
Trả lời:
Các nước gồm: Estonia, Latvia, Litva, Belarus, Ukraine, Moldova, Armenia, Georgia, Azerbaijan, Turkmenistan, Uzbekistan, Tajikistan, Kyrgyzstan.
3. Lịch sử lớp 11 Bài 10: Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Để phục hồi nền kinh tế sau chiến tranh, vào tháng 3/1921, Lê-nin và Đảng Bôn-sê-vích đã thực hiện:
A. ban hành Sắc lệnh hòa bình và Sắc lệnh ruộng đất.
B. thực hiện Chính sách cộng sản thời chiến.
C. áp dụng Chính sách kinh tế mới.
D. cải cách chính phủ.
Câu 2: Khó khăn lớn nhất mà nước Nga Xô viết đối mặt từ năm 1918 đến 1920 là gì?
A. Nền kinh tế bị tàn phá nặng nề do chiến tranh.
B. Chính quyền Xô viết mới được thành lập còn quá non trẻ.
C. 14 quốc gia đã kết hợp với các lực lượng phản động trong nước để mở cuộc tấn công vũ trang vào nước Nga.
D. Các lực lượng phản động trong nước gia tăng chống phá chính quyền cách mạng.
Câu 3: “NEP” là viết tắt của cụm từ nào?
A. Chính sách cộng sản thời chiến.
B. Các kế hoạch năm năm của Liên Xô từ năm 1921 đến 1941.
C. Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết.
D. Chính sách kinh tế mới
Câu 4: Vào tháng 3 năm 1921, Đảng Bôsêvích Nga quyết định thực hiện
A. Cải cách ruộng đất
B. Chính sách cộng sản thời chiến
C. Chính sách kinh tế mới
D. Đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp
Câu 5: Trong khuôn khổ Chính sách kinh tế mới, ngành nào ở Nga chưa được cải cách đáng kể?
A. Ngành công nghiệp
B. Ngành nông nghiệp
C. Ngành du lịch
D. Thương mại và tiền tệ
Câu 6: Chính sách kinh tế mới đề xuất biện pháp gì cho ngành nông nghiệp?
A. Thay đổi từ chế độ trưng thu lương thực thừa sang thu thuế lương thực
B. Nông dân phải bán một phần lương thực dư thừa cho Nhà nước
C. Chuyển từ nộp thuế lương thực bằng hiện vật sang bằng tiền
D. Ứng dụng cơ giới trong nông nghiệp
Câu 7: Chính sách kinh tế mới đã đề ra nhiều biện pháp quan trọng để nâng cao năng suất lao động, trừ
A. Nhà nước cải cách tổ chức và sản xuất trong các ngành công nghiệp
B. Nhà nước tổ chức lại các xí nghiệp và nhà máy, đồng thời thành lập các tổ chức nghiệp đoàn
C. Nhà nước chuyển các xí nghiệp nhỏ sang hạch toán kinh doanh và cải thiện chế độ tiền lương
D. Nhà nước kiểm soát các ngành kinh tế quan trọng: công nghiệp, giao thông vận tải, ngân hàng, ngoại thương
Câu 8: Ý nghĩa lớn nhất của việc Nga thực hiện thành công chính sách kinh tế mới là gì?
A. Nga đã chiến thắng các thế lực thù địch nội bộ và bảo vệ thành quả cách mạng
B. Nga đã đánh bại các thế lực thù địch từ bên ngoài, ngăn chặn tấn công và phá hoại thành quả cách mạng
C. Nhân dân Xô viết vượt qua khó khăn, hăng hái sản xuất và hoàn thành công cuộc phục hồi kinh tế
D. Nga đã khôi phục các công ty tư bản và đảm bảo quyền lợi cơ bản cho các tầng lớp nhân dân
Câu 9: Nhiệm vụ chính trong xây dựng chủ nghĩa xã hội Liên Xô từ năm 1925 đến 1941 là gì?
A. Phát triển ngành công nghiệp nhẹ
B. Phát triển ngành công nghiệp quốc phòng
C. Phát triển ngành công nghiệp xã hội chủ nghĩa
D. Phát triển ngành công nghiệp giao thông vận tải
Câu 10: Thành tựu nổi bật nhất của Liên Xô trong việc xây dựng chủ nghĩa xã hội từ năm 1925 đến 1941 là gì?
A. Hoàn thành công cuộc tập thể hóa nông nghiệp
B. Hơn 69 triệu người dân Liên Xô được xóa mù chữ
C. Cải thiện rõ rệt đời sống vật chất và tinh thần của người dân
D. Liên Xô đã chuyển mình từ một quốc gia nông nghiệp thành một cường quốc công nghiệp xã hội chủ nghĩa.
