1. Dấu hiệu của bệnh tay chân miệng giai đoạn sớm
Bệnh tay chân miệng là do virus Enterovirus 71 và Coxsackievirus A16 gây ra. Bệnh thường xuất hiện ở trẻ em dưới 3 tuổi và có thể lây truyền dễ dàng qua đường tiêu hóa hoặc hô hấp thông qua tiếp xúc trực tiếp với nước bọt, dịch tiết mũi họng, dịch bọng nước hoặc phân của trẻ mắc bệnh.
Sốt thường là dấu hiệu đầu tiên của bệnh tay chân miệng
Ở Việt Nam, bệnh tay chân miệng ở trẻ có thể xuất hiện suốt năm, tuy nhiên thời điểm mắc nhiều nhất là từ tháng 3 đến tháng 5 và từ tháng 9 đến tháng 12. Dấu hiệu của bệnh khá rõ ràng, tuy nhiên cha mẹ cần thường xuyên quan sát sức khỏe của trẻ để phát hiện sớm và điều trị ngay khi nhận thấy những triệu chứng đầu tiên như:
Sốt cao: Sau khi nhiễm virus và ủ bệnh trong vài ngày, trẻ sẽ bắt đầu có cơn sốt cao kéo dài từ 1 - 3 ngày.
Nổi ban hồng: Sau khi sốt, trên cơ thể trẻ sẽ xuất hiện nhiều nốt ban hồng có đường kính khoảng vài mm, nổi lên rõ ràng trên da. Nốt ban hồng thường xuất hiện ở môi, quanh miệng, trên lưỡi trước tiên, sau đó có thể xuất hiện ở tay chân, vùng kín, bụng,… của trẻ.
Loét và nốt bọng nước: bên trong các nốt bọng nước này thường chứa nhiều chất lỏng trong suốt, đôi khi có thể đục nếu nhiễm vi khuẩn: ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, đầu gối, mông; tồn tại trong thời gian ngắn (dưới 7 ngày) sau đó có thể để lại vết thâm, rất ít khi xảy ra sưng hoặc nhiễm trùng.
Vết loét trong miệng khiến trẻ đau đớn, không muốn ăn
Triệu chứng toàn thân khác: Khi mắc bệnh tay chân miệng, trẻ thường có các triệu chứng toàn thân khác như sốt kéo dài, đau họng nhẹ, cơ thể mệt mỏi, kém ăn,…
Biểu hiện của bệnh tay chân miệng sẽ trở nên rõ ràng hơn khi bệnh tiến triển và có thể trở nặng nhanh chóng. Vì vậy, khi phát hiện những biểu hiện này, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay, để chẩn đoán tình trạng bệnh và điều trị kịp thời. Nếu điều trị đúng cách, bệnh thường sẽ khỏi sau khoảng 7 - 10 ngày mà không gây ra các biến chứng nguy hiểm.
2. Biểu hiện của bệnh tay chân miệng ở giai đoạn nặng
Bệnh tay chân miệng có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe vĩnh viễn, thậm chí gây tử vong cho trẻ. Đa số trường hợp nhẹ được bác sĩ khám và hướng dẫn điều trị, chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên, khi bệnh nặng, trẻ cần được theo dõi và điều trị tại bệnh viện để phòng ngừa và xử lý các biến chứng có thể xảy ra.
Khi nào trẻ bị tay chân miệng cần nhập viện? Khi bệnh tiến triển sang thể nặng, có thể ảnh hưởng và gây biến chứng đến các cơ quan khác trong cơ thể với các dấu hiệu như:
2.1. Sốt cao liên tục
Bệnh tay chân miệng có thể làm cho trẻ sốt trên 38,5 độ C, liên tục trong hơn 48 giờ và có thể kéo dài hơn. Thông thường, để giảm sốt, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng Paracetamol liều phù hợp cho trẻ. Tuy nhiên, nếu sốt cao không giảm sau khi sử dụng Paracetamol, trẻ cần được khám y tế để đánh giá biến chứng.
Trẻ cần uống thuốc hạ sốt để ngăn tránh tình trạng sốt cao gây co giật.
Lúc này, cần hạ sốt cho trẻ bằng cách sử dụng thuốc chứa Ibuprofen và theo dõi sức khỏe để ngăn ngừa biến chứng do sốt cao.
2.2. Trẻ thường khóc liên tục
Bệnh tay chân miệng có thể gây ra sốt cao và nhiều vấn đề sức khỏe khác, đặc biệt là ở trẻ nhỏ chưa thể giao tiếp hiệu quả với cha mẹ hoặc người chăm sóc. Do đó, khi bệnh tiến triển nặng, trẻ thường phản ứng bằng cách khóc liên tục và dữ dội, đặc biệt vào ban đêm.
Lúc này, cần đưa trẻ nhập viện để đánh giá tình hình và có kế hoạch điều trị hiệu quả.
Trẻ hay quấy khóc liên tục có thể là biểu hiện của nhiễm độc thần kinh.
2.3. Trẻ thường bị giật mình
Trẻ có thể thường xuyên giật mình khi ngủ, ăn uống hoặc khi chơi đùa. Cha mẹ cần chú ý quan sát tần suất của triệu chứng này. Nếu thấy trẻ thường xuyên giật mình, đó có thể là dấu hiệu của nhiễm độc thần kinh, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nặng nề khác.
3. Hướng dẫn cha mẹ cách chăm sóc trẻ mắc bệnh tay chân miệng
Khi phát hiện dấu hiệu bệnh tay chân miệng ở trẻ, cha mẹ cần ngay lập tức hạn chế tiếp xúc của trẻ với người khác và nghỉ học để ngăn chặn sự lây lan. Việc chăm sóc tại nhà cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ, đồng thời theo dõi các triệu chứng và biến chứng có thể xảy ra.
- Cha mẹ cần vệ sinh chất thải của bé, sử dụng găng tay và khẩu trang, và khử trùng đồ dùng để ngăn chặn vi khuẩn lây nhiễm.
- Rửa sạch và khử trùng các đồ chơi và vật dụng, đồng thời tạo điều kiện cách ly cho trẻ để ngăn chặn sự lây nhiễm trong gia đình.
- Hãy đưa trẻ đến bệnh viện để khám và làm các xét nghiệm càng sớm càng tốt. Ngay cả khi bệnh không nặng, điều này cũng giúp tránh được các biến chứng một cách hiệu quả.
- Đảm bảo trẻ uống đủ nước, đặc biệt khi trẻ sốt cao kéo dài hoặc gặp rắc rối về tiêu hóa, để tránh tình trạng mất nước trong cơ thể.
- Khi cần thiết, chỉ sử dụng thuốc điều trị như Paracetamol để hạ sốt thông thường hoặc Ibuprofen khi sốt cao, nhưng phải tuân thủ đúng liều lượng do bác sĩ chỉ định.
Cần theo dõi triệu chứng của trẻ mắc bệnh tay chân miệng thường xuyên
- Đảm bảo trẻ có chế độ ăn uống hợp vệ sinh và đầy đủ dinh dưỡng để tăng cường hệ miễn dịch chống lại bệnh, và luôn giữ sạch sẽ đồ dùng ăn uống, không chia sẻ với người khác.
- Đối với các vết loét trên da, hãy hạn chế trẻ gãi hoặc làm tổn thương vùng da, rửa sạch và chăm sóc vết thương theo hướng dẫn của bác sĩ. Không sử dụng muối, nước chanh hoặc thuốc chống viêm mà không có sự chỉ định của bác sĩ.
Quan trọng nhất là đưa trẻ đến bệnh viện kiểm tra và điều trị ngay khi phát hiện những dấu hiệu của bệnh tay chân miệng. Đây là biện pháp nhanh chóng, hiệu quả và an toàn nhất để bảo vệ sức khỏe của trẻ và ngăn chặn sự lây lan trong cộng đồng.
Khoa Nhi của Bệnh viện Mytour được công nhận là một trong những địa chỉ y tế hàng đầu tại Việt Nam về chăm sóc và điều trị các bệnh lý ở trẻ, bao gồm:
- Các vấn đề về hệ hô hấp: viêm phổi, viêm phế quản, viêm tai giữa,...
- Rối loạn tiêu hóa: táo bón, tiêu chảy, đầy hơi, trào ngược dạ dày,...