Buzz
1. Nội dung lý thuyết Lịch sử 8, bài 29: Chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp và những thay đổi về kinh tế và xã hội ở Việt Nam
1.1 Giai đoạn khai thác thuộc địa lần đầu tiên của thực dân Pháp (1897 - 1914)
Sau khi hoàn tất việc bình định quân sự, thực dân Pháp bắt đầu quá trình khai thác thuộc địa tại Việt Nam.
1. Cơ cấu tổ chức bộ máy Nhà nước.
Vào năm 1897, Liên bang Đông Dương được thành lập, bao gồm Việt Nam, Campuchia và Lào, với toàn quyền Đông Dương là người đứng đầu.
* Sơ đồ cơ cấu chính quyền của thực dân Pháp tại Đông Dương
Lý thuyết về chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp và các thay đổi về kinh tế, xã hội ở Việt Nam | Lịch sử lớp 8 (hình 1)
→ Toàn bộ hệ thống cai trị, từ cấp trung ương đến địa phương, đều nằm dưới sự kiểm soát của Pháp.
2. Chính sách về kinh tế.
* Nông nghiệp:
- Tăng cường chiếm đoạt đất đai của nông dân.
- Thực hiện chính sách bóc lột thông qua hình thức phát canh thu tô.
* Công nghiệp:
- Tập trung vào khai thác mỏ than và kim loại quý.
- Sản xuất các sản phẩm như xi măng, gạch, ngói, điện, nước và chế biến gỗ.
* Giao thông vận tải: Đẩy mạnh xây dựng hệ thống giao thông nhằm phục vụ cho việc bóc lột và kiểm soát các phong trào.
Lý thuyết về chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp và sự chuyển mình của kinh tế xã hội ở Việt Nam | Lịch sử lớp 8 (ảnh 1)
Ga Hà Nội (năm 1900)
* Thương mại:
- Chiếm giữ độc quyền toàn bộ thị trường Việt Nam.
- Áp đặt thuế nặng lên các mặt hàng thiết yếu như muối, rượu và thuốc phiện.
=> Kinh tế Việt Nam vẫn duy trì ở mức sản xuất nhỏ, lạc hậu, phụ thuộc, và đời sống người dân gặp nhiều khó khăn.
3. Chính sách văn hóa và giáo dục.
- Giai đoạn đầu: giữ nguyên hệ thống giáo dục Hán học.
- Năm 1905: Thiết lập hệ thống giáo dục với ba cấp bậc: Ấu học, Tiểu học và Trung học. Cùng lúc, mở thêm nhiều trường và tăng cường giảng dạy tiếng Pháp.
- Năm 1907: Thành lập Đại học Đông Dương nhằm đào tạo nhân lực địa phương phục vụ cho việc cai trị.
=> Chính sách này nhằm mục đích nô dịch và làm cho dân chúng kém hiểu biết.
1.2 Những biến đổi trong xã hội Việt Nam
Dưới ảnh hưởng của chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp, xã hội Việt Nam đã trải qua nhiều thay đổi sâu rộng.
1. Tình hình các vùng nông thôn
- Giai cấp địa chủ: xuất hiện sự phân hóa rõ rệt.
+ Giai cấp đại địa chủ phong kiến đã khuất phục và trở thành đồng minh, tay sai cho thực dân Pháp.
+ Giai cấp trung và tiểu địa chủ vẫn giữ tinh thần yêu nước mạnh mẽ.
- Giai cấp nông dân
+ Giai cấp nông dân, với số lượng đông đảo, phải chịu đựng sự áp bức và bóc lột nặng nề nhất.
+ Họ luôn sẵn sàng tham gia và hỗ trợ cuộc đấu tranh vì độc lập dân tộc.
Lý thuyết về chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp và các biến động xã hội, kinh tế ở Việt Nam | Lịch sử lớp 8 (ảnh 1)
Tình hình nông dân Việt Nam dưới thời kỳ Pháp thuộc
2. Sự phát triển đô thị và sự xuất hiện của các giai cấp, tầng lớp mới
- Sự hình thành các giai cấp và tầng lớp mới.
+ Tầng lớp tư sản: Xuất phát từ các chủ xí nghiệp, xưởng thủ công và các nhà buôn, nhưng bị chính quyền thực dân và tư bản Pháp kìm hãm, gây khó khăn.
+ Tầng lớp tiểu tư sản: Gồm chủ các xưởng thủ công nhỏ, cơ sở buôn bán nhỏ, viên chức cấp thấp và những người làm nghề tự do.
+ Giai cấp công nhân: Phần lớn từ nông dân chuyển sang, làm việc trong các hầm mỏ, nhà máy với lương thấp, đời sống khó khăn, nhưng có tinh thần đấu tranh mạnh mẽ chống lại các ông chủ để cải thiện điều kiện sống.
Lý thuyết về chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp và sự chuyển biến kinh tế, xã hội ở Việt Nam | Lịch sử lớp 8 (hình 1)
Công nhân Việt Nam trong thời kỳ thực dân Pháp đô hộ.
3. Những xu hướng mới trong phong trào giải phóng dân tộc
- Tác động toàn cầu:
+ Những tư tưởng dân chủ tư sản từ châu Âu lan vào nước ta qua sách báo và tân thư.
+ Nhật Bản áp dụng chủ nghĩa tư bản và trở nên thịnh vượng.
- Trong nước: Xã hội Việt Nam trải qua sự phân hóa và xuất hiện nhiều giai cấp, tầng lớp mới.
→ Những trí thức Nho học tiến bộ tham gia tích cực vào phong trào cứu nước theo xu hướng dân chủ tư sản.
2. Trắc nghiệm Lịch sử lớp 8 Bài 29: Chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp và các chuyển biến kinh tế xã hội ở Việt Nam
2.1 Phần nhận diện
Câu 1. Trong giai đoạn khai thác thuộc địa lần đầu, thực dân Pháp đã thực hiện chính sách nào trong lĩnh vực nông nghiệp?
A. Cướp đoạt đất đai nông nghiệp.
B. Chuyển đổi ruộng lúa thành cây công nghiệp.
C. Đánh thuế nặng lên sản phẩm nông nghiệp.
D. Thành lập các đồn điền lớn.
Câu 2. Trong giai đoạn khai thác thuộc địa đầu tiên, thực dân Pháp chủ yếu chú trọng vào ngành công nghiệp nào?
A. Sản xuất xi măng và gạch ngói.
B. Khai thác than và kim loại.
C. Chế biến gỗ và xay xát gạo.
D. Khai thác điện và nước.
Câu 3. Trong ngành công nghiệp tại Việt Nam, thực dân Pháp tập trung vào việc khai thác ngành công nghiệp nào?
A. Công nghiệp nặng.
B. Công nghiệp nhẹ.
C. Khai thác mỏ.
D. Luyện kim và cơ khí.
Câu 4. Hệ thống giáo dục phổ thông dưới thời Pháp thuộc được chia thành các cấp học nào?
A. Hai cấp: Tiểu học và Trung học.
B. Hai cấp: Ấu học và Tiểu học.
C. Ba cấp: Ấu học, Tiểu học và Trung học.
D. Ba cấp: Tiểu học, Trung học cơ sở và Trung học phổ thông.
Câu 5. Mục tiêu chính của người Pháp khi mở trường học tại Việt Nam là gì?
A. Mở rộng hệ thống giáo dục ở Việt Nam.
B. Mang văn minh tiến bộ đến cho Việt Nam.
C. Đào tạo nhân lực bản xứ phục vụ cho chính quyền Pháp.
D. Đáp ứng nhu cầu học tập ngày càng tăng của người dân.
Câu 6. Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp ở Việt Nam (1897 - 1914) đã dẫn đến sự hình thành của giai cấp nào?
A. Giai cấp công nhân.
B. Giai cấp tư sản.
C. Giai cấp tiểu tư sản.
D. Giai cấp nông dân.
Câu 7. Giai cấp công nhân Việt Nam có mối liên hệ chặt chẽ nhất với lực lượng xã hội nào?
A. Thợ thủ công.
B. Nông dân.
C. Tiểu thương.
D. Tiểu tư sản.
Câu 8. Trong giai đoạn khai thác thuộc địa lần thứ nhất (1897 - 1914), tư bản Pháp tại Việt Nam chủ yếu đầu tư vào lĩnh vực nào?
A. Nông nghiệp.
B. Giao thông vận tải.
C. Thương nghiệp.
D. Công nghiệp.
2.2 Hiểu biết
Câu 9. Chính sách chính trị mà Pháp thực hiện tại Việt Nam ngay từ giai đoạn khai thác thuộc địa lần thứ nhất là
A. “Chia để trị”.
B. “Dùng người Pháp trị người Việt”.
C. “Đồng hóa” dân tộc Việt Nam.
D. khai thác tài nguyên, bóc lột lao động.
Câu 10. Khi nào thực dân Pháp bắt đầu thực hiện cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất ở Đông Dương?
A. khi hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc sụp đổ.
B. khi thế giới tư bản rơi vào tình trạng khủng hoảng thừa.
C. khi quá trình bình định Việt Nam cơ bản hoàn tất.
D. hoàn tất cơ bản quá trình xâm lược Việt Nam.
3. Những nguyên tắc cần ghi nhớ để học tốt môn Lịch sử
Để học tốt môn Lịch sử, bạn cần nắm vững các nguyên tắc học tập. Những nguyên tắc này sẽ giúp bạn tìm ra phương pháp học phù hợp và hiệu quả. Ngược lại, nếu không hiểu rõ, bạn có thể bị choáng ngợp bởi lượng kiến thức cần nhớ và dễ cảm thấy nản lòng. Để tránh tình trạng này, hãy ghi nhớ các nguyên tắc học Lịch sử sau đây:
3.1 Sắp xếp thời gian hợp lý
Dành nhiều thời gian cho môn Lịch sử không đảm bảo bạn sẽ học tốt. Quan trọng hơn là bạn phải biết cách phân bổ thời gian hợp lý để vừa hoàn thành tốt môn Lịch sử, vừa không làm ảnh hưởng đến các môn học khác. Vì vậy, nguyên tắc đầu tiên để học tốt môn Sử là quản lý thời gian hiệu quả.
3.2 Chọn thời điểm học tối ưu
Thời điểm học có ảnh hưởng lớn đến hiệu quả học tập môn Lịch sử. Để tiếp thu kiến thức tốt nhất, bạn nên học khi trí óc còn tươi tỉnh, khi não bộ đang ở trạng thái hoạt động cao nhất. Theo nghiên cứu, thời điểm lý tưởng để ghi nhớ thông tin là vào buổi sáng sớm, khi não bộ đã được nghỉ ngơi sau giấc ngủ và hoạt động hiệu quả hơn.
3.3 Nghỉ ngơi hợp lý
Học tập, đặc biệt là chuẩn bị cho kỳ thi chuyển cấp, có thể rất căng thẳng và mệt mỏi. Việc cố gắng nhồi nhét quá nhiều kiến thức có thể làm bạn cảm thấy áp lực. Đặc biệt với môn Lịch sử, việc nhớ nhiều thông tin có thể gây ra cảm giác mệt mỏi. Do đó, việc nghỉ ngơi hợp lý và chăm sóc sức khỏe là điều cần thiết trong giai đoạn này.
4. Những phương pháp học Lịch sử hiệu quả nhất
Dựa trên các gợi ý ở trên, các bạn học sinh đã có một cái nhìn tổng quan về cách đạt được mục tiêu học tốt môn Lịch sử. Tiếp theo, bạn cần phát triển và áp dụng những phương pháp để biến môn học “khó nhằn” thành niềm đam mê. Vậy làm thế nào để thực hiện được điều này? Hãy tham khảo những bí quyết từ các học sinh xuất sắc dưới đây.
4.1 Đọc trước nội dung bài học trước khi lên lớp
Hãy tập trung vào việc ghi chép và hiểu bài thay vì chỉ đọc qua; sử dụng sơ đồ tư duy để học tập; và đừng quên ôn lại bài cũ vào mỗi tối. Nhiều học sinh thường quên bài học đã học khi đến kỳ thi vì không ôn lại bài cũ. Để học giỏi Lịch sử, việc ôn lại bài vào buổi tối giúp não bộ giữ lại thông tin hiệu quả hơn.
4.2 Cố gắng nhồi nhét kiến thức chỉ làm bạn kiệt sức
Nếu không đọc lại bài trong vòng 8 giờ sau khi học, bạn có thể quên đến 70% kiến thức mới. Do đó, hãy tận dụng thời gian này để ôn lại bài học. Não bộ có khả năng lưu trữ thông tin rất lớn; thay vì nhồi nhét, hãy đọc lại bài nhiều lần để kiến thức được ghi nhớ lâu dài.
4.3 Đọc trước nội dung bài học trước khi lên lớp
Nhiều học sinh gặp khó khăn trong việc hiểu bài vì không đọc trước nội dung bài học. Khi đến lớp, bạn sẽ cảm thấy bối rối vì lượng thông tin mới quá lớn và không biết bắt đầu từ đâu. Để cải thiện việc học Lịch sử, hãy đọc qua bài học trước khi đến lớp. Việc này giúp bạn có cái nhìn tổng quát về bài học và dễ dàng tiếp thu hơn.
4.4 Học thuộc bằng cách ghi chép thay vì chỉ đọc
Việc đọc quá nhiều mà không hiểu rõ nội dung sẽ làm bạn khó nhớ và dễ cảm thấy chán nản. Hãy thay thế việc đọc thầm bằng cách ghi chép, vì ghi chép giúp bạn nhớ lâu hơn và dễ dàng hơn. Đầu tiên, hãy đọc qua nội dung bài học, sau đó ghi chép lại những điểm quan trọng. Cách này giúp não bộ làm việc hiệu quả hơn trong việc lưu trữ thông tin.
Để thực hiện, trước tiên hãy lướt qua nội dung bài học, sau đó ghi lại những thông tin mà bạn có thể nhớ. Cách làm này sẽ giúp kích thích não bộ trong việc truy xuất thông tin, từ đó giúp kiến thức được ghi nhớ lâu dài và hiệu quả hơn.
4.5 Hiểu bài học để ghi nhớ lâu hơn thay vì học thuộc lòng
Chúng ta thường gặp khó khăn trong việc nhớ những nội dung mà mình không hiểu rõ. Đây là lý do nhiều học sinh không đạt kết quả tốt trong môn Sử. Sự mất tập trung và cảm giác chán nản khi học sẽ làm bạn không muốn hiểu bài, dẫn đến việc ghi nhớ kém hơn.
4.6 Hiểu bài học giúp cải thiện kết quả học tập
Để tiết kiệm thời gian và học hiệu quả hơn, hãy tập trung vào việc hiểu nội dung thay vì học thuộc lòng. Đối với mỗi sự kiện lịch sử, bạn nên phân chia thành các phần và tự đặt câu hỏi. Ví dụ, khi nghiên cứu về chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954, hãy tìm hiểu lý do phát động chiến dịch, các bước thực hiện và các yếu tố dẫn đến thành công.
4.7 Sử dụng sơ đồ tư duy trong học tập
Phương pháp học hiện đại này được nhiều người ưa chuộng vì mang lại hiệu quả cao. Không chỉ giúp bạn ghi nhớ thông tin, mà còn kích thích khả năng sáng tạo. Bạn có thể vẽ sơ đồ cho các sự kiện hoặc bài học lớn tùy theo sở thích. Khi sử dụng, hãy tối giản văn bản và chỉ ghi lại các ý chính để việc học trở nên dễ dàng hơn.
